TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ KONUSUNDAKİ FARKINDALIĞIN BELİRLENMESİNE YÖNELİK AKADEMİSYENLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Hem ulusal hem de uluslararası ölçekte önemli gündem konularından biri olan toplumsal cinsiyet eşitsizliği; insan hakları, hukuk, psikoloji, sosyoloji, ekonomi gibi pek çok alanı ilgilendiren ortak bir sorundur. Bu sebeple, ülkeler ve ilgili kurumlarca kamuoyunda farkındalık ve bilinç oluşturulmaya çalışılan güncel bir konudur. Toplumsal cinsiyet olgusunu; fikir özgürlüğü, sağlık hakları, eğitim fırsatı, istihdam olanakları vb. bağlamda ele alan çok sayıda bilimsel yayın mevcut olmakla birlikte, Türkiye’de bu alanda yapılan çalışmaların sınırlı sayıda olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada, uluslararası raporlar ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan istatistikler temel alınarak, Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitsizliği hakkında kamuoyunun farkındalığı ölçülmeye çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Marmara Üniversitesi öğretim elemanları hedef kitle olarak belirlenmiş ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile ilgili bir anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Yapılan istatistiksel analizlerle, toplumsal cinsiyet realitesi ile öğretim elemanlarının konuya ilişkin farkındalığının ne ölçüde örtüştüğü incelenmiştir. Genel olarak, araştırmaya katılan öğretim elemanlarında farkındalığın düşük olduğu anlaşılmıştır. Bu bulgudan hareketle, toplumun daha az eğitimli kesiminde farkındalığın daha da düşük olduğu öngörülebilir. Yapılan testler sonucunda, sorulara verilen ortalama doğru cevap sayısı yönünden cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuş; kadınların farkındalığının erkeklerden yüksek olduğu kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, kamuoyu araştırması, istatistiklerde kadın, akademisyenler, farkındalık
THE RESEARCH ON ACADEMICIANS TO DETERMINE THE AWARENESS OF GENDER INEQUALITY
Gender inequality, which is one of the important agenda topics at both national and international scale, is a common phenomenon that is associated with many fields such as human rights, law, psychology, sociology, economy. For this reason, it is an important issue about which countries and related institutions try to raise awareness. Although there are many scientific publications covering the gender inequality in terms of freedom of expression, healthcare rights, opportunities for education, employment opportunities, it has been found that there is a limited number of studies conducted in this field in Turkey. In this study, based on the international reports and the gender statistics published by the Turkish Statistical Institute (TUIK), it is aimed to measure the level of public awareness of gender inequality in Turkey. In line with this aim, Marmara University academic staff were determined as the target group and a questionnaire on gender inequality in Turkey was given. By means of statistical analyses, the rate of the awareness of gender realities as it pertains to the awareness of gender inequality on the part of the academic staff was measured. In general, it has been found out that the rate of awareness on the part of the academic staff involved in the research is low. From this finding, it can be predicted that the awareness of the less educated part of the society is even lower. As a result of the statistical tests, a statistically significant difference was found in terms of sex, between the mean number of correct answers given to the questions, and it was concluded that the number of average correct answers given to the questions by women was more than those by men.
Keywords:
Gender inequality, opinion survey, women in statistics, faculty members, awareness,
___
- Channar, Z., Abbassi, Z. ve Ujan, I. A. (2011). Gender discrimination in workforce and ıts ımpact on the employees. Pakistan Journal of Commerce & Social Sciences, 5(1), 177-191.
- Doğan, A. (2013). Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamaya yönelik hizmet veren kamu kurumları ve hizmetleri üzerine bir değerlendirme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 75-95. Erişim Adresi: http://www.sbd.ksu.edu.tr/article/view/5000035259/5000034414
- Durmaz, Ş. (2016). İşgücü piyasasında kadınlar ve karşılaştıkları engeller. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 37-60.
- Eroğlu, F. ve İrdem, Ş. (2016). Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı ve yönetim kademelerindeki yansımaları. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 3(2), 11-35.
- Kalaycı, N. ve Hayırsever, F. (2014). Toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında vatandaşlık ve demokrasi eğitimi ders kitabına yönelik bir inceleme ve bu konuya ilişkin öğrenci algılarının belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(3), 1-26.
