Roma Yazınında ve Hukukunda Roma’nın Temel Erdemlerinden Biri: Pietas

Augustus’un siyasi slogan olarak seçtiği “pietas” kavramı, klasik hukukçular tarafından adalet idealini gerçekleştirmek amacıyla diğer temel erdemler ve etik değerlerle birlikte kullanılmıştır. Roma yazınında da sıkça kullanılan “pietas” terimi Roma geleneğinde önemli bir yer tutar. Başlangıçta dini bir çağrışım içeren “pietas” kavramı cumhuriyet devrininin sonlarından itibaren kültürel unsurları da ihtiva eden bir anlam içermeye başlamıştır. Roma hukuk metinlerinin çoğunda, “pietas” akrabalar arasında, özellikle de çocuk ile ebeveyn arasında, karşılıklı görev ve uygun davranışa işaret eder. Bu çalışmada Roma hukukunda ve yazınında dikkate değer bir şekilde ele alınan Roma’nın temel erdemlerinden “pietas” kavramı açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Roma Hukuku, Pietas, Erdem, Sadakat, Saygı, Görev Bilinci

PDF

___

Atayman Erçelik P., Roma’nın Kuruluş Efsaneleri, Doğu-Batı Düşünce Dergisi, Romalılar II, Akademik Kitap Kulübü, 1. Baskı, S.50, s. 15-22.
Ayiter K., Klasik Roma Hukukunda “Dos” un Tesisi, Ankara 1958.
Bailey C., Antik Roma’nın Dini, çev. Peren Gülmez, İstanbul 2018.
Berger A., Encyclopedic Dictionary Of Roman Law, Philadelphia 1953.
Corbino A., Roma’da Arkaik ve Cumhuriyet Dönemleri’nde, Anayasal-Politik Dengeler-Hukuksal Gelişim, Hukukçuların Hukuk Yaşamındaki Rolleri, çev. Özcan Çelebican, AÜHFD, C. 44, S. 1-4, 1995, s.61-78.
Demiriş B., Roma’nın Yurtsever Tarihçisi Titus Livius, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 1998.
Diakov V. – Kovalev S., İlkçağ Tarihi, C. 2, Roma, çev. Özdemir İnce, Yordam Kitap, Birinci Basım, İstanbul 2008.
Güneş Ceylan S., Roma Hukukundan Günümüze Velayet-Vesayet Hukuku, Ankara 2004. Dürüşken Ç., Roma Dini, Türk Eski Çağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları: 19, İstanbul 2003 (Roma Dini)
Dürüşken Ç., Antik Çağ’da Yaşamın ve Ölümün Bilinmezine Yolculuk, Roma’nın Gizem Dinleri, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2000 (Roma’nın Gizem Dinleri).
Gaudemet J., Roma İmparatorluğunda Kadının Hukuki Durumu, çev. Bülent Tahiroğlu, İÜHFMHAD, İstanbul 1972, Ayrı Bası.
Georges V. A., Roma Hukuku ve Modern Dünya Düşüncesi, çev. Bülent Tahiroğlu, İHFM, C. XLII, S. 1-4, Ayrı Bası.
İpek N., Arkaik ve Klasik Dönem Roma Ailesinde Çocuk ve Yeni Doğan Bebeğin Terk Edilmesi Meselesi, MÜHF-HAD, C. 23, Yıl 2017, S.2, s.295-360 (Çocuk).
İpek N., Roma Hukukunda Yardım Nafakası Yükümlülüğü, Hukuk Araştırmaları Dergisi, Y. 2013, C. 19, S. 3, s. 277-290.
Kalaycıoğulları S., Klasik Dönem Yunan ve Roma Yazınında Penelope: Homeros’tan Ovidius’a Penelope Betimi ve Heroides 1, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.7, S.2, 2016, s. 95-112.
Kalaycıoğulları Serap G. - Cemil Koyuncu, Coriolanus ve Vox Matronarum, Dört Öge, Yıl 5, sayı 10, Ekim 2016, s. 143-157.
