Sırbistan'da farklı iki ekocoğrafik bal arısı çeşidinin (Apis mellifera carnica) hastalığa karşı direncinde hijyenik ve düzenleyici davranışlar

Arılarda hijyenik davranış açısından oynanan başlıca rol, kendi hijyeninin korunması, kovan içindeki hijyenin sürdürülmesi ve bu arada doğumdan sonra kısa ya da uzun bir süre daha geniş anlamda hijyenin güvence altına alınmasıdır ki, bu özelliklerin bazı hastalıklara karşı dirençle ilişkili olduğu açıktır. Bal arılarının düzenleyici davranışı, hijyenik davranışın belirli bir biçimini yansıtır ve bu davranışın amacı tahripkar Varma akarının ortadan kaldırılmasıdır. Bal yapan işçi arıların hijyenik ve düzenleyici davranışı Sırbistan 'daki 20 yörede araştırılmıştır. Hijyenik davranışla ilgili olarak elde edilen sonuçlar, Rudnik yöresindeki bal arısı kolonilerinin bu davranışının, Machva yöresindeki kolonilere göre daha belirgin olduğunu göstermektedir. Elde edilen sonuçlar, hijyenik davranış ile an kolonilerinin gücü arasındaki ilişkinin varlığını hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak biçimde göstermektedir. Başka bir deyişle güçlü kolonilerin hijyenik davranışları daha belirgindir. Machva ve Rudnik'te araştırma yapılan yörelerdeki bal arılarının düzenleyici davranışı ile ilgili sonuçlar, düzenleyici davranışın potansiyel olarak var olduğunu (nüfus düzeyinde daha belirgin olmak üzere), ancak bunun öneminin ele alınıp irdelenemeyeceğini, çünkü bir bütün olarak alındığında araştırma yapılan bütün kolonilerde elimine edilen toplam akar sayısına göre zarar görmüş akar eliminasyon yeteneğinin %36 kadar olduğunu göstermiştir.

Hygienic and grooming behaviour in disease resistance of two honeybee ecogeographic varieties (Apis mellifera carnica) from Serbia

The major role of hygienic behaviour in the honeybee is to maintain its own hygiene, the hygiene of the environment in a hive, as well as the brood hygiene, during a shorter or longer period after birth, which is undoubtedly associated with the resistance to certain diseases. The grooming behaviour of the honeybee represents a specific form of hygienic behaviour whose purpose is the removal and extermination of the mite Varroa destructor. Hygienic and grooming behaviour of honeybee workers was investigated at 20 localities in Serbia. The obtained results of hygienic behaviour show that the honeybee colonies from the Rudnik region have a more expressed form of this behaviour compared to those colonies from the region of Machva. Our results point to an indisputable relationship between hygienic behaviour and the strength of honeybee colonies, i.e. the potent colonies have more expressed hygienic behaviour. The obtained results concerning the grooming behaviour in the honeybee from the investigated localities of Machva and Rudnik show that grooming behaviour potentially exists (i.e. more expressed at the population level), but its significance cannot be discussed as, on the whole, the ability to eliminate damaged mites in the total number of eliminated mites from all the investigated colonies amounted to 36%.

___