NEDÎM İLE İZZET ALÎ PAŞA ARASINDAKİ BİR MUTÂYEBEYİ METİNLERDEN OKUMAK

Sanat eserlerinin şekil ve muhteva açısından çeşitlenip renklendiği XVIII. yüzyıl dîvân edebiyatı, klâsik nazîre geleneğinin ötesinde müşâare hevesinin farklı tür ve biçimlerde boy gösterdiği bir dönem olarak da düşünülebilir. Bu zaviyeden bakıldığında yüzyılın önde gelen şairlerinden Nedîm ile İzzet Alî Paşa’nın şahsî dostluklarının sanat hayatlarına da tesir etmesi ilgi çekici görünmektedir. Bu çalışmanın konusu çeşitli vesilelerle birbirleri hakkında manzûmeler yazmış olan dost iki şairin latîf bir mevzû üzerine müşâarede bulunmasıdır. Nedîm’in mahbubesiyle geçirdiği bir macera etrafında teşekkül eden bu müşâarede İzzet Alî Paşa’nın 1 gazeli ve mahbube diliyle yazdığı 1 mektubu bulunmaktadır. Nedîm ise bu gazeli taştîr edip Dîvânı’na almış, ayrıca Farsça 1 kıt’ayla aynı hadiseyi tasvîr etmiştir. Şair ayrıca mahbube diliyle kendisine yazılan mektubu da şerh ederek ona cevap vermiştir. Çalışmamızda iki şairin söz konusu gönül macerası çerçevesinde kaleme aldıkları manzûmeler ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Nedîm, İzzet Alî Paşa, Mutâyebe, Müşâare

READING VIA TEXTES THE BANTER OF NEDÎM AND İZZET ALÎ PAŞA

18th century Divan literature that the shape and content of the works have been diversified and colorful may be thought to be a period that enthusiasm of mutual poems have been seen in different kinds and forms rather than custom of classical nazira. When considered from this aspect, influence of personal friendship of Nedȋm and İzzet Alî Paşa who are outstanding poets of the period to their art life is quite interesting. Subject of this study is mutual poems about a nice theme of these two poet friends who wrote poems about each other for a variety of reasons. These mutual poems that are about adventure of Nedȋm with his love involve a gazelle of İzzet Alî Paşa and his letter that he wrote in wording of the darling. Nedȋm included this gazelle by adding some verses in his Divan and also described that case by a quatrain in Persian. The poet expounded the letter that has ben written to him in wording of darling and answered to it also. In our study, it will be investigated these poets’ poems that are written about mentioned affair.

Keywords:

Nedîm, İzzet Alî Paşa, Banter, Mutual Poems,

PDF

___

Albayrak, Nurettin (2001), “İzzet Alî Paşa”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 23, s. 556-557.
Aypay, A. İrfan (1998), Lale Devri Şairi İzzet Ali Paşa-Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği-Dîvân-Nigâr-nâme, İstanbul.
Erdem, Sadık (1994), Râmiz ve Âdâb-ı Zürefâsı (İnceleme-Tenkidli Metin-İndeks-Sözlük), Ankara, AKM Yayınları.
Gölpınarlı, Abdülbaki (2004), Nedîm Dîvânı, İstanbul, İnkılâp Yayınları.
Halîl Nihâd (1340), Nedîm Dîvânı, İstanbul, İkdâm Matbaası.
Horata, Osman (2009), Has Bahçede Hazan Vakti XVIII. Yüzyıl: Son Klasik Dönem Türk Edebiyatı, Ankara, Akçağ Yayınları.
İnce, Adnan (2005), Tezkiretü’ş-Şu’arâ-Sâlim Efendi, Ankara, AKM Yayınları.
Kutkan, Şevket (1992), Nedîm Dîvânı’ndan Seçmeler, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
Kutlar, Fatma Sabiha (1988), XVIII. Yüzyıldan Bir Şâir: İzzet Ali Paşa, Metin ve İnceleme, Ankara, Hacettepe Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Macit, Muhsin (1994), Nedîm Dîvânı (İnceleme-Tenkidli Metin), Ankara, Gazi Üniversitesi, Doktora Tezi.
Macit, Muhsin (1997), Nedîm Dîvânı, Ankara, Akçağ Yayınları.
Macit, Muhsin (2000), Nedîm (Hayatı, Eserleri ve Sanatı), Ankara, Akçağ Yayınları.
Macit, Muhsin (2012), Nedîm Dîvânı, E-Kitap, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Mazıoğlu, Hasibe (2012), Nedîm’in Dîvân Şiirine Getirdiği Yenilik, Ankara, Akçağ Yayınları.
Mehmet Tevfîk (1870), Mecmûa min-Nevâdiri’l-Üdebâ ve Âsâri’z-Zurefâ, İstanbul, Matbaa-i Âmire.
Tanyıldız, Ahmet (2015), “Nedîm’in Farsça Şiirleri”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 7, S 14, s. 42-63.