SPİNAL KORD YARALANMALI HASTALARDA BASI YARALARI

Bası yaraları dokuların uzun süre basınç altında kalmasına bağlı olarak cilt ve cilt altı dokularda hasara yol açan lezyonlar olarak tanımlanır. Eksternal faktörler (basınç, makaslama kuvveti, sürtünme ve nem) ve internal faktörler (ateş, malnutrisyon, anemi ve endoteliyal disfonksiyon) bası yaralarının etiyolojisine katkıda bulunur. Bası yaraları, spinal kord yaralanması olan hastalarda oldukça sık görülen, ciddi bir medikal komplikasyondur, hastaların %85’nin yaşamları boyunca bası yarası geliştirme riskine sahip oldukları rapor edilmiştir. Bası yarası riski yaralanmadan sonra zamanla artar. Bası yaraları vücudun herhangi bir yerinde oluşabilmesine rağmen %95’i vücudun alt kısmında özellikle sakral, trokanterik, iskial ve topuk bölgelerinde yer alır. Bası yaraları önlem ve tedavisi bakımından halen altın standardı oluşturulamamış kronik yaralardır. Bası yaralarının tedavisinde, multidisipliner ekip çalışması içinde konservatif yara bakımı ve cerrahi seçenekleri içeren çeşitli yaklaşımlar göz önünde bulundurulmalıdır. Bununla birlikte güncel mevcut tekniklerle yara iyileşmesi haftalardan aylara kadar zaman alır. Bası yaralarının önlenmesi ve tedavisiyle ilgili prensipler hasta, hasta yakınları ve bakımdan sorumlu sağlık personeline yeterli şekilde açıklanmalı ve bu prensipler zamanla güçlendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Bası yaraları, spinal kord yaralanması, rehabilitasyon

-

Keywords:

