YETERSİZLİĞE EBEVEYN TEPKİLERİ ÖLÇEĞİ: GELİŞTİRME VE PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİ

Yeni bir üyenin aileye katılımının aile üzerinde olumlu ve olumsuz etkileri olmaktadır. Ailenin yeni üyesinin bir yetersizliği olması durumunda; ailenin işlevinin bozulduğu, bireylerin rollerinin değiştiği ve ailenin bu duruma psikolojik tepkiler verdiği alanyazında vurgulanmaktadır. Ailenin tepkilerini açıklayan modeller içinde en yaygın kabul göreni, Kübler-Ross tarafından yas travması için geliştirilen aşama modelidir. Bu çalışmanın amacı, Kübler-Ross tarafından geliştirilen bu modele dayalı olarak, ailenin yetersizliğe verdiği tepkileri ölçecek geçerli ve güvenilir bir nicel araç geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda, Ebeveyn Tepkileri Ölçeğinin (ETÖ) maddelerini oluşturmak için nicel yöntem kullanılmıştır. Aşamalar sonucunda elemelerden sonra geriye kalan 98 madde beşli Likert tipi ölçek formatına dönüştürülmüş ve toplam 304 yetersizliği olan çocuğun ebeveynine uygulanmıştır. Bu uygulamada elde edilen veriler ile ETÖ’nün faktör yapısı, geçerliliği ve güvenirliği incelenmiş ve sonuçlar rapor edilmiştir. ETÖ toplam 5 faktörden (şok, inkar ve suçluluk, pazarlık, depresyon, farkındalık ve kabul) oluşan bir yapı göstermektedir.

___

  • Allred, K. & Hancock, C. (2012). On death and disability: Reframing educators’ perceptions of parental response to disability. Society for Disability Studies in Disability Studies Quarterly, 32(4), 1-23.
  • Ardıç, A. (2013). Otistik spektrum bozukluğu tanısı almış çocukların ailelerine yönelik bir psiko-eğitsel grup programının ebeveynlerin bazı psikolojik değişkenleri üzerindeki etkisi [Effects of psycho-educational group program on the psychological variables of parents whose the children with autistic spectrum disorders] (Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 331078)
  • Boström, P. K., Broberg, M. & Hwang, P. (2010). Parents’s descriptions and experiences of young children recently diagnosed with intellectual disability. Child: Care, Health and Development, 36(1), 93-100.
  • Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
  • Carpenter, S. (2018). Ten steps in scale development and reporting: A guide for researchers. Communication Methods and Measures, 12(1), 25-44.
  • Chavira, V., Lopez, S. R., Blacher, J. & Shapiro, J. (2000). Latina mothers’ attributions, emotions, and reactions to the problem behaviors of their children with developmental disabilities. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41(2), 245-252.
  • DeVellis, R. F. (2003). Scale development theory and application (2th Ed.). New York: SAGE Publication, Inc.
  • Friehe, M. J., Bloedow, A. & Hense, S. (2003). Counseling families of children with communication disorders. Communication Disorders Quarterly, 24(4), 211-220.
  • George, D. & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
  • Gonen-Avital, S. (2016). Cultural diversity and its implication on parents’ attitudes toward their child learning disability: An outline of research study. Studia Edukacyjne, 40, 353-377.
  • Hadjiyiannakou, A., Ioannou, C. & Tziogkouros, C. (2007). Parents of disabled children. The educational system and the everyday challenges. International Journal about Parents in Education, 1, 145-150.
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2013). Multivariate data analysis. Pearson Education Limited.
  • Haley, M., Hammond, H., Ingalls, L. & Marin M. R. (2013). Parental reactions to special education individual education program process: Looking through the lens of grief. Improving Schools, 16(3), 232-243.
  • Kaplan, R. M., & Saccuzzo, D. P. (2017). Psychological testing: Principles, applications, and issues. Cengage Learning.
  • Kara, E. (2018). Engelli çocuğa sahip annelere yönelik manevi destek ile güçlendirme uygulaması [Empowerment implementation with mental support for mother with handicapped children]. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 311-322.
  • Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi [Scientific reserach methods]. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kılıç, S. (2016). Cronbachs alfa reliability coefficient. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47-48. https://doi.org/10.5455/jmood.20160307122823
  • Kim, H. (2013). Statistical notes for clinical researchers: Assessing normal distribution using skewness and kurtosis. Restorative Dentistry & Endodontics, 38(1), 52-54. https://doi.org/10.5395/rde.2013.38.1.52
  • Kübler-Ross, E. (1969). On death and dying. New York: The Macmillan Kübler-Ross, E. & Kessler, D. (2005). On grief and grieving: Finding the meaning of grief through the five stages of loss. New York: Scribner.
  • Lee, D. G., & Lim, H. (2008). Scale construction. Research Design in Counseling, 494-510.
  • Lewis-Beck, M, Bryman, A., & Liao, T. (2004). Encyclopaedia of social science research methods. SAGE Publication Inc.
  • Linkowski, D. C. (1971). A scale to measure acceptance of disability. Rehabilitation Counseling Bulletin, 14(4), 236-244.
  • Livneh, H. & Antonak, R. F. (2005). Psychosocial adaptation to chronic illness and disability: A primer for counselors. Journal of Counseling & Development, 83, 12-20.
  • Livneh, H. & Antonak, R. F. (1990). Reaction to disability: An emprical investigation of their natüre and structure. Journal of Applied Rehabilitation Counseling, 21(4), 13-21.
  • Luterman, D. (2004). Counseling families of children with hearing loss and special needs. The Volta Review, 104(4), 215-220.
  • Muscott, H. S. (2010). Exceptional partnerships: Listening to the voices of families. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 46(2), 66-69.
  • Ober, A. M., Granello, D. H. & Wheaton, J. E. (2012). Grief counseling: An investigation of counselors’ training, experience, and competencies. Journal of Counseling & Development, 90, 150-159.
  • O’Shea, D. J., O’Shea, L. J., Algozzine, R. ve Hammitte, D. J. (2001). Families and teachers of individuals with disabilities: Collaborative orientations and responsive practices. Boston: Allyn and Bacon.
  • Ray, J., Pewitt-Kinder, J. & George, S. (2009). Partnering with families of children with special needs. Young Children, 64(5), 16-22.
  • Shea, T. M. ve Bauer, A. (1991). Parents and teachers of children with exceptionalieties: A hand- book for collaboration (2nd ed.). Boston: Allyn and Bacon.
  • Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (2004). Posttraumatic growth: Conceptual foundation and empirical evidence. Pyschological Inquiry, 15, 1-18.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-8944
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2007
  • Yayıncı: BURDUR MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

