Yapı-Zemin Etkileşiminin Yapıların Deprem Davranışına Etkileri

Yapıların yapı-zemin etkileşiminin göz önüne alınması deprem davranış çözümlemelerinde daha doğru sonuçlar elde etmek için oldukça önemlidir. Türkiye’de son yıllarda yaşanan depremler sonucunda yapı sistemlerinin deprem davranışlarının belirlenmesi oldukça önemli bir hale gelmiştir. Özellikle 2007 DBYYHY deprem yönetmeliği ile birlikte, yapı-zemin etkileşiminin çözümlemelerde yer alması gündeme gelmiştir. Yapı çözümlemesinde genel yaklaşım zemine bağlanan kolonların, sabit veya ankastre mesnetler şeklinde modellenmesi yönündedir. Bu modellemede zeminin üst yapıya etkisi tam olarak gözlenemez. Yapı-zemin etkileşimi dikkate alınarak yapılan çözümlemelerde yapı periyodunun ve buna bağlı olarak etkiyen yatay yüklerin zemin özelliklerine bağlı olarak değiştiği görülür. Bu çalışma kapsamında zemin türü ve özelliklerinin yapı davranışını nasıl etkilediği incelenmiş ve bu amaçla doğrusal olmayan çözümlemeler gerçekleştirilmiştir. Zemin etkisini belirlemek için farklı rijitlikte doğrusal olmayan yay modeli kullanılmış ve bu modeller birbirleriyle karşılaştırılmıştır.

Soil Structure Interaction Effects on Structural Earthquake Behavior

Yapıların yapı-zemin etkileşiminin göz önüne alınması deprem davranış çözümlemelerinde daha doğru sonuçlar elde etmek için oldukça önemlidir. Türkiye’de son yıllarda yaşanan depremler sonucunda yapı sistemlerinin deprem davranışlarının belirlenmesi oldukça önemli bir hale gelmiştir. Özellikle 2007 DBYYHY deprem yönetmeliği ile birlikte, yapı-zemin etkileşiminin çözümlemelerde yer alması gündeme gelmiştir. Yapı çözümlemesinde genel yaklaşım zemine bağlanan kolonların, sabit veya ankastre mesnetler şeklinde modellenmesi yönündedir. Bu modellemede zeminin üst yapıya etkisi tam olarak gözlenemez. Yapı-zemin etkileşimi dikkate alınarak yapılan çözümlemelerde yapı periyodunun ve buna bağlı olarak etkiyen yatay yüklerin zemin özelliklerine bağlı olarak değiştiği görülür. Bu çalışma kapsamında zemin türü ve özelliklerinin yapı davranışını nasıl etkilediği incelenmiş ve bu amaçla doğrusal olmayan çözümlemeler gerçekleştirilmiştir. Zemin etkisini belirlemek için farklı rijitlikte doğrusal olmayan yay modeli kullanılmış ve bu modeller birbirleriyle karşılaştırılmıştır.

___

  • Anonim (2000). TS 500. Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
  • Anonim (2007). Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, Ankara.
  • Aydınoğlu, M.N. (1977). Üstyapı-Zemin Ortak Sisteminin Deprem Hesabı. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Edward, L.W. (2000). Three Dimensional Static and Dynamic Analysis of Structures. CA, ABD.
  • FEMA (Federal Emergency Management Agency) (1997). NEHRP Guildelines for the Seismic Rehabilitation of Buildings (Rapor No. FEMA 273), Washington DC, ABD.
  • FEMA (Federal Emergency Management Agency) (2005). Recommended Provisions for the Development of Seismic Regulations for New Buildings and other Structures. FEMA-440, Washington DC, ABD
  • Gülkan, P. (1992). Influence of Different Soil Modelling Criteria in SSI Analysis. Developments in Dynamic SSI, Antalya, Turkey.
  • Li, Y.R. (1996). Non-linear Time History and Pushover Analyses for Seismic Design and Evaluation. PhD Thesis, University of Texas, Austin, ABD.
  • Wilson E., Habibullah A. (1998). Sap 2000 Integrated Finite Element Analysis and Design of Structures Basic Analysis, Kullanım Klavuzu Computers and Structures, Berkeley, CA, ABD