Mehmet FİDAN

KIRANARDI MAHALLESİNDEN DERLENEN “ÇOCUKLARIN VEFASI” İSİMLİ MASALIN TÜR ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ - EXAMINING OF TALE OF “ÇOCUKLARIN VEFASI” IN TERMS OF PROPP’S TALE ANALYSIS METHOD IN THE KIRANARDI TOWN

Masal yazılı türler içerisinde en uzun geçmişe sahip metinler arasında yer alır. Bu özelliği ile masallar günümüzde müstakil bir tür olarak kabul edilen birçok metnin çıkış kaynağını oluşturur. Özellikle günümüzde popüler türler arasında yer alan bilim-kurgu, fantastik, korku, tekinsiz gibi metinlerin köken olarak masala dayandığı araştırmacıların ortak görüşüdür. Araştırma sırasında nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Veri toplamak için kaynak kişilerden derleme yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler ise içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma sürecinde Kayseri’nin Kıranardı mahallesinden üç masal derlenmiştir. Masalların derlenmesinde yörede masal anlatıcısı olarak ünlenen kişilere başvurulmuştur. Anlatılan masallar daha sonra araştırmacı tarafından yazıya geçirilmiştir. Bu metinlerden tür özelliklerini en çok yansıttığı belirlenen masal değerlendirilmiştir. Bu incelenecek masalın seçiminde uzman görüşünden faydalanılmıştır. Elde edilen verilere yönelik içerik analizi yapılmıştır. Yapılan değerlendirmelerle derlenen masalın genel olarak tür özelliklerini yansıttığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum masalların oluşumunda sözlü kültür geleneğinin önemini göz önüne serer. Çünkü metinleri anlatan kişilerin herhangi bir akademik eğitime sahip olmamalarına rağmen türün özelliklerini yansıtmaları, sözlü geleneğinin anlatıcılara kelime hazinesi, kurgu, olay yönünden katkısının yanında tür özelliklerinin kavranması yönünde de katkı sağladığını gösterir.

Anahtar Kelimeler:

Masal, Masalların Özellikleri, Masal Anlatma Kültürü

EXAMINING OF TALE OF “ÇOCUKLARIN VEFASI” IN TERMS OF PROPP’S TALE ANALYSIS METHOD IN THE KIRANARDI TOWN

The tale it is among the texts with the longest history among genres. The tales constitute the source of many texts today considered as an independent species. It is a common view with researchers that the most popular species sci-fi, fantasy, fear, uncanny are among to based on tales. Qualitative research methods were used during the research. The compilation method is used from the source persons for collect data. The obtained data were evaluated by content analysis. In the research process, three stories from Kıranardı region of Kayseri were compiled. The tales compiled from the people who are famous as the taleteller have been applied. The tale told was later written by the researcher. From these texts, the tale determined to reflect most of the genre characteristics was evaluated. This was benefited from expert opinion in the selection of to be studied. Content analysis was performed on the obtained data. The tale has been compiled with evaluation concludes that overall reflect the type properties. This shows the significance of oral tradition in the formation of tenses. This taleteller are no academic trainings. Showing this results oral tradition helps narrators in terms of vocabulary, events and fiction.

Keywords:

Tales, Characteristics of Tales, Telling Culture,

PDF

___

Arslan, N. (2010). Denizli yöresinde masal anlatma geleneği. Milli Folklor, 86, 50-57.Artun, E. (2011). Türk halk bilimi. İstanbul: Kitabevi Yayınları Bozlak, G. Ü. (2007). Erdemli masalları.(Yayınlanmamış Doktora Tezi).Selçuk Üniversitesi Soyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Çıblak, N. (2005). V. Propp’un masal çözümleme metodu. Türk Dili, 638, 127-140.Demir, N. (2015). Anadolu Türk masallarından derlemeler. İstanbul: Ötüken Yayınları.Mirzaoğlu, G. (2012). Türkiye ve Türkmen Masallarının Genel Özellikleri. Milli Folklor,-, 28-30.Propp, V. (1985). Masalın biçimbilimi. (M. Rifat, S. Rifat,Çev.). İstanbul: BFS Yayınları.Sakaoğlu, S. (2009). Masalların oluşumu üzerine farklı bir yaklaşım, Milli Folklor, 84, 43-49.Todorov, T. (2012). Fantastik – edebî türe yapısal bir yaklaşım.(2.Basım). İstanbul: Metis Yayınları.