Akkaraman Toklularda Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özellikleri

Bu araştırma geleneksel şartlarda yapılan besi ile entansif besideki Akkaraman ırkı erkek tokluların besi performanslarının, kesim ve karkas özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütüldü. Besi performansı için araştırmadaki her grupta (Gruplar: geleneksel I, entansif ve geleneksel II) 20 baş Akkaraman erkek toklu kullanılmış ve besi 70 gün sürmüştür. Grupların (Gruplar: geleneksel I, entansif ve geleneksel II) besi başı ve besi sonu canlı ağırlıkları sırasıyla 32.47, 38.07, 37.73; 46.08, 53.26, 46.87 kg olarak belirlendi. Günlük canlı ağırlık artışları yine aynı sırasıyla 0.190, 0.220, 0.200 kg ve 1 kg canlı ağırlık artışı için tüketilen kesif ve kaba yem miktarları sırasıyla 4.995, 5.045, 3.715 kg ve 4.165, 4.436, 5.710 kg bulundu. Günlük kesif yem tüketimleri sırasıyla 0.999, 1.110, 0.743 kg ve kaba yem tüketimleri ise sırasıyla 0.833, 0.976, 1.142 kg tespit edildi. Araştırmada sıcak karkas ağırlığı sırasıyla 22.18, 24.68, 22.77 kg (P<0.05); soğuk karkas ağırlığı 21.72, 24.18, 22.32 kg (P<0.05); karkas randımanı % 0.48, 0.50, 0.50 (P<0.05); karkasta et oranı % 51.34, 52.44, 52.56; karkasta yağ oranı % 14.19, 13.85, 13.26; karkasta kemik oranı % 19.74, 18.26, 18.69 olarak tespit edildi. Sonuç olarak; geleneksel besiciler iyi besi yaptıklarını iddia etseler de hayvanların besin ihtiyaçlarını yeterince karşılayamadıkları, tokluların konsantre yeme alıştırma süresinin çok uzun olmasından dolayı istenilen besi performansına ulaşmak için gerekli olan besi süresinin artırılmasının gerekliliği ortaya çıkmıştır. Entansif grubun diğer gruplara göre daha iyi performans gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Akkaraman toklu, besi performansı, karkas

Fattening Performance, Slaughtering and Carcass Characteristics in the Akkaraman Yearling

This research was intended to determine the fattening performance and carcass characteristics of Akkaraman male lambs fattened under traditional system and intensive fattening system. Each treatment groups (traditional system I, control, traditional system II) contained 20 Akkaraman male lambs and experiment lasted 70 days. Initial and final body weights of lambs were 32.47, 38.07, 37.73; 46.08, 53.26, 46.87 kg for traditional system I, control, traditional system II, respectively. Daily weight gains were 0.190, 0.220, 0.200 kg, and amounts of forage and concentrate feed consumed per 1 kg weight gain were 4.995, 5.045, 3.715 kg; and 4.165, 4.436, 5.710 kg for traditional system I, control, traditional system II, respectively. Amounts of daily concentrate and forage consumption were 0.999, 1.110, 0.743 kg; and 0.833, 0.976, 1.142 kg for traditional system I, control, traditional system II, respectively. Hot carcass, cold carcass weights and dressing percentages were 22.18, 24.68, 22.77 kg (P<0.05); 21.72, 24.18, 22.32 kg (P<0.05); and 0.48, 0.50, 0.50 % (P<0.05) for traditional system I, control, traditional system II, respectively. Some carcass characteristics obtained from experiment were as follows; 51.34, 52.44, 52.56 % for meat in carcass, 14.19, 13.85, 13.26 % for fat in whole carcass, 19.74, 18.26, 18.69 % for bone in carcass, 8.03, 8.49, 8.62 % for fat in tail, 0.63, 0.37, 0.35 % (P<0.01) for fat on kidney, 0.52, 0.41, 0.59 for internal fat, 27.00, 26.84, 27,41 % for leg, 15.99, 15.69, 15.92 % for foreleg, 4.91, 4.88, 5.09 % for back, 4.85, 5.37, 4.87 % for loin, 24.68, 24.66, 24.21 for others, respectively. In conclusion, even though traditional sheep raisers claimed that they fatten very well, it was observed that nutrient requirement of animal was not met under traditional fattening system. Fattening period lasted long because adaptation period to concentrate feed was very long. Control group performed better compared with other groups.

