Covid-19 Pandemisi Sonrasında Maliye Politikaları Uygulamaları: Türkiye Özelinde Bir Değerlendirme
Aralık 2019’da Çin’den Dünya’ya yayılan Koronavirüs kaynaklı salgın, küresel düzeyde yeni bir ekonomik kriz meydana getirmiştir. Yaşanan bu kriz literatürde Covid-19 Krizi/Resesyonu (the COVID-19 recession) olarak isimlendirilmektedir. Hemen hemen bütün dünya ekonomilerini hem arz hem de talep yönünden, ani bir şekilde etkileyen bu salgın neticesinde toplumsal ve ekonomik sıkıntılar baş göstermiştir. Covid-19 Krizi; 2008 Küresel Finans Krizi’nin olumsuz etkilerinin devam ettiği, ülkelerin yüksek miktarda bütçe açığı verdiği ve kamu borçlarının arttığı bir dönemde ortaya çıkmıştır. Covid-19 Krizi ile beraber anında uygulamaya konulan maliye politikaları ile sağlık alanındaki kamu harcamaları ve krizden etkilenen gruplara yönelik transfer harcamaları artmış, ekonomileri canlandırmak için vergi indirimleri, vergi istisna/muafiyetleri, vergi teşvikleri uygulanmıştır. Bunun yanında birçok ülke özel sektöre yönelik devlet garantileri uygulamıştır. İlgili maliye politikalarının bileşiminin incelenmesi, klasik ve modern uygulamalarının ortaya konulması, uygulama araçlarının detaylandırılması, yeni trendlerin ortaya konulması ilerleyen yıllardaki birçok çalışmanın temelini oluşturacaktır. Maliye politikalarıyla ilgili tarihsel tecrübe ilerleyen dönemlere de ışık tutacaktır. Bu çalışmada çeşitli ulusal ve uluslararası kuruluşlar, dergiler, gazeteler incelenerek nitel veri analizlerinden doküman taraması (belge taraması) yapılmıştır. Maliye politikalarının özellikle Türkiye örneğinde genel çerçevesinin ortaya konulması amaçlanmıştır. İncelemeler sonucunda gelişmiş ülkelerin uyguladığı para ve maliye politikası tedbirlerinin, diğer ülkelere göre daha büyük tutarlarda ve kapsamlı olduğu görülmüştür. Dünya’da ve Türkiye’de maliye politikalarının Covid-19 Krizinde kısa sürede uygulama alanı bulmuş ve ekonominin arz yönünün canlandırmaya ve talep yönünü desteklemeye yönelik olduğu görülmüştür. Uygulanan politikalar neticesinde ülkeler bütçe açıkları vermiş ve kamu borçları artmıştır. Türkiye’de uygulanan politikalar ilk olarak genişletici özellikte daha sonra da daraltıcı özellikte olduğu görülmüştür. Türkiye’deki mali alanın kriz öncesindeki uygulamalar neticesinde dar olması, özellikle sosyal transfer niteliğindeki gelir desteklerinin uygulanmasını sınırlandırmıştır. Bunun yanında para ve kredi politikalarının daha fazla olduğu görülmektedir. Uygulanan politikaların bütçe üzerinde yük oluşturması neticesinde farklı türden kamu politikaları uygulanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Covid 19 Ekonomik Krizi, Maliye Politikası, Ekonomik Kriz, Ekonomi Politikası, Küresel Kriz
Fiscal Policy Implementations After Covid-19: An Evaluation for Turkey
The coronavirus epidemic, which spread from China to the world in December 2019, created a new economic crisis at the global level. This crisis is called the Covid-19 Crisis/Recession in the literature. As a result of this epidemic, which suddenly affected almost all world in terms of both supply and demand, social and economic problems arose. Covid-19 Crisis emerged when the negative effects of the 2008 Global Financial Crisis continued and countries had high budget deficits and public debts. The fiscal policies were implemented immediately due to the Covid-19 Crisis. Public expenditures in the field health sector and transfer expenditures for the groups affected by the crisis increased. Tax reductions, tax exemptions, and tax incentives were applied to revive the economies. In addition, many countries have implemented state guarantees for the private sector. Examining the composition of the relevant fiscal policies, revealing the classical and modern applications, elaborating the implementation tools, and revealing new trends will form the basis of many studies in the coming years. The historical experience of fiscal policies will also shed light on the following periods. In this study, various national and international organizations, magazines, and newspapers were examined and a document scan was made with a qualitative research design. It is aimed to reveal the general framework of fiscal policies, especially in the case of Turkey. As a result of the examinations, it has been seen that the monetary and fiscal policy measures implemented by developed countries are larger and more comprehensive than other emerging market countries and developing countries. Fiscal policies in the world and Turkey have found application in the Covid-19 Crisis in a short time and it has been seen that the supply side of the economy is aimed at stimulating and supporting the demand side. As a result of the implemented policies, countries had larger budget deficits and public debts increased. It has been seen that the policies implemented in Turkey were firstly pro-cycle and then contractionary. The narrow fiscal space in Turkey as a result of the pre-crisis practices limited the application of income support, especially in the form of social transfer. In addition, it is seen that monetary and credit policies are more common. As a result of the implemented policies creating a burden on the budget, different types of public policies were implemented.
