ORTAÇAĞ TÜRK DÜNYASINDA HALI - CARPET IN THE MEDIEVAL TURKISH WORLD

Türk kültürünün önemli öğelerinden biri el sanatlarıdır. El sanatları çerçevesinde yapılan ürünlerde kullanılan desenler ve desenleri oluşturan motifler, Türk insanının duygu ve düşüncelerini yansıtmakta ve bu ürünlere sanat ve estetik değer katmaktadır. Kadın, sevincini, üzüntüsünü, özlemini, öfkesini, sevgisini kısaca bütün duygu ve düşüncelerini anlatmada motifleri kullanmıştır. Asırlardır geleneklerine bağlı olarak önce otağ sonra da toprak evlerde yaşayan oymaklar, halı, kilim, zili, cicim dokumuşlar ve keçe yapmışlardır. Onlar hayvancılıkla uğraştıkları için, dokumalarında kullandıkları yünü hayvanlarından elde etmişler, kendileri eğirip (büküp), yine kendileri kök ve doğal boyalarla boyamışlardır. Dokuduklarını yaydıkları otağ (çadır), yer ile gökyüzünü birleştiren mekândır. Ortasında ocak, tepesinde delik bulunmakta ve ateşin dumanı bu delikten çıkarken güneş, ay ışığı bu delikten içeri girmektedir. Türkler, otağlardan obalar, şehirler kurmuşlardır ve bu şehirleri merkez yaparak Hakan ile Begleri vasıtasıyla yönetim biçimleri meydana getirmişlerdir. Türklerin Ortaçağ’da oluşturdukları yönetim, şehir, otağ ile kadınlarının dokumaları arasında bağlantı kurmaya çalışacağız. Doğal olarak bu değerlendirmelerimiz bilim insanlarının çalışmalarından esinlenerek, kitabeler ve destanlarda yazılanlardan çıkarımlar ışığında gerçekleşecektir. Ayrıca işlenen nakışları, süslemeleri, otağ kurulumundaki anlayışları, siyasi yapılanmanın ilahi kodlarıyla olan ilişkileri irdelenmeye çalışılacaktır. 
Anahtar Kelimeler:

