Ayla SEVİM EROL, Alper Yener YAVUZ, Ahmet İhsan AYTEK

Patara İnsanlarında Bir Diş Varyasyonu: Supernumerary Premolar Diş ve Antropolojik Önemi

Antalya ili Kaş ilçesi sınırları içerisinde yer alan ve Likya bölgesinin önemli antik kentlerinden biri olan Patara’daki kazı çalışmalarından ele geçen insan iskeletlerinin incelenmesi sırasında tespit edilen bir diş varyasyonu bu çalışmanın konusunu oluşturmuştur. Geçmişte yaşamış insanlarla ilgili pek çok bilgi onların iskeletlerinin incelenmesiyle sağlanabilmektedir. Patara’da 2010-2011 yılları arasında yapılan kazı çalışmaları sırasında Kaynak Kilise Themenos ve Kaynak Kilise olmak üzere iki farklı alandan ele geçen insan iskeletlerinin paleoantropolojik değerlendirme sonuçları 2014 yılında yapılan Patara kongresinde sunulmuştur. Bu çalışmalar sırasında Antropolojik açıdan önemli sayılabilecek bir olgu olan bir bireyin premolar (küçük azı) dişlerinde supernumerary diş (diş fazlalığı) ile karşılaşılmıştır. Supernumerary diş olarak isimlendirilen bu tür olgular, popülasyon ilişkilerinin belirlenmesi çalışmalarında yararlanılan önemli bulgular olarak değerlendrilmektedir. Patara iskeletlerinden bir bireyin alt çenesinin premolar dişlerinde tespit edilen diş fazlalığı (supernumerary) antropolojik açıdan önemli olması nedeniyle bu çalışmada değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Patara, Premolar, Diş Varyasyonu

