Tiyatro kuramcısı olarak 20. yüzyıla damgasını vuran Konstantin Sergeyeviç Stanislavski, hiç kuşkusuz Rus ve Sovyet ekolünün önde gelen sanat bilimcisi olarak anılmaktadır. Onun tiyatroya getirmiş olduğu sistem üzerine deneysel çalışmalar yürütmüş olan dönemin yenilikçi ve gelişimci stüdyoları, önemli isimlerin yaratıcılık hayatına tanıklık etmiştir. Bu arada ülkemizde stüdyo tiyatrolarıyla ilgili çalışmaların yeterli olmadığını söyleyebiliriz. Biz bu makalede, Vsevolod Meyerhold’un 1905 yılında sanat yönetmeni olarak görev aldığı stüdyodan farklı olarak 1910’lardan sonra yapılanan stüdyolarda “repertuar” ve “artistik” tiyatrodaki biçimsel farklılıklar ve deneyler üzerinde duracağız.Bu deneysel stüdyoların çalışmaları ve sonradan tiyatroya dönüşmesinde katkıları olan Leopold Sulerzhitski, Yevgeni Vakhtangov ve Michael Chekhov’un sanat yolculuğu üzerinde duracak, Rose Whyman’ın “Oyunculukta Stanislavski Sistemi” kitabındaki tartışmaya açık bazı hususlara gönderme yaparak konuya farklı açıdan bakmaya çalışacağız.