Hasan BAĞCI, Sedat KARAGÜL

TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN MESLEKİ TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ

Bu çalışmanın amacı, Türkçe öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre (cinsiyet, medeni durum, yaş, mesleki kıdem, mezun olunan fakülte türü, kaç yıldır aynı okulda çalışıldığı) incelenerek belirlenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Burdur il merkezinde görev yapmakta olan 35 Türkçe öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak "Kişisel Bilgi Formu" ve "Maslach Tükenmişlik Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testleri ile Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda bazı değişkenlere bağlı olarak, Türkçe öğretmenlerinin duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı duyusunda azalma boyutlarında değişen ağırlıklarla tükenmişlik yaşadıkları belirlenmiştir.

BURNOUT LEVELS OF TURKISH TEACHERS

The aim of the research is to examine the exhaustion level of the Turkish teacher's according to the variables of gender, marital status, age, seniority/ careers years, graduate from the faculty type, howmany years studied at the same school. The sample of the study consist of 35 Turkish teachers working in city center of Burdur. The data collection tools of the study are "Personal Information Form" designed by the researchers and "Maslach Burnout Inventory" developed by Maslach an Jackson (1981). Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests, Mann Whitney-U and kruskal Wallis H tests were used fort he statistical analysis of data. The study demonstrates that Turkish teachers experience varying degrees of burnout in the dimensions of emotional exhaustion, depersonalization and reduced personal accomplishment based on certain variables.

PDF

___

Akman, B., Taşkın, N., Özden, Z. ve Çörtü, F. (2010), Okul Öncesi Öğretmenlerinde
Tükenmişlik Üzerine Bir Çalışma, İlköğretim Online, 9(2), 802-815.
Akçamete, Gönül, Koner, S. ve Sucuoğlu, B. (2001). Tükenmişlik, İş Doyumu ve Kişilik. Ankara: Nobel.
Baysal, A. (1995). Lise ve Dengi Okul Öğretmenlerinde Meslekte Tükenmişliğe Etki Eden
Faktörler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Belacastro, P.A. (1982). Burnout and its relationship to teachers somatic complaints and
illnesses, Psychological Reports, 50, 1045-1046.
Cemaloğlu, Necati ve Erdemoğlu Şahin, Dilek. (2007). Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik
Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2), 465
484.
Cheuk, W.H. ve Sai, W.K. (1995). Stress, social support, and teacher burnout in Macau,
Current Psychology, 14 (1), 42-46.
Çam, O. (1992). "Tükenmişlik Envanterinin Geçerlilik ve Güvensizliğinin Araştırılması",
VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara, ss. 155 - 160.
Çimen, S. (2007). İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Seviyeleri ile
Öz Yeterlik Algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
Freudenberger, N. J. (1974). Staff Burnout, Journal Of Social Issues, 30, 159-165.
Gezer, E. , Yenel, F. ve Şahan H. (2009). Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik Düzeyleri ile
Sosyodemografik Değişkenleri Arasındaki İlişki, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2
(6). 243-250.
Gündüz, Bülent (2005). İlköğretim Öğretmenlerinde Tükenmişlik. Mersin Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 1 (1), 152-166.
Güneri, O.Y. ve Özdemir, Y. (2003). Sınıf Yönetiminde Öz Yeterliğin, Medeni Durumun,
Cinsiyetin ve Öğretmenlik Deneyiminin Öğretmen Tükenmişliğindeki Rolü, VII. Ulusal
Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Malatya.
Hock, R. (1988), Professional burnout among public school teachers, Public Personnel
Management, 17 (2), 12-16.
Iwanicki, E.F. (1983). Toward understanding and alleviating teacher burnout, Theory into
Practice,22 (1), 27-32.
Kırılmaz, A. Y., Çelen, Ü. ve Sarp, N. (2003). İlköğretimde Çalışan Bir Öğretmen Grubunda
Tükenmişlik Durumu Araştırması. İlköğretim Online, 2(1), 2-9.
Küçüksüleymanoğlu, R. (2007). Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik
Düzeyleri. Eğitim Araştırmaları Dergisi. 7(28), 101-112.
Maslach, C. & Jackson, S. E. (1981). The Measurement Of Experinced Burnout, Journal Of
Occupational Behavior, 2, 99-113.
Maslach, C., Jackson, S. E. & Leiter, M. P. (1996). Maslach Burnout Inventory Manual, Third
Edition. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
Özdemir, A. K., Özdemir, H. D., Coşkun, A. ve Çınar, Z. (1999). D.H. Fakültesi Öğretim
Elemanlarında Mesleki Tükenmişlik Ölçeğinin Değerlendirilmesi, C. Ü. Diş Hekimliği
Fakültesi Dergisi, 2 (2), 98-104.
Sucuoğlu, B. ve Kuloğlu, N. (1996). Özürlü Çocuklarla Çalışan Öğretmenlerde Tükenmişliğin
Değerlendirilmesi. Türk Psikologlar Dergisi, 10 (36).