SURİYELİ GÖNÜLLÜ EĞİTİCİLERİN SOSYAL ADALET LİDERLİĞİNE İLİŞKİN ALGILARININ İNCELENMESİ

Bayram BOZKURT, Halil İbrahim AKTAŞ

ADAY ÖĞRETMENLERIN ADAY ÖĞRETMEN VE ÖĞRETMEN KAVRAMLARINA İLIŞKIN ALGILARI: BIR METAFOR ÇALIŞMASI

İbrahim Yaşar KAZU, Hüseyin ÇAM

ÖĞRETMENLERİN KİŞİSEL-MESLEKİ YETKİNLİK ALGILARI İLE MESLEKİ DAYANIKLILIK İNANÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yasin Celil ÇETİN, Serkan ÜNSAL

MESLEKİ REHBERLİK VE DANIŞMA UYGULAMALARI DERSİNE İLİŞKİN PSİKOLOJİK DANIŞMAN ADAYLARININ VE ÖĞRETİM ELEMANLARININ UYGULAMA VE SÜPERVİZYON DENEYİMLERİ

Zeynep ERKAN ATİK, Özlem ULAŞ KILIÇ, Selen ZORBAZ

BİLSEM MÜZİK SINAVINDA ÖĞRENCİLERİN VE VELİLERİN SINAVA İLİŞKİN FARKINDALIKLARINI ARTTIRMAYA YÖNELİK BİR ÇALIŞMA (AKSARAY İLİ ÖRNEĞİ)

Gülbahar URHAN

PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN VE PSİKOLOJİK DANIŞMAN ADAYLARININ REHABİLİTASYON PSİKOLOJİK DANIŞMANLIĞINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELERİ

Hazel DURU, Filiz GÜLTEKİN

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ SAĞLIK OKURYAZARLIĞI DURUMLARI

Özge SARIKAYA, Güvenç GÖRGÜLÜ

MADDE VE ISI ÜNİTESİ BAŞARI TESTİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Ebru KAPLAN, Oktay BEKTAS, Melek KARACA

UZAKTAN EĞİTİME İLİŞKİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN AİLELERİN VE İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ

Harun TÜRK, Kasım KIROĞLU

SOSYAL SORUMLULUK KAMPANYALARININ TOPLUMA ULAŞMASINDA SPORUN GÜCÜ: HEFORSHE TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ KAMPANYASI “FENERBAHÇE ÖRNEĞİ”

Bahar ÜNSAL YILMAZ, Mehmet ŞAHİN