Öğrencilerin Okula Devamından Sorumlu Paydaşların Görüşlerine Göre Okul Devamsızlığının Nedenleri ve Buna Yönelik Çözüm Önerileri

Eğitim-öğretim etkinliklerinin yürütüldüğü eğitim kurumlarının sürdürebilmesi için öğrencilerin okula devamı önemlidir. Bu nedenle bu araştırmada, öğrencilerin devamsızlık nedenlerini ve öğrencilerin sürekli devamsız duruma düşmemeleri için uygulanabilecek bir programın temellerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması ve veri toplama aracı olarak katılımcıların öğrenci devamsızlığındaki sorumluluk alanlarına bağlı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Veriler içerik analizi tekniğiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sürecinde, sürekli devamsız düzeyinin düşük olduğu; bu öğrencilerin annelerinin okuryazar olmadığı, babaların ise ilk ve ortaokul mezunu olduğu; öğrencilerin okula devamı için sıklıkla devamsızlık mektubu gönderildiği ve ev ziyareti yapıldığı; öğrencilerin sürekli devamsız duruma gelmelerinin nedenleri arasında en sıklıkla öğrencilerin başarısız olmaları ve arkadaş grubunun olduğu; okula devamın sağlanması konusunda tüm tarafların katkısının olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca katılımcıların büyük çoğunluğunun mevzuat çerçevesinde yapılanları yeterli bulmadığı; öğrencilerin okula devamının sağlanması için katılımcıların önerileri arasında ilk sırada cezai yaptırımların uygulanmasının olduğu, bunu ikinci sırada devamsızlık konusunda yol gösterici bir program uygulanması, öğrenci adreslerinin erişilebilir olması ve ailelere öğrencilerin sürekli devamsız duruma düşmesini engellemek için hazırlanacak bir program ya da projenin okul yaklaşımı, okul ortamı, aile ve öğrenci temalarını içermesi gerektiği belirlenmiştir

Reasons for School Absenteeism from Perspectives of Stakeholders Responsible for Students' School Attendance and Solution Suggestions

In order for educational institutions, where educational activities are performed, to continue their existence in line with their goals, it is important that students should attend schools. For this reason, in this study, it was aimed to investigate reasons for student absenteeism and determine bases of intervention programs to implement with the aim of preventing student nonattendance. The study employed the method of case study, one of the qualitative research designs, and used semistructured interview forms as data collection tools depending on the participants' responsibility areas in student absenteeism. The data were evaluated via the content analysis technique. During the study, the following results were reached: the socio-economic levels of the families of the habitually absent students were low; these students' mothers were illiterate and their fathers were primary or secondary-school graduates; warning letters for absenteeism were frequently sent to achieve the students' school attendance and home visits were made; among the primary reasons for the students' habitual absenteeism were their frequently being unsuccessful and having a friends' group; all the parties had important contributions to the achievement of school attendance. Moreover, the great majority of the participants found what was done within the framework of regulations insufficient; most of the participants suggested the followings to achieve the students' school attendance: firstly penal sanctions should be applied; secondly, students should be given an instructive program about the matter of absenteeism; students' addresses should be accessible and families should be given trainings; a program or a project to be prepared with the aim of preventing students' habitual absenteeism should include school approach, school environment and the themes of student and family

___

Adıgüzel, A. (2013). Kız çocuklarının okullulaşma engelleri ve çözüm önerileri (Şanlıurfa Örneği). EKEV Akademi Dergisi, 17(56), 325-344.

Aküzüm, C., Yavaş, T., Tan, Ç., & Uçar, M.B. (2015). İlköğretim kurumu öğrencilerinin devamsızlık ve okul terki nedenleri. Uşak üniversitesiSosyal Bilimler Dergisi, 8,167-192.

Atmaca Koçak, A. (2004). Baba Destek Programı Değerlendirme raporu. http://www.acev.org/docs/raporlar/07_baba_destek_programi_degerlendirme_raporu.pdf?sfvrsn=212.02.2016.

Baruah, S.R. & Goswami, U. (2012). Factors influencing school dropouts at the primary level. International Journal of Farm Sciences 2(1), 141-144.

Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde içerik analizi: teknikler ve örnek çalışmalar.(2. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.

Binbaşıoğlu, C. (1995). Türkiye'de eğitim bilimleri tarihi,İstanbul: MEB Yayınları.

Cabus, S.J. (2015). Does Enhanced Student Commitment Reduce School Dropout? Evidence from Two Major Dropout Regions in the Netherlands. Regional Studies, 49(4), 599-614.

Demirel, Ö. (2004). Eğitimde program geliştirme(7. Baskı), Ankara: Pegema Yayıncılık.

Devamsızlık ve Okulu Terk Riski Durum Saptaması ve İhtiyaç Analizi Taslak Raporu http://ysop.meb.gov.tr/dosyalar/adey/ihtiyacanaliziraporu.pdf

Elo, S. & Kyngas, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115. doi: 10.1111/j.1365-2648.2007.04569.x

ERG (2015). Eğitim İzleme Raporu 2014-2015. http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/EIR2014_04.09.15.WEB.pdf 05.11.2015

Gömleksiz, M. & Özdaş, F. (2013). Öğrenci devamsızlıklarının eğitim denetmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 12(47), 106-124.

