6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU'NA GÖRE ANONİM ŞİRKETLERDE EMREDİCİ HÜKÜMLER İLKESİ

6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu ile getirilen en önemli yeniliklerden birisi de, 340. maddede öngörülen emredici hükümler ilkesidir. Söz konusu hükme göre, Esas sözleşme, bu Kanunun anonim şirketlere ilişkin hükümlerinden ancak, Kanunda buna açıkça izin verilmişse sapabilir. Diğer kanunların, öngörülmesine izin verdiği tamamlayıcı esas sözleşme hükümleri o kanuna özgülenmiş olarak hüküm doğururlar. 6762 sayılı TTKya göre, Kanunda açıkça yasaklanmayan her konu, kural olarak esas sözleşme ile düzenlenebilirken, TTKnın 340. maddesine göre, esas sözleşme, anonim şirketlere ilişkin hükümlerden ancak Kanunda açıkça izin verilmesi hâlinde sapabil- mektedir. Söz konusu düzenleme ile anonim şirketlere ilişkin hükümlerin kural olarak emredici olduğu kabul edildiğinden, Yeni TTKya göre, anonim şirketlerde sözleşme özgürlüğü ilkesinin değil, emredici hükümler ilkesinin geçerli olduğu söylenebilir.

Section 340 of the Turkish Commercial Code 6102 is one of the most important innovative sections of the TCC which contains mandatory p rovisions p rinciple. The section p rovides that the articles of association may be diff reented f orm the Acts p rovisions on Public Limited Company, p rovided that the Act itself p rovides so. Other Acts complementary p rovisions with regard to articles of associations of the Public Limited Company may only have eff ect with regard to the other Acts p rovisions. According to the f ormer TCC 6762, as a rule, all activities which have not been f orbidden by the law, may be stated in the articles of assiciation. Since the later p rovision is considered to be a mandatory one, it may be said that that the new TCC allows mandatory p rovisions p rinciple, not f reedom of contract.

___

Arkan, Sabih : Halka Açık Anonim Ortaklıkların Özellikleri ve Dış Denetimleri, Ankara 1976

Aytaç, Zühtü : Türk Ticaret Kanunu Tasarısı ve Paysahipliği Hakları, TTK Tasarısının Sermaye Piyasası İle İlgili Hükümleri, Avrupa Birliği Perspektifinden Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Sermaye Piyasasına Etkileri, Uluslararası Konferans, 16-17 Aralık 2008, Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü, s. 61 vd.

Bahtiyar, Mehmet : Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Dili İle Bazı Hükümleri- nin Değerlendirilmesi, TBB Dergisi, Sayı 61, 2005, s. 47 vd. (TBB Dergisi, 2005)

Behrends, Okko Hendriks : Einberufung der Hauptversammlung gem. § 121 IV AktG (mittels eingeschriebenem Brief) trotz abweichender Satzungsbestimmung, NZG 2000, 578 vd.

Bendfeld, Heiner : Die Satzungsstrenge im Aktienrecht und ihre Bedeutung für die Rechtssichereit, Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Wien, 1999

Dural, Mustafa/ Sarı, Suat : Türk Özel Hukuku, C. I, Temel Kavramlar ve Medenî Kanunun Başlangıç Hükümleri, İstanbul 2004

Friedewald, Rolf : Die Personalistische Aktiengesellschaft, Bonn 1990

Gessler, Ernst : Bedeutung und Auslegung des § 23 Abs. 5 AktG, Festschrift für Martin Luther zum 70. Geburtstag, München 1976, s. 69 vd. (FS für Martin Luther)

Gessler, Ernst : Nichtigkeit von Hauptversammlungsbeschlüssen und Satzungsbestimmungen, ZGR 1980, s. 427 vd. (ZGR 1980)

Gessler, Ernst/Hefermehl, Wolfgang/ Eckardt, Ulrich/ Kropf, Bruno : AktG, Band I, §§ 1-75, München 1984 (Yazar adı, Gessler/Hefermehl, AktG)

Grosskommentar zum Aktiengesetz : 6. Lieferung, Berlin, New York 1996 (Yazar adı Grosskomm)

Hirte, Heribert : Die aktienrechtliche Satzungsstrenge, Kapitalmarkt und sonstige Legimation versus Gestaltungsfreiheit, in: Lutter/Wiedemann (Hrsg.) Gestaltungsfreiheit im Gesellschaftsrecht, Deutschland, Europa und USA, ZGR Sonderheft 13, Berlin, New Yorg 1997, s. 61 vd.

