SERKAN DENİZLİ, Burcu PAMUKÇU, BETÜL MEYDAN

Psikolojik Danışma Süreç ve Sonuç Araştırmalarında Danışana İlişkin Bir Değişken: Psikolojik Zihinlilik

Bu çalışmanın amacı psikolojik zihinlilik kavramını tanıtmak ve psikolojik zihinliliğin psikolojik danışma uygulamalarına yansımalarını psikolojik danışma süreç ve sonuç araştırmalarının bulguları ışığında tartışmaktır. İlk olarak 1970'lerde ortaya atılan psikolojik zihinlilik "bireyin kendisinin ya da diğerlerinin nasıl ve neden o şekilde davrandığını, düşündüğünü ve hissettiğini sorgulamaya dönük duygusal ve zihinsel bir yatkınlık" olarak tanımlanmaktadır. Yapılan araştırmalar psikolojik zihinliliğin atılganlık, sosyallik, duygusal uyum, güvenli bağlanma, yaşantılara açıklık ve terapiden yararlanma düzeyi ile olumlu yönde; depresyon, kişilerarası çatışma düzeyi, nörotizm, kaygı, somatizasyon ve uyku sorunları ile negatif yönde ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu bulgular doğrultusunda psikolojik zihinlilik kavramının psikolojik danışma süreç ve sonucuyla bağlantısını ortaya koyacak çalışmaların artmasına ihtiyaç olduğu ve psikolojik zihinliliğin psikolojik danışma uygulamalarında uygulayıcıların dikkate almaları gereken önemli bir değişken olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

A Client Variable in Counseling Process and Outcome Research: Psychological Mindedness

The purpose of this study is to present the concept of psychological mindedness and discuss the implications of psychological mindedness for counseling practice based on the findings of counseling process and outcome research. Psychological mindedness was first proposed in the 1970s and defined as "a predisposition to engage in acts of affective and intellectual inquiry into how and why oneself and/or others behave, think, and feel in the way that they do." Empirical investigations revealed that psychological mindedness was positively related with extraversion, sociability, emotional adjustment, secure attachment, openness to experience and positive therapy outcomes; and negatively related with depression, interpersonal conflict, neuroticism, anxiety, somatization and sleep disorders. Therefore, we concluded that further investigations are needed for explaining the relationship of psychological mindedness with the counseling process and outcome. Moreover psychological mindedness can be considered as an important variable that should be taken into account by counselors in practice.

___

Abramowitz, S. I. ve Abramowitz, C. V. (1974). Psychological-mindedness and benefit from insight- oriented group therapy. Archives of General Psychiatry, 30(5), 610-615.

Appelbaum, S. A. (1973). Psychological-mindedness: Word, concept and essence. International Journal of Psychoanalysis, 54, 35-46.

Baloğlu, M. ve Harris, M. B. C. (2003). Psikolojik danışma öğrencilerinin cinsiyet ve program türü ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(20), 7-16.

Beitel, M. ve Cecero, J. J. (2003). Predicting psychological mindedness from personality style and attachment security. Journal of Clinical Psychology, 59(1), 163-172.

Beitel, M., Ferrer, E. ve Cecero, J. J. (2004). Psychological mindedness and cognitive style. Journal of Clinical Psychology, 60(6), 567-582.

Beitel, M., Hutz, A., Sheffield, K. M., Gunn, C., Cecero, J. J. ve Barry, D. T. (2009). Do psychologically- minded clients expect more from counselling? Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 82(4), 369-383.

Beutler, L. E., Malik, M., Alimohammed, S., Harwood, M. T., Talebi, H., Noble, S. ve Wong, E. (2004). Therapist variables. İçinde M.J. Lambert (Ed.), Handbook of psychotherapy and behavior change (5. baskı) (s. 227-306). New York: Wiley.

Bordin, E.S. (1994). Theory and research on the therapeutic working alliance: New directons. İçinde A.O Horvath, & L.S. Greenberg (Ed.), The Working Alliance: Theory, research and practice (s. 13-37). New York: Wiley.

Boylan, M. B. (2006). Psychological mindedness as a predictor of treatment outcome with depressed adolescents. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). University of Pittsburgh, Pennsylvania.

Clarkin, J. F. ve Levy, K. N. (2004). The influence of client variables on psychotherapy. İçinde M.J. Lambert (Ed.), Handbook of psychotherapy and behavior change (5. baskı) (s. 194-226). New York: Wiley.

Conte, H. R., Buckley, P., Picard, S. ve Karasu, T. B. (1995). Relationships between psychological mindedness and personality traits and ego functioning: Validity studies. Comprehensive Psychiatry, 36(1), 11-17.

