Matematik Öğretmenlerinin Üstbilişi Harekete Geçirici Davranışlarının İncelenmesi İçin Gözlem Formunun Geliştirilmesi

Yapılan araştırmalar, farklı uygulamalar yoluyla öğrencilerin göstermektedir. Oysa öğretmenler, sınıf ortamında bilinçli ya da bilinçsiz şekilde öğrencilerinin bazen bilişlerine bazen de üstbilişlerine yönelik uygulamalar yapmaktadır. Bununla birlikte literatürde öğretmenlerin problem çözme süreçlerindeki faaliyetlerini ortaya koyan gözlem formları olmakla birlikte, doğrudan öğretmenlerin problem çözme ortamlarındaki faaliyetlerini üstbiliş yönünde inceleyen gözlem formları yer almamaktadır. Bu çalışma ile öğretmenlerin öğrencilerinin üstbilişlerini harekete geçirebilmek için ne gibi davranışlar sergilediklerini belirlemeye yönelik bir gözlem formunun geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada gözlem çizelgesinin geliştirilmesi sırasında uzman görüşleri doğrultusunda kuramsal formdan yararlanılmıştır. Kapsam geçerlik oranlarının belirlenmesi sürecinde ise Lawshe tekniğinden yararlanılmıştır. Pilot çalışma sonrasında gözlem çizelgesine eklenen bazı davranışlar nedeniyle gözlem çizelgesinin son halini elde etmek için Lawshe tekniğinin beşinci adımından başlayarak adımlar tekrarlanmıştır. Böylece gözlem çizelgesinin son halinde 15 uzman için a=0,05 anlamlılık düzeyinde kapsam geçerlik oranlarının minimum değeri 0.49 olarak bulunmuştur.

Developing an Observation Chart for the Investigation of the Behaviours of MathematicsTeachers Intended to Promote Metacognitions

metacognitions can be improved through different applications. consciously or unconsciously practicing their students' cognitions or metacognitions in the classroom. Although there are some observation forms that observe the activities of the teachers in the problem-solving environment, there are no observation charts that directly observe the activities of the teachers in the problemsolving process in terms of metacognition. In this study, it was aimed to develop an observation chart in order to determine the behaviors of teachers intended to promote students' metacognition in problem solving environments. In this study, the theoretical form was utilized in the direction of expert opinions during the development of the observation chart. Lawshe technique was used in determining the content validity rates. After the pilot study, the steps were repeated starting from the fifth step of the Lawshe technique to obtain the final version of the observation chart. As a result, the minimum value of content validity rates for 15 experts was found to be 0.49 at a significance level of a = 0.05 for the last version of the observation chart.

PDF

___

Açıkgöz, K. Ü. (2002). Aktif öğrenme (1. Baskı). İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.

Alkan, H., Sezer, M., Özçelik, A. Z. ve Köroğlu, H. (1996, Eylül). Matematik öğretiminde ölçme ve değerlendirmenin etkisi. II Ulusal Eğitim Sempozyumu'nda sunulan bildiri. Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, İstanbul.

Artzt, A. F., & Armour-Thomas, E. (1992). Development of a cognitive-metacognitive framework for protocol analysis of mathematical problem solving in small groups. Cognition and Instruction, 9, 137-175.

Baki, A. (2006). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Trabzon: Derya Kitabevi.

Baltaci, S., Yildiz, A., & Özcakir, B. (2016). The relationship between metacognitive awareness levels, learning styles, genders and mathematics grades of fifth graders. Journal of Education and Learning, 5(4), 78-89. DOI: http://dx.doi.org/10.5539/jel.v5n4p78

Baykul, Y. (1999). Matematik öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.

Biemiller, A., & Meichenbaum, D. (1998). Nuturing independent learners: Helping students to take charge of their learning. Cambridge, MA: Brookline Books.

Blakey, E., & Spence, S. (1990). Developing metacognition. Syracuse, NY: ERIC Information Center Resources [ED327218].