PDF

___

Afşin 2004: Afşin, H., Adli Diş Hekimliği, Adli Tıp Kurumu Yayınları - 10, İstanbul,2004.
Alpöz vd. 2003: Alpöz, A.R., Munanoglu, D., Öncag Ö., Mandibular bilateral fusion in primary dentition: case report.J Dent Child, 2003 70:74-76.
Ata 1971: Ata, P., Konservatif Diş Tedavisi, Yenilik basımevi, İstanbul, 1971.
Brunzynsky ve Escobar 1983: Brunzynsky N.J. ve Escobar V.H. Classification and genetics of numeric anomalies of dentition. In: Dentition: Genetic Effects. Jorgenson RJ. and Paul N.W. (Eds.). New York: Alan R. Liss, 1983, pp: 95-106.
Çelikoğlu vd. 2010: Celikoglu M, Kamak H, Oktay H. Prevalence and characteristics of supernumerary teeth in a non-syndrome Turkish population: Associated pathologies and proposed treatment. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2010 Jul 1;15 (4):e575-8.
Erdal vd. 2006: Erdal, Y.S., Sumer, M., Gorkey, S. and Korpulu, H. A Supernumerary Premolar Tooth from a Roman Site Perge in Anatolia. International Journal of Dental Anthropology, 2006, 9:20-23. Esenlik vd 2007: Esenlik, E., Sayın, M.Ö., Atilla, A.O., Özen, T., Altun, C., ve Başak, F., Supernumerary teeth in a Turkish population. American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics, 2007, 136:848-852.
Fastlicht 1943: Fastlicht, S., Supernumerary Teeth and Malocclusion. American Journal of Orthodontics and Oral Surgery, 1943, 29 (11): 623-637.
Hillebrand 1908: Hillebrand J. Újabb adatok az ember fogainak al¬aktanához. Budapest: Stephaneum 1908.
İşkan Işık 2012: İşkan Işık, H. “Patara 2010 Yılı Kazı ve Restorasyon Çalışmaları” 33.Kazı Sonuçları Toplantısı 3. Cilt (23-28 Mayıs 2011 Malatya), Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İsmail Aygül Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti., 2012 sayfa 15-41, Ankara.
İşkan Işık 2013: İşkan Işık, H. “Patara 2011 Yılı Kazı ve Restorasyon Çalışmaları” 33.Kazı Sonuçları Toplantısı 3. Cilt (28 Mayıs-1 haziran 2012 Çorum), Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İsmail Aygül Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti., 2013, sayfa 171-180, Ankara.
Karayılmaz vd. 2013: Karayılmaz H., Kirzioğlu Z., ve Sarıtekin A., Characteristics of nonsyndromic supernumerary teeth in children and adolescents, Turk J Med Sci 2013, 43: 1013-1018.
Kocsis 1993: Kocsis S.G., Investigation of macromorphological developmental anomalies of permanent front teeth from different archaeological periods of Hungary. 1993, Thesis, JATE, Department of Anthropology, Szeged [in Hungarian].
Küçüküçerler 1978: Küçüküçerler, B., Pedodonti, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1978, Ankara.
Teaford ve Lytle 1996: Teaford M. F., ve Lytle J. D., Brief Communication: Diet-Induced Changes in Rates of Human Tooth Microwear: A Case Study Involving Stone-Ground Maize, American Journal of Physical Anthropology 100, 1996, 143–147.
Özer ve Bayram 2005: Özer, M. ve Bayram, M., Mandibular Üçüncü Premolar; Vaka Raporu, Türk Ortodonti Dergisi, 2005, 18: 155-161.
Öztaş vd. 2011: Öztaş, B., Bardak, Ç., Kurşun, E.Ş., ve Akbulut, N., Clinical Characteristics of non-syndromic supernumerary teeth in a cohort of Turkisf patients, Oral Radiol 2011, 27, 108-113.
Puech vd. 1983: Puech P-F. Ve Serratrice C., ve F. F. Leek, Tooth Wear as Observed in Ancient Egyptian Skulls, Journal of Human Evolution 12, 1983, 617–629.
Scanlan ve Hodges 1997: Scanlan, P.J. & Hodges, S.J., Supernumerary Premolar Teeth in Siblings, British Journal of Orthodontics; 1997, 24: 297-300.
Scheiner ve Sampson 1997: Scheiner, M.A. & Sampson, W.J., Supernumerary teeth: A review of the literatüre and four case reports, Australian Dental Journal; 1997, 42 (3): 160-165.
Schwerz 1916: Schwerz F. 1916. Morphologische Untersuchungen an Zähnen von Alamannen aus dem V. bis X. Jahrhun¬dert. Arch Anthropol, 1916, 15:1-43.
Sevim Erol ve Yavuz 2013: Sevim Erol. A., Yavuz, A.Y., Patara Kazılarından Ele Geçen Bir Grup İnsan İskeletinin Antropolojik Açıdan Değerlendirilmesi, bk. H. İşkan – F. Işık (eds.), Kum’dan Kent’e: Patara Kazılarının 25 Yılı/From Sand into a City: 25 Years of Patara Excavations, Uluslararası Sempozyum 2013.
Sevim Erol vd. 2016: Sevim Erol, A., Yavuz, A. Y., ve Mutlu, H., Antik Patara Toplumunun Dişlerindeki Makro Aşınma Sıklığı ile Beslenme İlişkisi. Havva İşkan'a Armağan LYKIARKHISSA Festschrift für Havva İşkan, 2016.
Shapira ve Kufnitec 1989: Shapira, Y. & Kuftinec, MM. Multiple supernumerary teeth: report of two cases. Am J Dent, 1989, 2:28-30.
Solares ve Romero 2004: Solares, R. ve Romero, M.A., Supernumerary Premolars: A Literature Review. Pediatr Dent. 2004, 26: 450-458.
Szabo vd. 2009: Szabo, G., Kocsis, S. ve Molnar, E., Joined supernumerary mandibular teeth in the premolar region: Report of a Hungarian archaeological case. Dental Anthropology, 2009, 22 (1): 19-22.
Townsend vd. 1998: Townsend, G., Dempsey, P. ve Richards, L., Causal Components of Dental Variation: New Approaches Using Twins. 11th International Symposium on Dental Morphology, Finland 1998.
Uzantı 1: http://www.pataraexcavations.com/.
Uzantı 2: http://www.hakkinda-bilgi-nedir.com/patara-nedir+patara-hakkinda-bilgi, erişim tarihi 14.01. 2014.