Kranjc J., “Virtues in the Law: The Case of Pietas”, The Joseph And Gwendolyn Straus Institute For The Advanced Study of Law &Justice Professor J.H.H. Weiler, NYU School of Law, NewYork 2012.
Menzilcioğlu F. Ç., Roma’da Pietas Kavramı, Felsefe Arkivi, İstanbul 2008.
Montesquieu, Romalıların Yücelik ve Çöküşünün Nedenleri Üzerine Düşünceler, çev. Berna Günen, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2019.
Saller R., Patriarchy, Property and Death in the Roman Family, Cambridge 1994.
Schulz F., Roma Hukukunun Prensiplerinden Sadakat, çev. Belgin Erdoğmuş, İÜHFM, C. XLVIII, S. 1-4, 1983, s.389-396.
Seidl E., Romalı Hukukçuların Metodlarına Dair, çev. Belgin Erdoğmuş, İÜHFM, C. XXXV, S. 1-4, Ayrı Bası.
Tahiroğlu B. – Erdoğmuş B., Roma Hukuku Dersleri, İstanbul 2020.
Tahiroğlu B., Roma Borçlar Hukuku, İstanbul 2016 (Borçlar).
Tahiroğlu B., Roma Hukukunda Borcun Teminatlarından Kefalet; İHFM, C. XLII, S. 1-4, Ayrı Bası, İstanbul 1977.
Tamer D., Augustus Çağında Cinsel Suçlar ve Lex Iulia De Adulteriis Coercendis, İstanbul 2007.
Tekin O., Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş, https://books.google.com.tr/books?id=sAKcDwAAQBAJ&pg=PT188&lpg=PT188&dq=Roma+yaz%C4%B1n%C4%B1nda+pietas&source=bl&ots=8jLyrQwoD5&sig=ACfU3U1M4_U9m0sE4-wd8z5A6fRDyeJ6OQ&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiWsNn38b_qAhXhxaYKHdI9BBQQ6 AEwAnoECAoQAQ#v=onepage&q=Roma%20yaz%C4%B1n%C4%B1nda%20pietas&f=false (son erişim tarihi 14/10/2020).
Türkoğlu H. G., RomaHukukunda Humanitas İle Maiestas Populi Romani Arasındaki Bağlantı, TBB Dergisi, C. Eylül-Ekim 2011, S. 96, s. 229-268.
Uçaryılmaz T. Ş., Roma Hukukunda Sözleşmesel Bona Fides (Dürüstlük Kuralı) Kavramı ve Çağdaş Hukuka Etkisi, TBB Dergisi 2018 (135), s.335-382.
Umur Z., Roma Hukuku Ders Notları, 3. Baskı, İstanbul 1999..
Villey M., Roma Hukuku Güncelliğ, çev. Tahiroğlu B., İstanbul 1985.
Catullus, Bütün Şiirleri, çev. Çiğdem Dürüşken – Erdal Alova, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1997.
Publicius Ovidius Naso, Aşk Sanatı, çev. Çiğdem Dürüşken, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, VI. Basım, İstanbul 2020.
Publius Ovidius Naso, Fasti (I-VI), Roma Takvimi ve Festivaller, çeviren ve yorumlayan Asuman Çoşkun Abuagla, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2016 (Fasti)
Publius Ovidius Naso, Karadeniz’den Mektuplar, çev. Çiğdem Dürüşken, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1999.
Seneca Ahlaki Mektuplar, Epistulae Morales, (Kitap I-XX), çev. Türkân Uzel, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1999.
Titus Livius, Roma Tarihi, Kitap I, çev. Sabahat Şenbark, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 1992.
Vergilius, Aeneas, çev. İsmet Zeki Eyuboğlu, 4. Bası, İstanbul 2019.