Çadırkent Yer Seçimi Problemi İçin Bir Atama Modeli: Isparta Örneği - An Assignment Model For Shelter Site Selection Problem: A Case Of Isparta

Toplumun geniş bir kesiminin günlük yaşamını etkileyen, ani gelişen, büyük kayıplara yol açan ve toplumun kendi kaynakları ile başa çıkamayacağı olaylar afet olarak tanımlanmaktadır. Zamanı önceden kestirilemeyen bu tür olayların en az can ve mal kaybı ile atlatılabilmesi, yapılacak iş ve işlemlerin olay öncesi etkili bir şekilde planlanmasıyla mümkündür. Olası bir afet sonrasında afetzedelerin acil barınma ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılacak geçici iskan alanlarının belirlenmesi bir yer seçimi problemi olup bu planlar çerçevesinde gerçekleştirilen faaliyetlerden biridir. Yer seçimi önemli bir karar problemidir. Problemin gerçek hayatta uygulanabilirliğini arttırmak için çeşitli kısıtlar eklemek suretiyle bugüne kadar birçok uzantısı tanımlanmıştır. Bu çalışmada, Isparta ilinde meydana gelecek olası bir deprem sonrası kullanılacak geçici iskan alanlarının ve bu alanlara atanacak mahallerin belirlenmesi için problem p-medyan problemi olarak modellenmiş ve GAMS paket programı ile çözülmüştür. Altı aday alandan dört tanesinin geçici iskan alanı olarak kullanılmasının uygun olacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yer seçimi, afet yönetimi, p-medyan problemi, atama modeli

