Kurumsal bir yapı olarak dışarıdan girmiş olmakla birlikte, 5. yüzyıldan itibaren Hıristiyan dünyasındaki temel dinamiklerden birini teşkil eden manastır kültürü, Batı litaratüründe üzerine genişçe çalışılmış konulardan biridir. Aslında mistik bir Yahudi geleneği olarak başlayan, yayıldığı Greko-Romen ve diaspora kültüründe biraz daha gentileleşen Hıristiyanlık, ortodoks veya heterodoks bütün akımlarıyla erken dönemden itibaren Gnostik eğilimlere ilgisiz kalamayan zengin bir dinamizme sahipti. Pratikte olmasa bile, teorik ve teolojik olarak, daha sonraki ortodoks kilise babalarının bile gizlice sempati duyduğu gnostik ve düalist eğilimler 4. veya 5. yüzyıldan itibaren daha görünür hale geldi ve kırsal kesimden başlayarak kurumsallaşma temayülü gösterdi. Geç Hıristiyanlık reddetse bile, gizli Gnostisizmin açığa çıkarak kendini pratikte var kıldığı bu kültür Hıristiyan literatüründe manasırcılık olarak bilinir.