Takıyyüddin İbn Teymiyye ve İktisadi Görüşleri
İbn Teymiyye’nin iktisadi görüşlerini ele alan bu çalışma onun hayatı, genel görüşleri, dönemin iktisadi
koşulları ve iktisadi görüşleri şeklinde başlıklandırılarak oluşturulmuştur. Çalışma yapılırken mümkün
olduğu kadar birincil kaynaklardan yararlanılmıştır. Para, faiz, narh uygulaması, îne, teverruk, iş
bölümü, etkin piyasa ve toprak kiralanması gibi konulardaki görüşleri onun Hisbe, es- Siyasetü’ş Şeriyye
ve Mecmû’u Fetâvâ adlı eserleri üzerinden ele alınmıştır. Çalışmada genellikle tasviri bir yöntem
kullanılmış olup değerlendirme kısmında günümüz finansal konularıyla bağlantı kurulmuştur. Îne ve
teverruk konusunda ciddi eleştirilerde bulunan İbn Teymiyye yapılan işlemin sadece hukukî boyutuna
bakmayıp aynı zamanda söz konusu işlemin sonucunu göz önünde bulundurarak faizde ortaya çıkan
mefsedetlerin bu tür işlemlerde de var olduğunu belirtmiştir. Yöneticilerin para üzerinden ticaret yapmalarını
ve metalist para döneminde paranın ayarını düşürecek işlemler yapmalarını sert bir şekilde
eleştiren İbn Teymiyye bu tür uygulamaları zulüm olarak nitelemiştir. Onun bu şekildeki yaklaşımı,
gereğinden fazla yapılan para emisyonunun enflasyonist baskı oluşturacağı şeklinde bir düşünce içerisinde
olduğu şeklinde yorumlanabilir.
Anahtar Kelimeler:
İbn Teymiyye, İktisat Tarihi, Îne, Teverruk, Faiz
Takyyüddin Ibn Taymiyya and his Economic Aspect
This paper is about the economic views of Ibn Taymiyyah and consists of outlining his life and views
and also economic conditions and economic views of the period. Primary sources were used as much as
possible in the study. His views on issues such as money, interest, price-fixing, îne, tawarruq, division
of labour, efficient market, and land leasing were discussed through his works such as Hisbe, as-Siyasat
al-Şariyya and Macmû al-Fatawa. This study is descriptive however there has been an evaluation in the
conclusion to connect his thoughts to modern times. Ibn Taymiyyah made serious criticisms about ine
and tawarruq and stated that not only the legal dimension of the transaction but also by considering the
result of those transactions, he concluded that the misconceptions arising in the interest also exist in such
transactions. Ibn Taymiyyah criticized the rulers for money trading and the activities that would devalue
the money in the metallic currency period and described such practices as cruelty. His approach can be
interpreted such as that excessive money emission will create inflationary pressure.
Keywords:
Ibn Taymiyyah, Economic History, Îne, Tawarruq, Interest,
___
- Ağır, A. M. (2015). Memluklarda ticaret. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Askalânî, İbn Hacer (1993). ed-Dürerü’l-kâmine fî a’yâni’l-mieti’s-sâmine. Beyrut: Dârü’l-Cil.
- Ayaz, F. Y. (2015). Memlükler (1250-1517). İstanbul: İSAM Yayınları.
- Aycan, İ. (1998). İdeolojik tarih okumaları: Cahız, İbn Sellam el-İbadi, İbn Teymiyye, Makrizi örneği. Ankara: Ankara Okulu.
- Eryiğit, A. (2018). İbn Teymiyye’de Siyaset Nazariyesi (Doktora). Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Hatit, A. (2009). eş-Şeyh Takiyyüddin İbn Teymiyye : Dirase fi fikrihi ve ictihadatihi. London: The Druze Heritage Foundation.
- Kesir, İbn. (1981). el-Bidâye ve’n-nihaye. Beyrut: Mektebetü’l-Maârif.
- Kesir, İbn. (1994). Büyük İslam tarihi : El Bidaye ve’n-nihaye. İstanbul: Çağrı Yayınları.
- Makrizi, (1991). Kitâbü’l-mukaffa’l-kebir. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî.
- Seyithanoğlu, Kenan (Ed.). (1988). Doğuştan günümüze büyük İslam tarihi. İstanbul: Çağ Yayınları.
- Shaikh M., Ghazanfar (Ed.). (2015). Orta Çağ İslam iktisat düşüncesi. İstanbul: Klasik.
- Teymiye, İbn. (1985). Siyaset : Es-siyasetü’ş-şer’iyye. İstanbul: Dergah Yayınları.
- Teymiyye, İbn. (1999). Hisbe. İstanbul: Tevhid Yayınları.
- Teymiyye, İbn. (1979). Der’ü te’âruzi’l-akl ve’n-nakl = Muvafakatu sahihi’l-menkul li-sarihi’l-ma’kul = Muvâfakatu sarîhi’l- ma’kul lis-ahîhi’l-menkul. Beyrut: Dârü’l-Künuzi’l-Edebiyye.
- Teymiyye, İbn. (1997). Mecmû’u fetâvâ. Riyad: Mektebetü’l-Ubeykan.
- Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (1999). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Zehra, Muhammed Ebu. (1988). İmam İbn-i Teymiyye : Hayatı - fikirleri - eserleri çağı ve fıkhı. İstanbul: İslamoğlu Yayınları.
- Başlangıç: 2021
- Yayıncı: Maruf Eğitim Araştırma ve Dayanışma Vakfı
Sayıdaki Diğer Makaleler
Bulanık Mantık Kullanarak Bankacılık Sektöründeki Devlet Politikalarının Etkileri
Tag el-Din’in “Ekonominin Temelleri: Ahlaki bir Yaklaşım” Adlı Kitabının Tahlili
Nizamülmülk ve İktisadi Fikirleri
Takıyyüddin İbn Teymiyye ve İktisadi Görüşleri
İbn Miskeveyh’in Ahlak Penceresinden Adalet Anlayışı ve İktisadi Meselelere Etkisi