Dede Cöngî Siyâsetnâme’sinde Kadının ve Valinin Siyasal Görevleri: Hukuk-Siyaset İlişkisi Üzerine Bir Karşılaştırma

Hukuk-siyaset ilişkisi, hukuk felsefesinin temel problemlerinden biridir. Hukuk adamının siyasal itkilerle karar alması ise yalnız hukuk felsefesinin değil, hukuk bilimin ve gündelik siyasetin de problemidir. Dede Cöngî Efendi, Siyâsetnâme’de bu temel problemi ele almakta, meseleyi hem hukuki hem siyasal açılardan hem de kadının ve valinin görev ve yetkileri bakımından analiz etmektedir. Ona göre kadının da vali gibi, zorunlu durumlar dışında da siyaseten karar alması söz konusudur. Bu, aynı zamanda hukukun halk nezdinde güvenilirliğini de sağlamlaştıracaktır.

Anahtar Kelimeler:

Dede Cöngî; Siyâsetnâme; Kadı; Vali; Siyaseten Hüküm Vermek

-

The relationship between law and politics is one of the basic problems of philosophy of law. Lawman's judgement to give under political influences is not only a problem of philosophy of law, it is also one of the problems of law and daily politics. Dede Cöngi Efendi takes this problem in his Siyasetname and analyses it legally, politicaly and in terms of functions and powers of governor and judge. According to him judge, as governor does, should take political decisions even if it does not necessary. This will also consolidate laws reliability by the peoples sight

Keywords:

Dede Cöngî, Siyâsetnâme, Qadı (Judge), Governor To Give Judgement Politicaly,

PDF

___

ANSAY, Sabri Şakir (2002). Hukuk Tarihinde İslâm Hukuku, Ankara: Turhan Kitabevi.
APAYDIN, H. Yunus. “Siyâset-i Şer’îyye”, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 37, ss. 302.
ATUNSU, Abdülkadir (1972). Osmanlı Şeyhülislâmları, Ankara: Ayyıldız Matbaası.
BİLMEN, Ömer Nasuhi Bilmen (1949). Hukuk-ı İslamiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kamusu, c. 8, İstanbul: A.B. Dağıtım.
BONNARD, Roger (1936). “Tabii Hukuk ve Pozitif Hukuk”, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, çev. Mehmet Ali Aybar, 15: 34-59.
BAYINDIR, Abdülaziz. “Örneklerle Osmanlı’da Ceza Yargısı”, Türkler Ansiklopedisi; c. 10, ss. 73.
DAĞCI, Şamil (1996). İslam Ceza Hukukunda Şahıslara Karşı Müessir Filler Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
HACIKADİROĞLU, Vehbi (1996). “Doğal Hukuk Sorunu”, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, c. 4.
HOURANI, Georges F. (1996). “The Basis of Authority of Consensus in Sunnite Islam”, Islamic Law And Legal Theory, ed. Ian Edge, England: Dartmouth Publishing, ss. 155-205.
İbn Teymiye (1985). Siyâsetu’ş-Şer’iyye, çev. Vecdi Akyüz, İstanbul: Dergah Yayınları.
İNALCIK, Halil (2000). Osmanlı’da Devlet, Hukuk, Adalet, İstanbul: Eren Yayıncılık.
IŞIKTAÇ, Yasemin (2004). Hukukun Kaynağı Olarak Örf ve Adet Hukuku, İstanbul: Filiz Kitabevi.
Minkârizâde Dede Cöngî Efendi, Risâle fi Siyâsetu’ş-Şer’iyye, Süleymaniye Yazmalar Kataloğu'nda Ahmed Paşa 109.
ORTAYLI, İlber (1994). Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devletinde Kadı, Ankara: Turhan Kitabevi.
Şeyhu’l-İslâm Meşrepzâde Ârif Efendî, Tercüme-i Siyâsetnâme, Maarif Matbaası, H.1275, Süleymâniye Kütüphanesi, Hacı Selim Ağa Kütüphanesi Hüdâyî Efendî Koleksiyonu, no: 858.
Seyyid Sebzî Mehmed Efendî, Siyâsetnâme Tercümesi, Yazma Nüsha, Katalog No: Yz A 9124, DVD No: 1792, Ankara: Milli Kütüphane.
UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1941). Osmanlı Devleti Teşkîlâtına Medhâl, İstanbul: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
ZEHRA, Muhammed Ebu (1973). İslam Hukuku Metodolojisi (Fıkıh Usulü), çev. Abdülkadir Şener, Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
ZEYDAN, Abdülkerim (1979). Fıkıh (İslâm Hukuku) Usulü, çev. Ruhi Özcan, Ankara: Ankara Yüksek Teknik Öğretmen Okulu Ofset Matbaa Tesisleri.