Halı, Kadın, Otağ, Siyaset, Ortaçağ

___

  • Adzhumerova, Reşide- Atmaca Emine, (2013). "Radloff'un Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy Sözlüğünde Ev ve Ev Kavramı Alanı ile İlgili Kelimeler". Türük , Sayı: 2, (217-257).
  • Akkaya, Ramazan. (2000), Fethiye'de Yörükler ve Karaçulha, Şirin Reklam, Fethiye.
  • Akkuş, Metin, (2002). "Tarihi ve Edebi Bir Kişilik Olarak Nevaî (Herat 1441-1501) ve Nevaî'nin Eserlerinde İnsan Problemi". A.Ü. Türkiyat araştırmaları Enstitüsü, Sayı:19, (123-132).
  • Arat, Reşit Rahmeti. (1991), Eski Türk Şiiri, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
  • Argaç, Nuri, (2009). Kilimlerde Oğuz Boy Ongunlar ve Sürümleri. Türk Dünyası Araştırmaları , 617-632.
  • Aydemir, Adem, (2012). "DLT'e Göre XI. Asırda Türk Evi". JASSS, Sayı:5, (15-48).
  • Bozkurt, Fuat. (2003), Türklerin Dini, Cem, İstanbul.
  • Çatalbaş, Resul, (2011). Türklerde Hayvan Sembolizmi ve Din İlişkisi. Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi , 3, Sayı:12, (49-60).
  • Çay, Adulhalık, (1988). Anadolu'da Türk Damgası, TKAE, Ankara.
  • Çetin, Altan. (2001), Ortaçağ'da Devletin İki Yüzü, Lotus, Ankara,
  • Çetin, Altan. (2011), «Ortaçağ:Batının Karabasanı doğunun Ütopyası.» Ortaçağ'da Kadını içinde, yazan Çetin, Altan, (11-25), Lotus, Ankara.
  • Çığ, Muazzez İlmiye. (2009), Sumerlilerde Tufani Tufan'da Türkler, Kaynak, İstanbul.
  • Diyarbekirli, Nejat, (1972). Hun Sanatı. İstanbul.
  • Diyarbekirli, Nejat, (1984). "Türklerde Halıcılık". Türk Edebiyatı Dergisi, Sayı:132, (44).
  • Emre, Yunus. (1991), Yunus İlahileri Güldestesi. Düzenleyen Cüneyd Kosal, Türk tasavvuf Musikîsi ve Folklorunu Araştırma ve Yaşatma Vakfı, Ankara
  • Ergin, Muharrem, (1978), Orhun Abideleri, Boğaziçi, İstanbul.
  • Esin, Emel, (1978), Türk Kültürü El Kitabı, İÜ. Edebiyat Fak., İstanbul.
  • Farabi, (1956), el-Medinet'ül-Fâzıla. Çev: Nafiz Danışman, Maarif Basımevi, İstanbul.
  • Genç, Özlem. (2011), «Ortaçağ Avrupa'sında Kadın.» Altan Çetin içinde, (541-296), Lotus, Ankara.
  • Gökalp, Ziya. Türkçülüğün Esasları.: Türk Kültür, tarihsiz, İstanbul.
  • Göker, Müge, (2009). Türklerde Oturma Elemanlarının Tarihsel Gelişim Süreci. Zeitschrift für die Welt der Türken, Sayı: 1, (163-169).
  • İbn Batuta, (2010). Seyahatname ,Çev A. S. Aykut, Cilt , 1, YKY, İstanbul.
  • İbn Fazlan, (1975). Seyyahatnâme, Çev:R. Şeşen, Bedir. İstanbul.
  • Karadağ, Recep, (2007), Doğal Boyamacılık, Kültür Turizm Müdürlüğü, Ankara.
  • Karataş, Mahmut, (1991), Müsbet İlimde Müslüman Âlimler, Ankara: Kültür Bakanlığı.
  • Kitabı-ı Dedem Korkut, (2000), Destanların Dresten Nüshası. Düzenleyen H. Ahmed Schmiede, TDVY, Ankara.
  • Leylak, Halil, (2007), Türk Adı, Türklerin Anayurdu ve Göçler. Haz. Reşat Genç -İ. Cansız Türk Tarihi ve Uygarlığı (1-4), Lisan, İstanbul.
  • Mac Intyre, Alasdair. (2001), Ethik’in Kısa Tarihi. Çev: Hakkı Hünler & Solmaz Z. Hünler. istanbul: Paradigma Yayınları.
  • Mandaloğlu, Mehmet, (2013), Türk mitolojisinden Anadolu'ya Taşınan Kültür: Geyik Motifi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar , 6 (27), (382-391).
  • Mülayim, Selçuk, (1998). Tanımsız Figürlerin İkonografyası. Türk Soylu Halkların Halı, Kilim ve Cicim Sanatı, Uluslar arası bilgi Şöleni, Ankara.
  • Kaşgarlı Mahmud, (2005), Divânü Lugati't-Türk. Çev: Seçki Erden/Serap Tuğba Yurtsever, Kabalcı, İstanbul
  • —. (1999), Divanü Lûgat-it-Türk Dizini (Endeks). Çev: Besim Atalay. Cilt IV. TDK, Ankara.
  • Orkun, Hüseyin Namık, (1994), Eski Türk Yazıtları Cilt 1, TDK. Ankara
  • Ögel, Bahaeddin, (1978), Türk Kültür Tarihine Giriş. Cilt 3, Kültür Bakanlığı, Ankara. Polo, M. (Tarihsiz ). Seyahatname, Cilt 1, Çev: F. Dokuman, Tercüman, İstanbul.
  • Rasonyi, Lydia. (1971). "Türklerde Halıcılık Terimleri ve Halıcılığın Menşei". Türk Kültürü , 9, Sayı:103, (614).
  • Roux, Jean Paul, (1992). "Osmanlı Sanatı Halı". Erdem , Sayı:6, (893-924).
  • Sarıyev, Berdi, (2008). Türklerin Eski Aile Yapısına Temel Sembolleri Açısından Bir Bakış. Türkiyat Araştırmaları, Sayı:9, (487498).
  • Sayılı, Adnan, (1991). "Al-Khwarizmi, Abdulhamid ibn Turk and the Palaceof Central Asia in the History of Science an Culture". Erdem , 7, Sayı:19, (1-99).
  • Sevinç, Necdet. (1987), Eski Türklerde Kadın ve Aile,TDVA, İstanbul.
  • Şen, Serkan, (2005),"Türkçenin 'Banyo' karşılığında Bilinen İlk Sözcüğü: Sukıngu". Bilig , Sayı: 34, (83-90).
  • Türker-Küyel, Mübahat, (1998), Halı Konusu, Felsefenin Görüş Alalnına Girer mi? Arış, Ankara.
  • User, Hatice Şirin, (2008), Köktürk Ve Ötüken-Uygur Yazıtlarında“İmar Etmek”, “Yapı Kurmak”,“İnşa Etmek” Kavramları”. Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi , Cilt XIV, Sayı:1, (125-148).
  • Ülken, Hilmi Ziya, (1971), Aşk Ahlâkı,Ülken, İstanbul.
  • Weber, Alfred, (1998), Felsefe Tarihi. Çev: H. Vehbi Eralp, Sosyal, İstanbul.
  • Yeşiltaş, Kevser, (2012), Arif İçin Din Yoktur (Muhyiddin İbn-i Arabi), Sınır Ötesi, İstanbul. (https://www.google.com.tr/search?q=Kirman+resmi&espv)
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2009
  • Yayıncı: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Sayıdaki Diğer Makaleler