- Karatepe, S. ve Arıbaş, N. (2017). İş hayatında kadın yöneticilere ilişkin cinsiyet ayrımcılığı: Türkiye için bir değerlendirme. Yasama, 31, 7-24.
- Kılıç, D. ve Öztürk, S. (2014). Türkiye’de kadınların işgücüne katılımı önündeki engeller ve çözüm yolları: Bir ampirik uygulama. Amme İdaresi Dergisi, 47(1), 107-130.
- Korkmaz, H. (2014). Yönetim kademelerinde kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı ve cam tavan sendromu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 1-14.
- Öngen, B. ve Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferanslar, 48, 1-18.
- Sarp, Ü. (2008). Toplumsal cinsiyet eşitliği. Başbakanlık, Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü.
- Seçgin, F. ve Kurnaz, Ş. (2015). Sosyal bilgiler dersinde toplumsal cinsiyet etkinliklerinin öğrencilerin algı ve tutumlarına etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Ekim, 24-38. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/publication/301765446_SOSYAL_BILGILER_DERSINDE_TOPLUMSAL_CINSIYET_ETKINLIKLERININ_OGRENCILERIN_ALGI_VE_TUTUMLARINA_ETKISI_The_Effect_of_Gender_Activities_In_Social_Studies_Lesson_On_The_Perception_and_Attitude_of_the_Prima
- Şener, Ü. ve Demirdirek, H. (2014). Toplumsal cinsiyete duyarlı veri çalışması. Erişim Adresi: http://www.tepav.org.tr/upload/files/haber/13953328325.TCDV_Toplumsal_Cinsiyete_Duyarli_Veri_Calismasi_Egitimi.pdf
- Tahtalıoğlu, H. (2016). Türkiye’de yükseköğretim kurumlarında cam tavan sendromunun kadınlar üzerindeki etkileri. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 89-105.
- TBMM, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu. Komisyon Hakkında Genel Bilgiler. Erişim Adresi: https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/hakkinda.htm#
- T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. (2016). Kadına yönelik şiddetle mücadele ulusal eylem planı (2016-2020). Erişim Adresi: https://kadininstatusu.aile.gov.tr/duyurular/%E2%80%8Bkadina-yonelik-siddetle-mucadele-ulusal-eylem-plani-20162020
- T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. 2017. Birleşmiş Milletler. Erişim Adresi: https://kadininstatusu.aile.gov.tr/kaynak/ulusarasi-belgelerkuruluslar/uluslararasi-kuruluslar/birlesmis-milletler
- T.C. Başbakanlık, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. (2008). Toplumsal cinsiyet eşitliği ulusal eylem planı 2008-2013. Erişim Adresi:http://kadininstatusu.aile.gov.tr/data/54296c50369dc32358ee2c4f/Ulusal%20Eylem%20Plan%C4%B1n%C4%B1%20g%C3%B6rmek%20i%C3%A7in%20t%C4%B1klay%C4%B1n%C4%B1z.pdf
- Turan, H. ve Şen, M. L. (2014). Büyükşehir belediyelerinde toplumsal cinsiyet eşitliği algısı: Stratejik planlar üzerine bir araştırma. Trakya University Journal Of Social Science, 16(1), 53-72.
- Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği, Türkiye Kadın Girişimciler Derneği. (2008). Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitsizliği: Sorunlar, öncelikler ve çözüm önerileri. Yayın No. TÜSİAD-T/2008-07/468, İstanbul: Graphis Matbaa. Erişim Adresi: http://etcep.meb.gov.tr/application/assets/admin/uploads/userfiles/files/5_T%C3%9CS%C4%B0AD%20raporu.pdf
- Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamaya Yönelik Ortamın Desteklenmesi Projesi. (2011). Erişim adresi: http://etcep.meb.gov.tr/application/assets/admin/uploads/userfiles/files/8_Campaign_3_Nov_2011.pdf
- Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı [TEPAV] (2016). 81 il için toplumsal cinsiyet eşitliği karnesi. Erişim Adresi: http://www.tepav.org.tr/upload/files/1458142029-8.81_Ilin_Toplumsal_Cinsiyet_Esitligi_Karnesi.pdf
- UNESCO (2014). Gender equality, heritage and creativity. Erişim Adresi: http://unesdoc.unesco.org/images/0022/002294/229418e.pdf
- United Nations. CEDAW. Erişim Adresi: http://www.un.org/womenwatch/daw/cedaw/
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Marmara Üniversitesi