PDF

___

Ablanedo-Rosas, J.H., Gao, H., Alidaee, B., &Teng, W. (2009). "Allocation of emergency and recoverycentres in Hidalgo , Mexico". International Journal of Services Sciences, Cilt.2, Sayı.2, (206– 218).
Balcik B., Beamon, B.M., (2008). "Facilitylocation in humanitarianrelief". International Journal of Logistics, Cilt.11, Sayı.2, (101–121).
Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (2014), Açıklamalı Afet Terimleri Sözlüğü, Ankara.
Campbell, A. M., Jones, P. C. (2011). "Prepositioningsupplies in preparation for disasters". European Journal of Operational Research, Cilt.209, Sayı.2, (156–165).
Caunhye, A.M., Nie, X., Pokharel, S., (2012). “Optimizationmodels in emergencylogistics: A literaturereview”, Socio-Economic Planning Sciences, Cilt.46, Sayı.1, (4–13).
Cheng, H., Yang, X., (2012). "A Comprehensive Evaluation Model for Earthquake Emergency Shelter". Sustainable Transportation Systems: Sayfa.412-422, doi: 10.1061/9780784412299.0050.
Dekle, J., Lavieri, M. S., Martin,E., Emir-Farinas, H., Francis, R. L. (2005). "A Florida county locates disaster recovery centers". Interfaces, Cilt.35, Sayı.2, (133-139).
Duran, S., Gutierrez, M. A., Keskinocak, P. (2011). "Pre-positioning of emergencyitems for careinternational. Interfaces,Cilt.41, Sayı.3, (223-237).
Givechi, S., Attar, M.A., Rashidi, A., Nasbi, N., (2013). "Site selection of temporaryhousingafterearthquakeby GIS and AHP method Case study: Region 6 of Shiraz", Urban Regional Studies and Research Journal, Cilt.5, Sayı.17, (29-32).
Gökçe, O., Özden, Ş., Demir, A., (2008). Türkiye’de Afetlerin Mekânsal ve İstatistiksel Dağılımı Afet Bilgileri Envanteri, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
Görmez, N., Köksalan, M., Salman, F. S. (2011). "Locatingdisasterresponsefacilities in Istanbul". Journal of the Operational Research Society, Cilt.62,Sayı.7, (1239-1252).
Günneç, D. (2007). Network optimization problems for disastermitigation: Network reliability, investment for infrastructure strengthening and emergency facilitylocation, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Koç Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Hale, T., Moberg, C.R. (2005). "Improving supply chain disaster preparedness: A decisionprocess for secure site location". International Journal of Physical Distribution &Logistics Management,Cilt.35, Sayı.3, (195–207).
Han,Y., Guan, X., Shi, L. (2011). "Optimizationbasedmethod for supplylocationselection and routing in large-scaleemergencymaterialdelivery". IEEE Transactions on Automation Science and Engineering , Cilt.8, Sayı.4, (683–693).
Isparta İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (2014), Isparta Afet Çalışma Rehberi, Isparta.
Jia, H., Ordóñez, F., Dessouky, M. M., (2007). "Solution approaches for facilitylocation of medicalsupplies for large-scaleemergencies". Computers&IndustrialEngineering, Cilt.52, Sayı.2, (257– 276).
Jianyu C, Youpo S. "Comprehensive evaluation index system in the application for earthquake emergency shelter site". Advanced Materials Research, Cilt.156-157, (79-83).
Jianyu C, Youpo S. "The application of TOPSIS method in selecting fixed seismic shelter for evacuation in cities". SystemsEngineeringProcedia, Cilt.3, (391-397).
Kadıoğlu, M., (2011). Afet Yönetimi Beklenilmeyeni Beklemek, En Kötüsünü Yönetmek, T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını, İstanbul.
Kaili , D., Qingming, Z., Li, S., (2012). "GIS-basedresponsibilityareasubdivision for metropolitanemergencyshelters - Case study of Wuchangdistrict, Wuhancity", 6th International Association for China Planning (IACP) Conference, June 17-19, Wuhan, HubeiProvince, China.
Karaesmen, E., Boyacı Yakut, N., Güngör, E., (2004). Deprem ve Kurumsal Yapılanma-Afet Yönetimine Giriş, Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB Yayın No:13), Ankara.
Kılcı, F., (2012). A Decision Support System for Shelter Site Selection with GIS Integration: Case for Turkey. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kılcı, F., Yetiş Kara, B., Bozkaya, B., (2015). "Locating temporary shelte rareas after an earthquake: A case for Turkey", European Journal of Operational Research, Cilt.24, (323–332).
Lu, X.L., Hou, Y.X., Lin, W. (2011). "FunctionalOptimization of EmergencyMedical Service Centre of Small TownBased on FacilityLocationTheory: A Case Study of TengZhou City in ShanDongProvince". EconomicGeography, Cilt.31, Sayı.1119-1123.
Lu, X.L., Yun-xian, H. (2009). "Ant colonyoptimization for facilitylocation for largescaleemergencies. International Conference on Management and Service Science (MASS 2009), Wuhan, China.
Mete, H.O., Zabinsky, Z. B. (2010). Stochasticoptimization of medicalsupplylocation and distribution in disastermanagement. International Journal of ProductionEconomics, Cilt.126, Sayı.1, (76– 84).
Murali, P., Ordóñez, F., Dessouky, M.M. (2012). "Facilitylocationunderdemanduncertainty: Responseto a large-scalebio-terrorattack". Socio-Economic Planning Sciences, Cilt.46,Sayı.1, (78–87).
Özmen, B., Nurlu, M., Kuterdem, K., Temiz, A., (2005), Afet Yönetimi ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Sempozyumu, 23-25 Mart 2005, Kocaeli.
Rawls,C.G., Turnquist,M.A.(2010). Pre-positioning of emergencysupplies for disasterresponse. Transportation Research Part B: Methodological,Cilt.44, Sayı.4, (521–534).
Rolland, E., Schilling, D.A., Current, J.R., (1996). " An efficient tabu searchprocedure for the pMedian Problem", European Journal of Operational Research, Cilt.96, (329-342).
Şahin, Y., Uyan, Y., (2016), "Afet Risk Analizi ve Sınıflandırması: Bir Uygulama Örneği", Doğal Afet ve Afet Yönetimi Sempozyumu (DAAYS’16), 2-4 Mart 2016, Karabük, Türkiye, (781-785).
Toro-Díaz, H., Mayorga, M.E., Chanta, S. , McLay, L.A. (2013). Joint location and dispatching decisions for Emergency Medical Services. Computers&Industrial Engineering, Cilt.64, Sayı.4, (917928).
Zhao,X., Xu, W., Ma, Y., Hu, F., (2015). " Scenario-Based Multi-Objective Optimum Allocation Model for EarthquakeEmergencyShelters Using a ModifiedParticleSwarmOptimizationAlgorithm: A Case Study in ChaoyangDistrict, Beijing, China", PlosOne, DOI:10.1371/journal.pone.0144455
İnternet Kaynaklari [1] http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri/buyuk-depremler/ (Erişim tarihi: 01.03.2016)
http://32.ispartaya.com/ (Erişim tarihi: 01.03.2016)