Haberli, M. & Güvenç, M.F. (2012). Ortaokul öğrencilerinin cinsiyet değişkeni bağlamında devamsızlık nedenleri. İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1(4), 149-166.

Hoşgörür, V. & Polat, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin okula devamsızlık nedenleri (Söke ilçesi örneği). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MSKU) Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 25-42.

İlköğretim ve Eğitim Kanunu (1961). http://mevzuat.meb.gov.tr/html/24.html. 29.02.2016

İlköğretimde Öğrenci Devamsızlığının Azaltılması (2015). http://www.egitimreformugirisimi.org. 15.08.2016

King, N., Dewey, C., & Borish, D. (2015). Determinants of Primary School NonEnrollment and Absenteeism: Results from a Retrospective, Convergent Mixed Methods, Cohort Study in Rural Western Kenya. PLoS One, 10(9), http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26371885

Köse, N. (2014). Acarlar beldesinde okul terkleri ve devamsızlık sorunu(Yüksek Lisans Tezi, AdnanMenderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Aydın). www.akademik.adu.edu.tr/enstitu/sosyal/.../Egitim_Bilimleri.docx adresinden edinilmiştir.

MEB (2010). Yetiştirici Sınıf Öğretim Programı Yönerge ve Uygulama Kılavuzu. http://ysop.meb.gov.tr/dosyalar/ysop/Yonerge%20ve%20Kilavuz.pdf12.02.2016

MEB (2011). İlköğretim Okulları İçin Aşamalı Devamsızlık Yönetimi (ADEY). Hazırlayanlar Kültegin Ögel& Gülşah Karadayı. Ankara. 12.02.2016. http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2011/ADEY/ADEY_KILAVUZ_07_Eylul.pdf

MEB (2014). Millî Eğitim Bakanlığı Örgün ve Yaygın Eğitimi Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönerge. http://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_11/02041613_desteklemeveyetitirmekursudeiiklikmetni.pdf 12.02.2015

MEB (2014). Aile Eğitimi Kurs Programı (0-18 Yaş Çocuğu Olan Ailelere) 12-18 Yaş Aile Eğitimi Kurs Programı. Ankara. http://aileegitimi.meb.gov.tr/upload/12-18_AEP_Program_renkli.pdf12.02.2016

Mercan Uzun, E. & Bütün, E. (2015). Roman çocukların okula devamsızlık nedenleri ve bu durumun çocuklar üzerindeki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2), 315-328.

Metindoğan Wise, A. (2012). Anne Destek Programı (ADP) Eğitimlerinin Etki Değerlendirmesi Araştırması. AÇEV. http://www.acev.org/docs/raporlar/adp-etki-degerlendirme.pdf?sfvrsn=212.02.2016

Muş İl Milli Eğitim Müdürlüğü (2015). Ev Ziyaretleri ve Devamsızlık Takibi. http://mus.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_10/09083031_evziyaretlerivedevamszlktakibi.pdf 12.02.2016.

Nar, B. (2008). Göçün eğitime ve eğitim yönetimine etkisi (Dilovası Örneği).(Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüEğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Sakarya). https://www.academia.edu/ adresinden edinilmiştir.

Okumu, I.M., Nakajjo, A., & Isoke, D. (2008). Socioeconomic determinants of primary school dropout: the logistic model analysis. Economic Policy Research Center,Makerere University. . https://mpra.ub.uni-muenchen.de/7851/1/MPRA_paper_7851.pdf11.02.2016

Okuşluk Çapur, Ç. (2006). Çalışan ilköğretim öğrencilerinin eğitim beklentileri.(Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana). http://library.cu.edu.tr/tezler/5864.pdf adresinden edinilmiştir.

Özbaş, M. (2010). İlköğretim okullarında öğrenci devamsızlığının nedenleri. Eğitim ve Bilim, 35(156), 32-44.

Rumberger, Russell W., (2001). Why students drop out of school and what can be done. University of California, Santa Barbara. https://escholarship.org/uc/item/58p2c3wp07.08.2015

Sütçü, Z., (2015). Okul terk riski ölçeğinin geliştirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara). http://www.acikarsiv.gazi.edu.tr/index.php?SayfaNo=4&secim=5&menu=2&txtAbstract=ortalama& adresinden edinilmiştir.

Şanlı Kula, K. & Yıldız, M. (2014). İlköğretim okulu 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin devamsızlık nedenleri ile cinsiyet ve sınıf düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 251-266.

Şanlı, Ö., Altun, M., & Tan, Ç. (2015). Okula devamsızlık yapan öğrencilerin devamsızlık sebeplerinin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 14(55), 161-177.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri(6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.

Yıldız, M. (2011). İlköğretim okulu öğrencilerinin devamsızlık sebeplerinin araştırılması, (Yüksek Lisans tezi, Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırşehir.)http://www.tez.yok.gov.tr adresinden alınmıştır.