___
- Attar, A. (2020). COVID-19 Salgını, Reel Etkiler ve İşsizlik, İktisat ve Toplum, 116, 26-34
- Aydoğuş, O. (2020a). Yanlış Sorunun Doğru Cevabı Olmaz: IMF’ye Gidelim mi?, İktisat ve Toplum, 116, 4-8
- Aydoğuş, O (2020b), Salgında Türkiye Ekonomisi, Salgın Ekonomisi içinde, (s. 231-250), Efil Yayınları
- Aysan, A. F. (2020). Yükselen İktisadi Popülizm ve Post Keynesçilik: COVID-19 Pandemisi Sonrası İktisadi Düşüncede Meydana Gelebilecek Gelişmeler, İktisat ve Toplum, 116, 74-76
- Çakmaklı, C., Demiralp, S., Özcan Ş.K., Yeşiltaş, S. ve Yıldırım M.A (2020). Covid-19 And Emerging Markets: The Case of Turkey, Koç University-Tüsı̇ad Economic Research Forum Working Paper Series, Working Paper No: 2011, İstanbul
- Dinçer, N.N. (2020). Coviz-19 Krizinin Dünya Ekonomisi Üzerine Etkileri, Salgın Ekonomisi içinde (s. 113-128), Efil Yayınları
- Elgin, C., Başbuğ, G. ve Yalaman, A. (2020). Economic policy responses to a pandemic: Developing the COVID-19 economic stimulus index. Covid Economics, 1(3), 40-53.
- Günçavdı, Ö. (2020). Salgınla Mücadelede Piyasanın Artan Önemi ve Ekonominin Büyümeye Olan Bağımlılığı, Salgın Ekonomisi içinde, (s.251-288), Efil Yayınları
- International Labour Organization, (ILO). Country policy responses https://www.ilo.org/global/topics/coronavirus/regional-country/country-responses/lang--en/index.htm#TR
- International Monetary Fund (2020a), Fiscal Monitor: Policies to Support People During the COVID-19 Pandemic, Washington D.C, Nisan 2020
- International Monetary Fund (2020b). World Economic Outlook: The Great Lockdown, Washington D.C, Nisan 2020,
- International Monetary Fund (2020c). World Economic Outlook: A Crisis Like No Other, An Uncertain Recovery, Washington D.C, Haziran 2020
- International Monetary Fund (2020d). World Economic Outlook: A Long and Difficult Ascent, Washington D.C, Ekim 2020,
- International Monetary Fund (2021). Fiscal Monitor: A Fair Shot. Washington, Washington D.C, Nisan 2021.
- International Monetary Fund (IMF). Covid-19 Policy Responses, https://www.imf.org/en/Topics/imf-and-covid19/Policy-Responses-to-COVID-19
- OECD (2020). Coronavirus (COVID-19) Living with Uncertainty, Economic Outlook Interim Report: 107, Eylül 2020
- OECD (t.,y) . Tackling coronavirus (COVID‑19) Contributing to a global effort, https://www.oecd.org/coronavirus/country-policy-tracker/, (15.11.2020)
- Saad-Filho, A. (2020). From COVID-19 to the End of Neoliberalism. Critical Sociology, 46(4–5), 477–485. https://doi.org/10.1177/0896920520929966
- Sayan, S(2020). “Devletin Pandemide İşini Kaybedenlere Verdiği Aylık Nakit Desteği Osmangazi Köprüsü’nden Kaç Kere Geçiriyor?”, İktisat ve Toplum, 116, 10-17
- Susam, N. (2020). “1923’den günümüze Türkiye ekonomisindeki gelişmelerin bütçe açıkları üzerine etkisi, İktisat ve Toplum, sayı 116, ss.43-61
- Taymaz, E. (2020). “Covid-19 tedbirlerinin Türkiye ekonomisine etkisi ve çözüm önerileri”, Sarkaç, 8.4.2020, https://sarkac.org/2020/04/covid19-tedbirlerinin-turkiye-ekonomisine-etkisi-cozum-onerileri/ (15.11.2020)
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2020). Enflasyon Raporu 2020-II,
- Uysal, Gizem (2020). COVID-19 Pandemisi ve Türkiye’de Hanelerin Korunması, İPM-Mercator Politika Notu, Nisan 2020,
- Voyvoda, E. ve Yeldan, E. (2020a). COVİD-19 Salgının Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri ve Politika Alternatiflerinin Makroekonomik Genel Denge Analizi, ss.187-229 içinde Salgın Ekonomisi
- Voyvoda, E. ve Yeldan, E. (2020b). COVİD-19 Salgının Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri ve Politika Alternatiflerinin Makroekonomik Genel Denge Analizi, https://yeldane.files.wordpress.com/2020/05/covid_voyvodayeldan_v2_31mayis.pdf, Mayıs 2020, (29.11.2020)
- Başlangıç: 2021
- Yayıncı: Maruf Eğitim Araştırma ve Dayanışma Vakfı
Sayıdaki Diğer Makaleler
Toplumun Faizli Kredi Hakkındaki Değişen Algısının İncelenmesi: Bir Mülakat Çalışması
Mustafa CEYLAN, Zeyneb Hafsa ORHAN
Abdullah Gamal Hamed Alı ABDULLAH GAMAL HAMED ALI
Covid-19 Pandemisi Sonrasında Maliye Politikaları Uygulamaları: Türkiye Özelinde Bir Değerlendirme
KOJİN KARATANİ – ‘‘DÜNYA TARİHİNİN YAPISI’’ KİTABI DEĞERLENDİRMESİ
Üniversitelerde Muhasebe Denetiminin Etkinliğinin Arttırılmasına Yönelik Strateji Önerileri