Bolu'da Suriyeli ve Iraklı Sığınmacılar: Vatandaşlık ve Kaynak Dağılımı Temelinde Öteki Algısı

Bu makalenin temel amacı Bolu'da yaşayan yerleşik halkın, Iraklı ve Suriyeli sığınmacıların kaynaklara erişimi konusunda ne düşündüklerini vatandaşlık ve ötekileştirme kavramları temelinde analiz etmektir. Bu çerçevede görüşmecile-rin, sığınmacıların kaynaklara erişimi ile ilgili görüşlerinin şekillenmesinde, ulus-devlet-vatandaşlık anlayışı ve ulus-ötesi üyelik anlayışının nasıl bir rol oynadığı irdelenmiştir. Veriler 2014-2015 akademik yılının Sonbahar döne-minde yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilen 44 derinlemesine mülakattan sağ-lanmıştır. Analiz sonucunda ulaşılan temel bulgular üç farklı konu (finansal destek, sağlık hizmeti ve çocukların eğitimi) bağlamında başlıca iki yönde eği-lim göstermektedir: Bunlardan birincisi, sığınmacıların sosyal finansal destek-ten yararlanmaları konusunda görüşmeciler negatif bir eğilim sergilemekte ve sığınmacıları ötekileştirici bir söylem kullanmaktadırlar. Vatandaş olan ve va-tandaş olmayan ayrımı temel alınarak ötekileştirilen sığınmacılar, devletten maddi yardım alma konusunda dışlanmış, fakat dezavantajlı konumda olan Türk vatandaşlarının da bu haktan eşit bir şekilde yararlanabilmesi koşuluyla sığınmacılara devletin maddi destek sağlamasına olumlu bakmışlardır. Üçüncü konu olarak, sığınmacıların sağlık hizmetlerinden yararlanmaları konusundaki görüşlerde ise her ne kadar sınırlayıcı ifadeler bulunsa da genel eğilimin olum-lu olduğu tespit edilmiştir. Üçüncü konu olarak sığınmacı çocukların eğitim hakkından yararlanması noktasında güçlü bir olumlama eğilimi görülmüştür. Dolayısıyla, sosyal hak olarak sağlık ve eğitim olanaklarından yararlanmaları konusunda sığınmacılara karşı daha kapsayıcı (içeren) bir tutum sergilenmiştir. Bu olumlu bakış ulus-ötesi vatandaşlık anlayışının birçok nüvesini yansıtmaktadır. Sağlık ve eğitim konusunda ulus-ötesi vatandaşlık anlayışı benimsenmesine rağmen, görüşmecilerin devletin maddi yardım yapmaya yö-nelik fikirlerinin şekillenmesinde ulus-devletvatandaşlık unsurunun etkin ol-duğu tespit edilmiştir.

Syrian and Iraqi Refuqees in Bolu: Perception of Others on the Basis of Citizenship and Resourse Allocation

The main purpose of this article is to analyze the attitudes of the local residents of Bolu toward Iraqi and Syrian refugees' access to resources. In doing this, we will draw on the concepts of the 'Other' as well as on inclusion and exclusion based on citizenship. Within this framework, we scrutinize how approaches of the nation-state citizenship and the post-national membership shape the atti-tudes of interviewees concerning refugees' access to the resources. The empiri-cal data was obtained from 44 face-to-face in-depth interviews in the autumn of 2014-2015 academic year. Within the context of three different subjects (finan-cial support, health service and children's education), our main findings display two central tendencies: first, the respondents presented a negative approach toward financial support allegedly offered to the refugees by the state. This contributes to the Othering discourse of the refugees. By dichotomizing be-tween citizens and non-citizens, refugees are defined as the 'Other'. This is used as a justification for the exclusion of the refugees from accessing re-sources. Yet the interviewees presented a positive standpoint about the state's financial support for refugees on the condition that the disadvantageous Turk-ish citizens have an equal access to social benefits. Regarding the second topic, we discovered that the common tendency concerning refugees' access to health services was positive even though several restrictive statements were observed. Regarding to the third subject, we observed a strong approval of refugees' children's access to formal education. Thus, the interviewees expressed inclu-sionary attitudes about refugees' access to health services and education as social rights. This inclusionary approach reflects many nuances of post-national citizenship. Even though interviewees adopted post-national citizen-ship outlook about health and education, we revealed the importance of nation-state citizenship point of view in shaping their opinions regarding access to the material resources provided by the state.