BİR DEVLET ÜNİVERSİTESİNİN MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEZUNLARININ KAZANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ - INVESTIGATIONS INTO THE INCOMES OF ENGINEERING FACULTY GRADUATES OF A STATE UNIVERSITY BY SEVERAL VARIABLES

Mehmet Ulaş KOYUNCUOĞLU

FAALİYET GİDERLERİNİN İŞLETME KARLILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİST METAL EŞYA, MAKİNE VE GEREÇ YAPIM SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA

Burak KAYHAN, Yusuf TEPELİ

FACEBOOK’TA AİLE İLİŞKİLERİ VE SOSYAL MEDYA ADANMIŞLIĞINA YÖNELİK BİR İÇERİK ANALİZİ - A CONTENT ANALYSIS FOR THE INVESTIGATION OF FAMILY RELATIONSHIPS AND SOCIAL MEDIA ENGAGEMENT ON FACEBOOK

Uğur BAKAN, Ufuk BAKAN

SANAYİ SEKTÖRÜNDE ENERJİ TALEP ESNEKLİKLERİNİN TAHMİNİ: OECD ÜLKELERİ ÖRNEĞİ - ESTIMATION OF ENERGY DEMAND ELASTICITY IN INDUSTRIAL SECTOR: THE CASE OF OECD COUNTRIES

Nazan ŞAHBAZ KILINÇ, Orhan ÇOBAN

YENİ KAMU HİZMETİ YAKLAŞIMI PERSPEKTİFİNDEN VATANDAŞ KATILIMI - CITIZEN PARTICIPATION FROM THE PERSPECTIVE OF NEW PUBLIC SERVICE APPROACH

Fevzi KAYA

ÖĞRETMENLERİN DEMOKRASİ ANLAYIŞI BAĞLAMINDA GELİŞMİŞLİK SEVİYESİNİN DEMOKRATİK SİYASİ KÜLTÜRÜN OLUŞMASI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ - THE EFFECTS OF DEMOCRATIC POLITICAL CULTURE OF THE COUNTRY DEVELOPMENT LEVEL ON THE DEMOCRACY UNDERSTANDING OF TEACHERS

Ali Fuat GÖKÇE

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI’NA BAĞLI ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDA ÖRGÜTSEL ADALET VE ÇATIŞMA YÖNETİMİ İLİŞKİSİ (DENİZLİ ÖRNEĞİ) - ORGANİZATİONAL JUSTICE AND CONFLICT MANAGEMENT IN SECONDARY EDUCATION INSTITUTIONS ATTACHED TO THE MINISTRY OF NATIONAL EDUCATION RELATIONSHIP (DENİZLİ CASE)

Murşit IŞIK, Hilal BOLAK, Mustafa ÖZTÜRK

YÖRESEL YEMEKLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNDE STANDART REÇETELENDİRMENİN ÖNEMİ: KASTAMONU MUTFAĞI ÖRNEĞİ - THE IMPORTANCE OF STANDARDIZED RECIPES ON SUSTAINABILITY OF LOCAL FOODS: A CASE STUDY FROM KASTAMONU CUISINE

Aydoğan AYDOĞDU, Metin MIZRAK

KÜRESEL İNOVASYON ENDEKSİ GÖSTERGELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ - EVALUATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE GLOBAL INNOVATION INDEX INDICATORS

Yasemin HANCIOĞLU

TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLK ON BEŞ YILINDA VE SON ON BEŞ YILDA EĞİTİM PROGRAMLARI ALANINDA YAŞANAN SORUNLAR: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ - CURRICULAR ISSUES IN THE FIRST 15 YEARS AND LAST 15 YEARS OF THE TURKISH REPUBLIC: A COMPARATIVE ANALYSIS

Umut Birkan ÖZKAN, Kemal Oğuz ER