Yeni Mekânların Bezenmesinde Kullanılan Duvar Seramiklerinde Ele Alınan Tasarımların Dolaylı ve Dolaysız Tarihçilik Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme
İnsanoğlu yaşadığı mekânı süsleyerek kendine göre bir anlam ve biçim üretmiş ve estetik beğenisini ortaya koymak istemiştir. Öyle ki bu duruma ilk insanların yaşadıkları mağaralardaki duvar resimlerinde şahit oluruz. Türkler, göçebe bir toplum iken bile kullandıkları yurt çadırlarının içini çeşitli dokumalarla süslemişler ve bu zevklerini yerleşik hayata geçtikten sonra mimari yapılarda da uygulamışlardır. Türk sanatında yapıların yüzeylerini seramik ile süslemek Uygurlara kadar gitmektedir. Uygurlardan sonra Karahanlı, Gazneli ve Selçuklularla gelişen sırlı tuğla ve çini ile gelişen seramik sanatı, Anadolu’ya gelmiş ve Anadolu Selçukluları ile Osmanlıların elinde çok yüksek sevilere yükselmiştir. Osmanlının son dönemlerinde başlayan batılılaşma hareketi ile değişim geçiren seramik sanatı daha sonra milli mimarlık akımının etkisiyle eskiye bir dönüş yaşasa da uzun ömürlü olmamıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra seramik sanatındaki modernleşme, Anadolu’nun ve Türk seramiğinin tarihsel birikimiyle yeni bir açılım yaşar. Günümüzde pek çok akımın görüldüğü duvar seramiklerinde, tarihsel birikim, dolaylı veya dolaysız şekilde yeniden karşımıza çıkmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Türk Seramik Sanatı, seramikte tarihçilik, tasarım, mimari
___
- ASLANAPA, O. (1997), Türk Sanatı,(4.bs), İstanbul, Remzi Kitabevi.
- ESİN, E. (2006), Türklerde Maddi Kültürün Oluşumu, İstanbul, Kabalcı Yayınevi.
- ERMAN, D.,O.(Ocak 2012),Türk Seramik Sanatının Gelişimi: Toprağın Ateşle Dansı, ACTA TURCICA-Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Yıl IV, Sayı 1, Ocak 2012 “Kültürümüzde Toprak”.
- OKUTUR, E.,F.(2017), Çağdaş Türk Seramik Karolarında Türk Çini Mirası Etkileri, Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Yaz, 2017, Sayı 18.
- ORAL, M., E.; “Türkiye’de Çağdaş Seramik Sanatının Gelişimi” https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11421/897/266964.pdf?sequence=1&isAllowed=y (Erişim tarihi 07.12.2017)
- ÖNEY, G. (t.y.), İslam Mimarisinde Çini, İstanbul, Ada Yayınları.
- ÖZER, F. (2000), Çağdaş Eşya Tasarımında Tarihsellik, Semra Ögel’e Armağan-Mimarlık ve Sanat Tarihi Yazıları, Ege Yayınları.
- TANSUĞ, S. (1999), Çağdaş Türk Sanatı, (5. Bs), İstanbul, Remzi Kitabevi
- YETKİN, Ş.(1986), Anadolu’da Çini Sanatının Gelişimi, (2. Bs), İstanbul, İstanbul Ünv. Edebiyat Fakültesi Yayınları.
- YILMABAŞAR, J. (1980), Jale Yılmabaşar Seramikleri ve Yöntemleri, İstanbul, Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- https://onedio.com/haber/hepimizin-fotografini-tasidigimiz-fakat-kendisini-tanimadigimiz-bir-isim-mimar-kemalettin-bey-717093 (Erişim tarihi 10.12.2017)
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: İstanbul Medeniyet Üniversitesi