MERZİFON İLÇESİNDE NÜFUS ÖZELLİKLERİ - POPULATION CHARACTERISTICS OF THE MERZİFON DISTRICT

Bu araştırmada Orta Karadeniz Bölümünde Amasya iline bağlı Merzifon ilçesinin nüfus özelliklerini araştırmak amaçlanmıştır. İlçe nüfusunun tarihsel gelişimi, şehirsel ve kırsal özellikleri, cinsiyet ve yaş yapısı, yoğunluğu ve dağılışı gibi değişkenleri belirlenmiştir. Merzifon Ovası ve yakın çevresi topoğrafya, iklim şartları ve ekonomik faktörlerin etkisi ile yoğun nüfusa sahiptir. 1927 yılında 28126 kişi olan Merzifon İlçe nüfusu, 1990 sayım yılına kadar yükselmiştir. 1997 yılında özellikle kırsal nüfusta yaşanan göç nedeniyle 3810 kişi azalmıştır. İlçenin kırsal nüfusu azalırken şehir ve toplam nüfusu günümüze kadar artış göstermektedir. 2015 yılı verilerine göre 70132 olan ilçe nüfusunun % 50,1’i kadın %78,7’sini şehir nüfusundan oluşmaktadır. Çalışma alanında bulunan 70 kırsal yerleşmenin 66’sının nüfus miktarı 500 kişi ve altındadır. Nüfus yoğunluğunun Samsun- Ankara- Çorum yolu çevresinde ve ovada daha yüksek Taşan Dağlarına doğru arazinin dağlık ve arızalı olduğu alanlarda ise azaldığı görülür. Çalışma alanında okuma-yazma bilmeyenlerin oranı % 2,9 iken yükseköğretim kurumlarından mezun olanların oranı % 14,1’dir. Faal nüfus içerisinde tarım sektörü baskınlığını korumaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Merzifon, nüfus gelişimi, nüfus dağılışı, kırsal nüfus, kentsel nüfus

PDF

___

Akdağ, Mustafa (1995) Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, Cilt I, Cem Yayınevi, ISBN,975-406-523-3, İstanbul
Anonim, Merzifon Belediyesi Stratejik Plan (2015-19), sf.12,
Avcı, Sedat (2004) "Şehirsel Yerleşmelerin Belirlenmesinde Kullanılan Kriterler ve Türkiye Örneği", İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, ss.9-28
Çolak, Mustafa (1991) XVI. yy. da Merzifon Kazası, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun
Darkot, Besim(1967)”Şehir Ayırımında Nüfus sayısı ve Fonksiyon Kriterleri”, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sa.16,ss. 3-8
DİE., Genel Nüfus Sayımı (1927,1935,1940....,1990,1997 ve 2000), Ankara.
DİE.,2000,Genel Nüfus Sayımı (Amasya)-(Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri), Yay. No: 2704, Ankara
Doğanay, Hayati (1994) Türkiye Beşeri Coğrafyası, Gazi Büro Kitabevi, Ankara
Gümüş, Ergin (1991) Beşeri Coğrafya (diğerleri ile birlikte), Anadolu Üniv. Yay.No.418, Eskişehir, http://w2.anadolu.edu.tr/aos/kitap/IOLTP/2291/unite06.pdf
Göney, Süha (1995) Şehir Coğrafyası I, İstanbul Üniversitesi., Edebiyat. Fak. Yay. No:2274, Coğrafya. Enstitüsü, Yay. No:91, İstanbul
Hüsamettin, Hüseyin (1986) Amasya Tarihi, Cilt.1. İstanbul
Kodaman, Bayram (1986) “ XVIII. yy. Sonunda Samsun Gümrüğü”, II. Tarih Boyunca Karadeniz Bildirileri, I, ( 1 -3 Haziran 1988), Samsun, (1988, Basım)
Özgüç, Nazmiye, Tümertekin, Erol (2014) Beşeri Coğrafya: İnsan, Kültür, Mekân, Çantay Kitabevi, İstanbul
Özgür, E. Murat (2016) ”Bir Alt Alan Olarak Nüfus Coğrafyasının Geçmişi, Bugünü ve Geleceği”, Ege Coğrafya Dergisi, 25/1, ss. 1-36
Safran, Mustafa (1986) “XIII. ve XIV. yy ‘da Karadeniz Limanlarının Ticari ve Tarihi Önemi”, Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri (13-17 Ekim 1986), Samsun, s.459-462, (1988, Basım) Şahin, Cemalettin, Doğanay, Hayati (1999) Türkiye Coğrafyası. Gündüz Eğitim Yayıncılık, Ankara
Şenol, Eren (2015) ”Türkiye’nin Şehirleşme Sürecinde Merzifon Şehrinin Yeri”, III: Uluslararası Geçmişten Günümüze Merzifon ve Amasya Yöresi Sempozyumu, 8-10 Ekim.2015,Merzifon, ss.636-652
Tandoğan, Ali (1994) Türkiye Nüfusu, Eser Ofset Matbaacılık, Trabzon
Turan, Şerafettin (1986)” Karadeniz Ticaretinde Anadolu Şehirlerinin Yeri”, I. Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri, OMÜ, Eğitim Fakültesi, Samsun 13-17 Ekim. 1986 (1988, Basım)
Uzuneminoğlu, Hamza (1992) Samsun; Bir Uygulamalı Şehir Coğrafyası, İst. Üniv., Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul
Ünal, Mehmet Ali (1986) “XVI. ve XVII. yy. da Karadeniz- Basra Körfezinde Ticaret”, I. Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri (13-17 Ekim 1986), Samsun, ss.471-475, (1988, Basım)
Zillioğlu, Mehmet (1975) Evliya Çelebi Seyahatname, Cilt.2, İstanbul