Hommelhoff, Peter : Satzungsstränge und Gestaltungsfreiheit in der Europäschen Aktiengesellschaft, Festschrift für Ulmer, Berlin 2003, s. 267 vd. (FS für Ulmer)

Huber, Ulrich : Entstehungsgeschichte und aktuelle Auslegungsprobleme des § 241 Nr. 3 AktG, Festschrift für Helmut Coing II, München 1982, s. 167 vd.

Hüffer, Uwe : Aktiengesetz, 7. Aufl., München 2006

Karasioglu, Fehmi Kamunun Aydınlatılması Açısından Finansal Bilgi Kaynakları ve Bağımsız Denetim Fonksiyonu (http://www .bilgiyonetimi.org/cm/ pages/mkl_gos.php?nt=485)

Karasu, Rauf : Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Anonim Şirketlerde Emredici Hükümler İlkesi, Ankara 2009

Kayar, İsmail : Hisse Senedi Yatırımcısının Korunması Açısından HAAOda Kâr Dağıtımı, Bilgi Toplumunda Hukuk Ünal Tekinalpın Anısına Armağan, C. I, İstanbul 2003, s. 455 vd.

Kırca, Çiğdem : Örtülü (Gizli) Boşluk ve Bu Boşluğun Doldurulması Yöntemi Olarak Amaca Uygun Sınırlama, AÜHFD, Yıl 2001, C. 50, Sa. 1, s. 91 vd.

Kölner Kommentar zum Aktiengesetz : Band 1 (1988), Band 2 (1985) Band 5 (1985), Köln (Yazar Adı, Kölner Komm)

Luther, Martin : § 23 Abs. 5 AktG im Spannungsfeld von Gesetz, Satzung und Einzelentscheidungen der Organe der Aktiengesellschaft, in: Freundesgabe für Hans Hengeler, Berlin, Heidelberg, New York, 1972, s. 167 vd.

Manavgat, Çağlar : Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Sermaye Piyasasını Etkileyen Yönleri, Yeditepe Üni. Huk. Fak. Derg., 2005, C. II, Sa. 1, s. 523 vd.

May, Peter : Die Sicherung des Familieneinflusses auf die Führung der börsengehandelten Aktiengesellschaft, Köln 1991

Moroğlu, Erdoğan : Türk Ticaret Kanunu Tasarısı İle Yürürlük ve Uygulama Kanunu Tasarısı Taslağı, Değerlendirme ve Öneriler, 4. Bası, Ankara 2006 (Türk Ticaret Kanunu Tasarısı)

Möllers, Thomas : Anlegerschutz durch Aktien- und Kapitalmarktrecht, Harmonisierungsmöglichkeiten nach geltendem und künftigen Recht-, ZGR 1997, s. 334 vd.

Münchener Kommentar zum Aktiengesetz : München 2000 (Yazar Adı, MünKomm, AktG) Pulaşlı, Hasan : 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Yeni Şirketler Hukuku Genel Esaslar, Ankara 2012

Spindler, Gerald : Deregulierung des Aktienrechts?, AG 1998, s. 53 vd.

Tekinalp, Ünal : Erişim Hakkı, Batider, 2006, C. XXIII, Sa. 4, s. 4 vd. (Batider, 2006, Sa. 4)

Tekinalp, Ünal : Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Kurumsal Yönetim Felsefesine Yaklaşımı, Uğur Alacakaptana Armağan, C. II, İstanbul 2008, s. 635 vd. (Uğur Alacakaptana Armağan, C. II) Tekinalp, Ünal : TTK Tasarısının Sermaye Piyasası İle İlgili Hükümleri, Avrupa Birliği Perspektifinden Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Sermaye Piyasasına Etkileri, Uluslararası Konferans, 16-17 Aralık 2008, Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü Yayını

Wiesner, Peter : Zur Deregulierung des Aktienrechts, WM 1988, s. 1841 vd.

Yanlı, Veliye : Sermaye Piyasası Hukuku Çerçevesinde Halka Açık Anonim Şirketler ve Kamunun Aydınlatılması, İstanbul 2005 (Kamunun Aydınlatılması)