Butler, D. L., & Winne, P. H. (1995). Feedback and self-regulated learning: A theoretical synthesis. Review of Educational Research, 65(3), 245-281.

Cardelle-Elawar, M. (1995). Effects of metacognitive instruction on low achievers in mathematics problems. Training and Teacher Education, 11, 81-95.

Chinnappan, M., & Lawson, M. J. (1996). The effects of training in the use of executive strategies in problem solving. Learning and Instruction, 6, 1-17.

Costa, A. L. (1984). Mediating the metacognitive. Educational Leadership, 57-62.

Costa, A. L., & O'Leary, P. W. (1992). The cooperative development of the intellect. In N. Davidson ve T. Worsham (Eds.), Enhancing thinking through cooperative learning (pp. 41-65). New York: Teachers College Press.

Davidson, J. E., Deuser, R., & Sternberg, R. J. (1994). The role of metacognition in problem solving. In J. Metcalfe ve A. P. Shimamura (Eds.), Metacognition: Knowing about knowing (pp. 207-226). Cambridge, MA: MIT Press.

Dilci, T. ve Kaya, S. (2012). 4. ve 5. sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin üstbilişsel farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 247-267.

Doğanay, A. ve Öztürk, A. (2011). An investigation of experienced and inexperienced primary school teachers' teaching process in science and technology classes in terms of metacognitive strategies. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1320-1325.

Gardner, R. (1987). Metacognition and reading comprehension. Norwood, NJ: Ablex.

Gardner, H. (1991). The unschooled mind: How children think and how schools should teach. New York: Basic.

Gourgey, A. F. (1998). Metacognition in basic skills instruction. Instructional Science, 26, 81-96.

Hall, K., & Myers, J. (1998). That's just the way I am: Metacognition, personal intelligence and reading. Reading, 32(2), 8-13.

Houtveen, A. A. M., & Van de Grift, W. J. C. M. (2007). Effects of metacognitive strategy instruction and instruction time on reading comprehension. School Effectiveness and School Improvement, 18(2), 173-190.

Israel, S. E. (2002). Understanding strategy utilization during reading comprehension: Relations between text type and reading levels using verbal protocols. Unpublished Doctoral Dissertation, Muncie, IN. Ball State University.

Jacobs, J. E., & Paris, S. G. (1987). Children's metacognition about reading: Issues in definition, measurement and instruction. Educational Psychologist, 22(34), 255-278.

Karmiloff-Smith, A. (1992). Beyond modularity: A developmental perspective on cognitive science, Cambridge, MA: MIT Press.

Kramarski, B., & Mevarech, Z. R. (2003). Enhancing mathematical reasoning in the classroom: The effect of cooperative learning and metacognitive training. American Educational Research Journal, 40, 281- 310.

Kramarski, B. (2008). Promoting teachers' algebraic reasoning and self-regulation with metacognitive guidence. Metacognition Learning, 3, 83-99.

Lester, F. K. (1994). Musings about mathematical problem solving research: 1970-1994. Journal for Research in Mathematics Education, 25(6), 660-675.

Lin, X. D. (2001). Reflective adaptation of a technology artifact: A case study of classroom change. Cognition and Instruction, 19, 395-440.

Lucangeli, D., Cornoldi, C., & Tellarini, M. (1998). Metacognition and learning disabilities in mathematics. In T. E. Scruggs ve M. A. Mastropieri (Eds.), Advances in learning and behavioral disabilities (pp. 219-285). Greenwich: JAI Press Inc.

McGartland, R. D., Berg-Weger, M., Tebb, S., Lee, E. S., & Rauch, S. (2003). Objectifying content validity: Conducting a content validity study in social work research. Social Work Research, 27(2), 94-104.

Metcalfe, J., & Shimamura, P. (1994). Preface. In J. Metcalfe ve P. Shimamura (Eds.), Metacognition: Knowing about knowing. United States of America VIII-XIII: MIT Press.

Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2009). İlköğretim matematik dersi 6-8. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.

Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013a). Ortaokul matematik dersi 5-8. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.

Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013b). Ortaöğretim matematik dersi 9-12. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.

Montague, M. (1992). The effects of cognitive and metacognitive strategy instruction on mathematical problem solving of middle school students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 25, 230-248.

Montague, M. (1998). Research on metacognition in special education. In T. E. Scruggs ve M. A. Mastropieri (Eds.), Advances in learning and behavioral disabilities (pp. 151-183). Oxford: Elsevier.

Montague, M. (2008). Self-Regulation strategies to improve mathematical problem solving for students with learning disabilities. Learning Disability Quaiterly, 31, 37-44.

Naser, T. (2008) Problem çözme becerilerini değerlendirmede alternatif yöntemler ve ilköğretim matematikte örnek uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.

National Council of Teachers of Mathematics. (2000). Principles and standards for school mathematics, Reston, VA: Author.

Pesen, C. (2003). Eğitim fakülteleri ve sınıf öğretmenleri için matematik öğretimi (1. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Polya, G. (1957). How to solve it? Princeton: Princeton University Press.

Pugalee, D. K. (2001). Writing, mathematics, and metacognition: Looking for connections through students' work in mathematical problem solving. School Science and Mathematics, 101(5), 236-245.

Rahman, F., Jumani, N. B., Satti, M. G., & Malik, M. I. (2010). Do metacognitively aware teachers make any difference in students' metacognition?. International Journal of Academic Research, 2(6), 219- 223.

Schoenbach, R., Braunger, J., Greenleaf, C., & Litman, C. (2003). Apprenticing adolescents to reading in subject-area classrooms. Phi Delta Kappan, 85, 133-138.

Schoenfeld, A. (1985). Mathematical problem solving. San Diego, CA: Academic Press.

Schon, D. (1987). Educating the reflective practitioner. San Francisco: Jossey-Bass.

Thomas, G. P., & McRobbie, C. J. (2001). Using a metaphor for learning to improve students' metacognition in the chemistry classroom. Journal of Research in Science Teaching, 38, 222-259.

Veenman, M. V. J., Kok, R., & Blöte, A. W. (2005). The relation between intellectual and metacognitive skills at the onset of metacognitive skill development. Instructional Science, 33, 193-211.

Yıldız, A., Baltacı, S., Kurak, Y. ve Güven, B. (2012). Üstün yetenekli ve üstün yetenekli olmayan 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanma durumlarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 123-143.

Yimer, A. (2004). Metacognitive and cognitive functioning of college students during mathematical problem solving. Unpublished Doctoral Dissertation, Illinois State University Department of Mathematics, Illinois.

Yorulmaz, M. (2006). İlköğretim birinci kademesinde görev yapan sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünmeye ilişkin görüş ve uygulamalarının değerlendirilmesi (Diyarbakır İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.

Yun-peng, M., Chi-chung, L., & Ngai-ying, W. (2006). Chinese primary school mathematics teachers working in a centralised curriculum system: A case study of two primary schools in North-East China. Compare, 36(2), 197-212.

Yurdakul, B. (2004). Yapılandırıcı öğrenme yaklaşımının öğrenenlerin problem çözme becerilerine, bilişötesi farkındalık ve derse yönelik tutum düzeylerine etkisi ile öğrenme sürecine katkıları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Yurdugül, H. (2005, Eylül). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Eğitim Bilimleri Kurultayı'nda sunulan bildiri. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.

Williamson, R. A. (1996). Self-questioning: An aid to metacognition. Reading Horizons, 37, 30-47.

Yıldız, A., Baltacı, S., Kurak, Y. ve Güven, B. (2012). Üstün yetenekli ve üstün yetenekli olmayan 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanma durumlarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 123-143.

Dilci, T. ve Kaya, S. (2012). 4. ve 5. sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin üstbilişsel farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 247-267.