-,

PDF

___

1. Mancoll JS, Phillips LG. Pressure sores. In: Aston SJ, Beasley RW, Thorne CHM, eds. Grabb and Smith’s Plastic Surgery. Philadelphia: LippincottRaven Publishers, 1997: 1083-1097.
2. Kirazlı Y. Bası yarası. İçinde: Beyazova M, Kutsal YG, editörler. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ankara: Güneş Kitabevi, 2000: 1260-1284.
3. Bansal C, Scott R, Stewart D, Cockerell CJ. Decubitus ulcers: a review of the literature. Int J Dermatol 2005; 44: 805-810.
4. Brem H, Lyder C. Protocol for the successful treatment of pressure ulcers. Am J Surg. 2004; 188(1A Suppl): 9-17.
5. Nogueira PC, Caliri MH, Haas VJ. Profile of patients with spinal cord injuries and occurrence of pressure ulcer at a university hospital. Rev Lat Am Enfermagem 2006; 14: 372-377. 6. Caliri MH. Spinal cord injury and pressure ulcers. Nurs Clin North Am 2005; 40: 337-347.
7. Kanj LF, Wilking SV, Phillips TJ. Pressure ulcers. J Am Acad Dermatol 1998; 38: 517-536.
8. Torrance C. Pressure sores: aetiology, treatment and prevention. London: Croom Helm, 1983: 11- 20.
9. Bansal C, Scott R, Stewart D, Cockerell CJ. Decubitus ulcers: a review of the literature. Int J Dermatol 2005; 44: 805-810.
10. Özcan O. Basınç yaraları. İçinde: Oğuz H, ed. Tıbbi Rehabilitasyon. Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri, 1995: 507-514.
11. Colen SR. Pressure sores. In: Goodgold J, ed. Rehabilitation Medicine St Louis, The CV Mosby Company, 1988:167-188.
12. Mawson AR, Biundo JJ Jr, Neville P, Linares HA, Winchester Y, Lopez A. Risk factors for early occurring pressure ulcers following spinal cord injury. Am J Phys Med Rehabil. 1988; 67: 123-127.
13. Erhan B. Bası yaraları. J PMR Sci 2006; 9(suppl): 64-68.
14. Reuler JB, Cooney TG. The pressure sore: pathophysiology and principles of management. Ann Intern Med 1981; 94: 661-666.
15. Herman LE, Rothman KF. Prevention, care and treatment of pressure ulcers in intensive care unit patients.J Intensive Med 1989; 4: 117-123.
16. Bergstrom N. Braden B. A prospective study of pressure sore risk among institutionalized elderly. J Am Geriatr Soc 1992; 40: 747-758.
17. Vidal J, Sarrias M. An analysis of the diverse factors concerned with the development of pressure sores in spinal cord injured patients. Paraplegia 1991; 29: 261-267.
18. Young JS, Burns PE. Pressure sores and the spinal cord injured. SCI Digest 1981; 3: 9-18.
19. Young JS, Burns PE. Pressure sores and the spinal cord injured: Part II. SCI Digest 1981; 3: 11-26.
20. Fuhrer MJ, Garber SL, Rintala DH, Clearman R, Hart KA. Pressure ulcers in community-resident persons with spinal cord injury: prevalence and risk factors. Arch Phys Med Rehabil 1993; 74: 1172- 1177.
21. Johnson RL, Gerhart KA, McCray J, Menconi JC, Whiteneck GG. Secondary conditions following spinal cord injury in a population-based sample. Spinal Cord 1998; 36: 45-50.
22. Fuhrer MJ, Rintala DH, Hart KA, Clearman R, Young ME. Depressive symptomatology in persons with spinal cord injury who reside in the community. Arch Phys Med Rehabil 1993; 74 : 255-260.
23. Black J, Baharestani M, Cuddigan J, et al. National Pressure Ulcer Advisory Panel’s updated pressure ulcer staging system. Adv Skin Wound Care 2007; 20: 269-274.
24. Byrne DW, Salzberg CA. Major risk factors for pressure ulcers in the spinal cord disabled: a literature review. Spinal Cord 1996; 34: 255-263.
25. Rish BL, Dilustro JF, Salazar AM, Schwab KA, Brown HR. Spinal cord injury: a 25-year morbidity and mortality study. Mil Med 1997; 162: 141-148.
26. Gawron CL. Risk factors for and prevalence of pressure ulcers among hospitalized patients. J Wound Ostomy Continence Nurs 1994; 21: 232- 240.
27. Yarkony GM, Heinemann AW. Pressure ulcers. In: Stover SL, DeLisa JA, Whiteneck GG, eds. Spinal cord injury: Clinical outcomes from the model systems. Gaithersburg (MD): Apsen Publishing; 1995:100-119.
28. Carlson CE, King RB, Kirk PM, Temple R, Heinemann A. Incidence and correlates of pressure ulcer development after spinal cord injury. J Rehabil Nurs Res 1992; 1: 34-40.
29. Niazi ZB, Salzberg CA, Byrne DW, Viehbeck M. Recurrence of initial pressure ulcer in persons with spinal cord injuries. Adv Wound Care 1997; 10: 38-42.
30. Goodman CM, Cohen V, Armenta A, Thornby J, Netscher DT. Evaluation of results and treatment variables for pressure ulcers in 48 veteran spinal cord-injured patients. Ann Plast Surg 1999; 42: 665-672.
31. Schryvers OI, Stranc MF, Nance PW. Surgical treatment of pressure ulcers: 20-year experience. Arch Phys Med Rehabil 2000; 81: 1556-1562
32. Thomas DR. Prevention and treatment of pressure ulcers. J Am Med Dir Assoc 2006; 7: 46-59.
33. Dansereau JG, Conway H. Closure of decubiti in paraplegıcs. Report of 2000 cases. Plast Reconstr Surg 1964; 33: 474-480.
34. Walter JS, Sacks J, Othman R, Rankin , et al. A database of self-reported secondary medical problems among VA spinal cord injury patients: its role in clinical care and management. J Rehabil Res Dev 2002; 39: 53-61.
35. New PW, Rawicki HB, Bailey MJ. Nontraumatic spinal cord injury rehabilitation: pressure ulcer patterns, prediction, and impact. Arch Phys Med Rehabil. 2004; 85: 87-93.
36. Mc Kinley WO, Gittler MS, Kirshblum SC, Stiens SA, Groah SL. Spinal Cord Injury Medicine 2. Medical Complications After Spinal Cord Injury: Identification and Management. Arch Phys Med Rehabil 2002; 83: 58-64.
37. Collins N. The difference between albumin and prealbumin. Adv Skin Wound Care 2001; 14: 235- 236.
38. Dini V, Bertone M, Romanelli M. Prevention and management of pressure ulcers. Dermatol Ther 2006; 19: 356-364.
39. Evans D, Land L. Topical negative pressure for treating chronic wounds: a systematic review. Br J Plast Surg 2001; 54: 238-242.