PDF

___

Acar, C., B. Sandıklı, M. Mücaz, Z. Ülger ve P. Torun (2015) "İstanbul'da Yaşayan Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler: İhtiyaç Analizi Raporu", İstanbul: Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı.
Avrupa Komisyonu (2016) "Türkiye: Mülteci Krizi", Insani Yardım ve Sivil Koruma, Echo Tanıtım Belgesi, http://ec.europa.eu/echo/fıles/aid/countries/factsheets/turkey_syrian_crisis_tr.pdf (13.06.2016)
Biehl, K. (2008) Governing Through Uncertainty: 'Refugees' in Turkey. MA Thesis submitted to Boğaziçi University, Istanbul.
Biner, Ö. (2016) Türkiye'de Mültecilik- İltica, Geçicilik ve Yasallık: Van Uydu Şehir Örneği, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Bosniak, L. (2006) The Citizens and the Alien: Dilemmas of Contemporary Membership, Princeton: Princeton University Press.
Cenevre Konvansiyonu (1951) "Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme'lhttp://WWW. ğoc.gov.tr/files/files/multec%C4%B11er%C4%B1nhukuk%C4%Blstatusune%C4%B11% C4%B1sk%C4%B1nsozlesme.pdf (28.06.2016).
Çelik, N. B. (2015) "Türk Hukukunda Uluslararası Koruma Başvurusunda Bulunan veya Uluslararası Korumadan Yararlanan Yabancıların Hak ve Yükümlülükleri", İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6: 67-148.
Dalar, M., N. Ayhan Algan, Ü. Algan (2013) "Bolu'daki Iraklı Sığınmacıların Sosyal ve Ekonomik Sorunları: Saha Çalışmasına Dayalı bir Analiz", Alternatif Politika, 5, (3): 341-359.
De la Paz, G. (N.N.) "Citizenship Identity and Social Inequality, IFE, Centerfor Civic Education, http://WWW. civiced.org/pdfs/delaPazGabrielpdf (3.8.2016).
Derrida, J. (1976) Of Grammatology, Baltimore: ]ohns Hopkins University Press.
Glesne, C. (2013) Nitel Araştırmaya Giriş, Ankara: Anı Yayıncılık, (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu), 2. Baskı.
Güney, Ü. ve N. Konak (2016) "Bolu'da Suriyeli ve Iraklı Sığınmacılar: Milliyetçilik, Erillik ve Vatandaşlık Temelinde Öteki Algısı", Alternatif Politika Göç Özel Sayısı, yakında çıkacak.
Hall: (1997a) "The Local and the Gloabal: Globalization and Ethnicity", in D. A. King (ed.), Culture, Globalization and the World-System, Minneapolis: University of Minnesota Press, 19-40.
Hall: (1997b) "The Spectacle of the 'Other'", in S. Hall (ed.), Representation: Cultural Representation and Signiying Practices, Walton Hall, Milton Keynes: The Open University Press, 223-291.
Jacobson, D. A. (1997) Rights Across Borders: Immigration and the Decline of Citizenship, Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Kaya, İ. ve E. Eren Yılmaz (2014) "Türkiye'deki Suriyelilerin Hukuki Durumu, Arada Kalanların Hakları ve Yükümlülükleri", Ankara: SETA.
Kahya, Ö.ve S. Sallan Gül (2011) "Bir Uydu Kent Örneği Olarak Isparta'dan Sığınmacılık Sorununun Görünümleri", Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD), http://WWW.sgdd.orğ.tr (03.06.2016).
Kazaz, G. (2016). "Eğitim Mülteci Çocukların da Hakkı", Agos Gazetesi (16.05.2016), http://WWW.ağos.com. tr/tr/yazi/15341/eğitim-multeci-cocuklarin-da-hakkı (2.8.2016).
Kirişci, K. (2014) "Misafirligin Ötesine Geçerken Türkiye'nin Mülteciler Sınavı", USAK: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu ve Brookings Enstitüsü.
