Mahdum Kulu Faraği’nin Hayatı ve Türkmen Edebiyatındaki Yeri

Mahdum Kulu, duygularını, düşüncelerini ve yaşam deneyimini Türkmen edebiyatına yansıtan ve yaşatan önde gelen bir Türkmen Şairi ve edebiyatçısıdır. Mahdum Kulu, İran’ın Türkmen Sahra bölgesinde 1733 yılında “Hacı Kavuşan” köyünde doğup büyümüştür. Mahdum Kulu, çocukluğunun erken yaşlarında dini eğitimi ile birlikte dönemin bilimlerini öğrenmeye başlar ve daha sonra Türkistan’ının ünlü medreselerinde öğrenimine devam eder. Türkistan bölgelerini seyahat eder ve döneminin hocalarıyla tanışır ve onların ilim meclislerine katılır. Mahdum Kulu’nun yazılı eserlerinden günümüze gelen Divanı, Türkmen yazılı edebiyatının başta gelen kapsamlı ve yazılı eserlerden sayılmaktadır. Şair, bu eserde yaşadığı bölge ve dönem itibariyle Türkmenlerin toplumsal değerlerini, geleneklerini, insani ve milli duygularını, acılarını ve direnişlerini kendi ana dili Türkmencenin ince detaylarıyla şiir kalıpları çerçevesinde ortaya koymuştur. İlim ve irfan aşkı ile büyüyen ve toplumunun insani ve milli değerlerini bir büyük güç ve onur bilen Mahdum Kulu, kişiliği, düşünceleri ve yaşam deneyimiyle eserini bütün Türkmenlerin anısında canlı tutmayı başarmıştır. Şair 1797 yılında, 64 yaşında iken Türkmen Sahra “Aba Sari Çeşmesi” bölgesinde vefat etmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Mahdum Kulu, Mahdum Kulu Faragi

-

Makhdoom Qulu is Turkmen Poetand Man of letters that reflected his feelings, thought sand experience of life and lead with a Turkmen literature. Makhdoom Qulu, born in Haji Kavushan located in Turkmen Sahararegion (northeast of İran) in 1733, which grew up there. Makhdoom Qulu has started his religion and other science's learning in early childhood age. His first teacher was his father, called "Devlet Muhammed Azadi". Then he became student at famous madrasahs (schools) in Turkistan. Makhdoom Qulu has first created from the Turkman Court of literature written in the comprehensive and written monuments by his poetry. Poet, explainits region, values of life, violations of the human and the national feelings, angles and sucesses of Turkmanian by mother language and poetry of molds. Makhdoom Qulu's personality, thought sandall life experience to keepTurkmenian minds have will been able to live his poetry. Poet has dead in "Aba Sarichashma", Turkmen Sahara on 1797
Keywords:

-,

___

  • AKPINAR Yavuz , (1986), “Mahdum Kulu”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi , C. VI, İstanbul.
  • ALTUN Erman, “Şair Mahtumkulu’nun Şiirlerinde Sanat, Estetik ve Üslup”, http://www.antoloji.com/mahtum-kulu-siiri/http://www.antoloji.com/mahtum-kulu-siiri/, Erişim Tarihi: 01.10.2013
  • NASRETTİNOĞLU İrfan Ünver, (1990), Görkemli Türkmen Ozanı Mahdumkulu, Ankara.
  • SÖYLENMEZ M, (2002), “Mahtumkulu’nun Eğitim Görüşü”, Felsefe Dünyası Dergisi, S. 35.
  • ŞAD MEHR Amankılıç, “Mahtumgulı Ferâgî, Şâir-i Nâmdâr-ı Türkmen” Edebistan , S. 52, Tahran, Ferverdin 1373/Nisan 1994, s. 48-50
  • ŞAD MEHR Amankılıç, “Mahdumkulu’nun Yaşamı ve Şiirleri”, www.shadmehronline.ir, Erişim Tarihi: 21.09.2013
  • SARIYEV Berdi, “Mahtumkulu Fraki’nin Şiir Divanı Üzerine Bir İnceleme”, http://www.turkmenhost.com/documents/Berdi/Mahturk1.htm, Erişim Tarihi: 01.10.2013.