Keywords:

Akkaraman, fattening performance, lamb,

PDF

___

1. Akçapınar H, 1994. Koyun Yetiştiriciliği. I. Baskı. Medisan Yayın Serisi No: 8. Ankara, Türkiye.
2. Akçapınar, H., 1981. Dağlıç, Akkaraman ve Kıvırcık kuzularının farklı kesim ağırlıklarında karkas kompozisyonu ve karkas kalitesi üzerinde karşılaştırmalı araştırmalar. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Dergisi 21, 80-99.
3. Aydoğan M, 1983. Karayaka İle De France ve Sakız x Karayaka (Fı) kuzularının büyüme, besi performansı ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
4. Aygün T, Bingöl M, 2005. Damızlık dışı Karakaş dişi toklularının besi gücü ve karkas özellikleri. GAP IV. Tarım Kongresi, Şanlıurfa.
5. Bayındır, Ş., Okuyan, M.R., Tuncel, E., Yıldırım, Z. 1986. Kıvırcık, Merinos x Kıvırcık (Fı), Ilede France x Kıvırcık (Fı) ve Ilede France x Merinos (Fı) melezlerinin entansif koşullardaki besi performansları ile kesim ve karkas özellikleri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5, 119-126.
6. Cengiz F, Ertuğrul M, Eliçin A, 1989. Akkaraman ve Border Leicester x Akkaraman (Fı) melezi erkek kuzularında besi gücü ve karkas özellikleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 1121.
7. Çep S, 1994. Hampshire Down ve Alman Siyah Başlı etçi ırklarının Akkaraman ırkı ile kullanma melezlemesi yönünden karşılaştırılması. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.8. Esen F, 1997. Akkaraman Sakız x Akkaraman (Fı) Melezi kuzularda verim özellikleri. Doktora tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
9. Kadak R, 1983. Akkaraman, Morkaraman ve İvesi Irkı kuzuların farklı kesim ağırlıklarında besi performansı ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. Doktora tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
10. Kadak, R., Akçapınar, H., Tekin, M.E., Akmaz, A., Müftüoğlu, Ş., 1993. Alman Siyah Başlı Etçi x Akkaraman, Hampshire Down x Akkaraman, Alman Siyah Başlı Etçi x İvesi ve Hampshire Down x İvesi (Fı) kuzularının büyüme, besi ve karkas özellikleri. Hayvancılık Araştırma Dergisi 3, 1-7.
11. Keleş T, 1997. Akkaraman, Kıvırcık x Akkaraman (Fı) ve Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman (Fı) kuzularının verim özelliklerinin karşılaştırılması. Doktora tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Van.
12. Küçük, M., Bayram, D., Yılmaz, O., 2002. Morkaraman ve Kıvırcık x Morkaraman (Gı) melezi kuzularda büyüme, besi performansı, kesim ve karkas özelliklerinin araştırılması. Turkish Journal Veterinary Animal Science, 26, 1321-1327.
13. Macit, M., Yaprak, M, Aksoy, A. 1996. Morkaraman erkek kuzuların entansif şartlardaki besi performansları ile kesim ve karkas özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (2), 61-74.
14. Odabaşıoğlu, F., Bolat, D., 1988. Kuzu, toklu ve koyun besisi. Elazığ Bölgesi Veteriner Hekimler Odası Dergisi, 3-4, 55-62.
15. Odabaşıoğlu, F., Öztürk, Y., Küçük, M., 1997. Akkaraman Corriedale x Akkaraman (Fı), Hampshire Down x Akkaraman (Fı), Dorset Down x Akkaraman (Fı)kuzularının besi ve karkas özellikleri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2, 199-210.
16. Önk, K., Sarı, M., Aksoy, Y., Tilki, M., Tufan, T., Yılmaz, İ., 2017. Effects of different fattening systems on fattening performance, slaughter and carcass characteristics of male Tuj lambs. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 23, 109-115.
17. Özbey, O., Akcan, A., 2003. Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman (Fı) ve Sakız x Morkaraman (Fı) melez kuzularda verim özellikleri II. besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 14, 35-41.
18. Öztürk Y, 1998. Van ve yöresinde Hamdani koyunlarının verimleri ve morfolojik özelliklerinin araştırılması. Doktora tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
19. Sarı, M., Önk, K., Aksoy, Y., Aydın, E., Adıgüzel Işık, S., 2015. Effects of different fattening systems on slaughter and carcass traits of male Hemsin lambs. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 62, 147-152.
20. Sarı, M., Önk, K., Aydın, E., Tilki, M., Tufan, T. 2014. Effects of different fattening systems on fattening performance and body measurements of Hemsin male lambs. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 20, 209-215.
21. Sarıcan C, 1984. Koyunlarda et verim ve kalitesinin iyileştirilmesinde izlenecek yollar. Koyun Yetiştiriciliği Semineri, TKB, Ankara.
22. SAS, 1985. Statistical analyses system, SAS User's Guide: Statistics. Edit, SAS.
23. Tekin ME, 1991. Türk Merinosu ve Lincoln x Türk Merinosu (Fı) melezi kuzuların büyüme, besi ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
24. Ünal, N., Akçapınar, H., 1996. Dünyada ve Türkiye’de koyun ıslah çalışmaları. Türkiye Veteriner Hekimler Dergisi, 8, 18-26.
25. Yaylak, E., Konca, Y., Görgülü, M., 2003. Yoğun yem formunun Kamakuyruk erkek toklularında besi performansına etkisi. Hayvansal Üretim Dergisi 44, 18-25.
26. Yenigün, R., Tüzün, A.M., 2002. GAP’ta hayvansal üretimin yeri ve önemi. http://www.gap.gov.tr/Turkish/Tarim/Makale/mhv1.html., Erişim Tarihi; 01.04.2018.

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi-Cover

ISSN: 2148-2837
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2013
Yayıncı: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi

Arşiv