Manap Kırmızıgül, Ç. (2013) "Experiences of Asylum Seekers in Turkey", International Journal of Social Inquiry, (2): 39-55.
Marshall, T. H. (1963) "Citizenship and Social Class", in T. H. Marshall (ed.), Sociology at the Crossroads and Other Essays, London: Heinemann Educational Books Ltd.
Oldfield, A. (1994) "Citizenship: An Unnatural Practice?" in B.S Turner and P. Hamilton (eds.), Citizenship. Critical Concepts, Vol 1, London: Routledge, 188-198.
ORSAM (Orta Dogu Stratejik Araştırmalar Merkezi) (2014) "Suriye'ye Komşu Ülkelerde Suriyeli Mültecilerin Durumu: Bulgular, Sonuçlar ve Öneriler", ORSAM
Önen, C., G. Güneş, A.Türeme, P. Ağaç (2014) "Bir Mülteci Kampında Yaşayan Suriyelilerde Depresyon ve Anksiyete Durumu", Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (6): 223-230.
Parlak, B. ve A. U. Şahin (2015) "Türkiye İltica ve Göç Mevzuatının Coğrafı Kısıtlama Uygulaması Yönünden Analizi", Tesam Akademi Dergisi Turkish Journal of TESAM Academy, (2): 65-79.
Said, E. (1978) Orientalism,London: Routledge.
Sassen: (2003) "The Repositioning of Citizenship: Emergent Subjects and Spaces for Politics", The New Centennial Review, 3(2): 41--66.
Sert, D. ve U. Yıldız (2013) Authonomy Despite Restrictions: Asylum Seekers in Isparta, Istanbul, and Yalova, Marmara Üniversitesi Siyasal bilimler Dergisi, (1): 135- 152.
Saussure, F. de (1960) Course in General Linguistics, London: Peter Owen. SGGD (Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği) (2016) "Eğitim Hakkı", http://WWW. refugeeinturkey.org/Egitim-Hakki-il6 (1.8.2016)
Soysal, Y. (2011) "Postnational Citizenship: Rights and Obligations of Individuality", Heinrich Böll Stiftung, Heimatkunde, Migrationspolitisches Portal. https://heimatkunde.boell.de/2011/05/18/ postnational-citizenship-riğhts-and-obligations-individuality (3.8.2016).
Soysal, Y. (1994) Limits of Citizenship, Migrants and Postnational Membership in Europe, Chicago: The University of Chicago Press.
Taşkın A. (2014). "Türkiye'de Haklar ve Ödevler Açısından Yurttaşlık Algılaması: Bir Ölçek Çalışması", içinde A. Durakbaşa, N. A. Şirin Öner ve F. Karapehlivan Şenel (der.), Yurttaşlığı Yeniden Düşünmek, Istanbul: Istanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 361-381.
TTBY (2014) "Suriyeli Sığınmacılar ve Sağlık Hizmetleri Raporu", Ankara: Türk Tabipler Birliği Yayınları.
Turner, B.S. (1990/1994) "Outline of Theory of Citizenship" in Turner, B. and P. Hamilton (eds.), Citizenship. Critical Concepts, London: Routledge.
Uluslararası Af Örgütü Türkiye, (2015) "İçişleri Bakanlığı'nın Yeni Genelgesi Irak'tan Gelen Mültecilerin Haklara Erişimini Kolaylaştırabilir", 29.2.2015, https://WWW.amnesty.org.tr/icerik/37/1504/icisleri-bakanligi%E2%80%99nin-yeni-genelgesiirak%E2%80%99tan-gelen-multecilerin-haklara-erisimini-kolaylastirabilir (3.8.2016).
Üstel, F. (2004) Makbul Vatandaşın Peşinde: II. Meşrutiyetten Bugune Türkiyede Vatandaş Eğitimi, İstanbul: İletişim Yay.
Yıldırım, A. ve H. Şimşek (2013) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 9. Baskı.
Yılmaz, H. (2013) "Türkiye'de Suriyeli Mülteciler Istanbul Örneği" İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği Raporu, http://istanbul.mazlumder.org/webimağe/suriyeli_multeciler_ raporu_2013.pdf (27.06.2016).