Conte, H. R., Ratto, R. ve Karasu, T. B. (1996). The psychological mindedness scale. Factor structure and relationship to outcome of psychotherapy. The Journal of Psychotherapy Practice and Research, 5(3), 250-259.

Demir, C. (2005). Individual correlates of romantic relationships: Quality of object relations and psychological mindedness. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.

Denizli, S. (2010). Danışanların algıladıkları terapötik çalışma ve oturum etkisi düzeylerinin bazı değişkenlere göre yordanması: Ege Üniversite örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.

Grant, A. M. (2001). Rethinking psychological mindedness: Metacognition, self-reflection, and insight. Behavior Change, 18(1), 8-17.

Hill, C. E. ve Lambert, M. J. (2004). Methodological issues in studying psychotherapy process and outcome. İçinde: Lambert, M.J. (Ed.), Handbook of psychotherapy and behavior change (5. baskı) (s. 84-135). New York: Wiley.

Hisli Şahin, N. ve Yeniçeri, Z. (2015). "Farkındalık" üzerine üç araç: Psikolojik farkındalık, Bütünleyici Kendilik Farkındalığı ve Toronto Bilgece Farkındalık ölçekleri. Türk Psikoloji Dergisi, 30(76), 48-64.

Horvath, A. O. ve Symonds, B. D. (1991). Relation between working alliance and outcome in psychotherapy: A meta-analysis. Journal of Counseling Psychology, 38(2), 139-149.

İşlegen, G. (2011). Danışanların bağlanma stillerinin ve algıladıkları sosyal desteğin terapötik çalışma uyumunu yordama gücünün belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.

Lambert, M. J. ve Ogles, B. M. (2004). The efficacy and effectiveness of psychotherapy. İçinde M.J. Lambert (Ed.), Handbook of psychotherapy and behavior change (5. baskı) (s. 139-193). New York: Wiley.

Lüleci, B. (2015). Beceriye dayalı grupla psikolojik danışma eğitiminin grupla psikolojik danışma

becerilerine etkisi: Ege Üniversitesi örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.

McCallum, M. ve Piper, W. E. (1996). Psychological mindedness. Psychiatry, 59(1), 48-64.

McCallum, M., Piper, W. E., Ogrodniczuk, J. S. ve Joyce, A. S. (2003). Relationships among psychological mindedness, alexithymia and outcome in four forms of short- term psychotherapy. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 76(2), 133- 144.

Meydan, B. (2015). Bireyle psikolojik danışma uygulamasında Mikro Beceri Süpervizyon Modeli'nin etkililiğinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43), 55-68.

Muran, J. C. ve Lutz, W. (2015). A train of thought: 25 years of psychotherapy research. Psychotherapy Research, 25(3), 277-281.

Nyklícek, I. ve Denollet, J. (2009). Development and evaluation of the Balanced Index of Psychological Mindedness (BIPM). Psychological Assessment, 21(1), 32.

Nyklícek, I., Majoor, D. ve Schalken, P. A. (2010). Psychological mindedness and symptom reduction after psychotherapy in a heterogeneous psychiatric sample. Comprehensive Psychiatry, 51(5), 492-496.

Orlinsky, D. E., Rİnnestad, M. H. ve Willutzki, U. (2004). Fifty years of psychotherapy process- outcome research: Continuity and change. İçinde M.J. Lambert (Ed.), Handbook of psychotherapy and behavior change (5. baskı) (s. 3-15). New York: Wiley.

Piper, W. E., McCallum, M., Joyce, A. S., Rosie, J. S. ve Ogrodniczuk, J. S. (2001). Patient personality and time-limited group psychotherapy for complicated grief. International Journal of Group Psychotherapy, 51(4), 525-552.

Redhouse Büyük El Sözlüğü (2003). Sev Matbaacılık: İstanbul.

Sanberk, İ. ve Akbaş, T. (2015). Psychological counseling processes of prospective counsellors: An investigation of client-counsellor interactions. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 15, 859-878.

Stiles, W. B., Hill, C. E. ve Elliott, R. (2015). Looking both ways. Psychotherapy Research, 25(3), 282-293.

Trudeau, K. J. ve Reich, R. (1995). Correlates of psychological mindedness. Personality and Individual Differences, 19(5), 699-704.

Türk Dil Kurumu (2016). Güncel Türkçe sözlük. http://www.tdk.gov.tr/ adresinden 29 Eylül 2016 tarihinde elde edilmiştir.

Yaka, B. (2013). Mikro Beceri Eğitimi Programı'nın psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma becerilerine etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 14(2), 1-24.