Çumra'da şehirleşme ve şehirsel fonksiyonlar

Çumra, Konya İli'ne bağlı bir ilçe yönetim merkezidir. İlçe yönetim bölgesi; kuzeyde Karatay, doğuda Karapınar, batıda Akören ve Meram, güneybatıda Bozkır, güneyde Güneysınır ilçeleri, güneydoğuda ise Karaman ili ile sınırlıdır. Çumra şehri 9000 yıllık köklü tarihi, nüfusu, genel fizyonomik görünümü ve fonksiyonları ile şehirsel bir özellik taşımaktadır. Nüfusun ekonomik faaliyet kollarına göre dağılımında hizmet sektörünün ilk sırada yer aldığı Çumra Şehri’nde 30 011 kişi yaşamaktadır. Faal nüfusun % 56' sı hizmet sektöründe, % 36' sı tarım sektöründe ve % 8' i ise sanayi sektöründe çalışmaktadır. Çumra ilçe merkezinde 1990 - 2000 döneminde tarım fonksiyonu birinci derecedeki önemini yitirmiş bunun yerine hizmet fonksiyonu önemli gelişme göstermiştir. Günümüzde sanayileşme alanındaki eksikliğini Türkiye'nin en büyük ve en modern Şeker Fabrikası ve aynı fabrikanın bünyesinde bulundurduğu birçok tesis ile giderme konusunda önemli adımlar atılmıştır. Çalışmanın hazırlanmasına literatür taraması ile başlanılmıştır. Daha sonra Çumra şehrinin kuruluş yeri, tarihi, nüfus gelişimi, şehirsel fonksiyonları incelenmiştir. Elde edilen bilgiler yerleşme coğrafyası metodolojisi dahilinde değerlendirilmiştir.

(Urbanization and urban functions of Çumra)

Cumra, is a province administration center. The administration region of Cumra includes Karatay in the north, Karapinar in the east, Akoren and Meram in the west, Bozkir in the southwest, Guneysinir in the south and Karaman in the southeast. Cumra has many properties of a city thanks to its 9000-year-old history, population, general phsyonomic appearance and functions. In distribution of the population as the financial branches, Cumra has a leading position in public service sector and 30 011 people live in Cumra. The 56 percent of the present population works in public service sector, 46 percent in agriculture sector, whereas 8 percent works in industrial sector. During the years between 1990 and 2000, the rate of the agricultural function decreased in the district and the rate of public service has improved. Today, to develop the poor position of the industrial sector, many important decisions have been taken and many attempts have been carried out like the largest and the most modern sugar factory and its facilities. The beginning of the study includes literature search. And then, data including the history, population and urban functions of Cumra has been analysed. Obtained data has been been evaluated by settlement geopgraphy methodology.

___

  • Akkuş, A. (2000). Çumra Çevresinin Fiziki Coğrafyası ve İnsan Çevre İlişkisi (Bildiri). I.Uluslararası Çatalhöyük’ten Günümüze Çumra Kongresi Bildiriler Kitabı. Çumra: Özgü Ciltevi,127- 131.
  • Aköz, A., Ürekli, B. (2000). Selçuklulardan Osmanlılara Çumra’nın Yerleşim Süreci ve Değişiklikler, I.Uluslararası Çatahöyük’ten Günümüze Çumra Kongresi Bildiriler Kitabı. 15-16 Eylül 2000. Çumra: Özgü Ciltevi,31-35.
  • Aliağaoğlu, A., Uğur, A. (2010). Şehir Coğrafyası, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
  • Avcı, S. (2004). Şehirsel Yerleşmelerin Belirlenmesinde Kullanılan Kriterler ve Türkiye Örneği, İstanbul Üniv. Edb. Fak. Sosyoloji Dergisi, İstanbul Üniv. Yayın: 4533, 3. Dizi. 9. s. 16.
  • Erence, Y. (2010). Tarım ve Şeker Sanayinde Kilometre Taşı Çumra Şeker, Medeniyetin Beşiği Tarımın Öncüsü Çumra Sempozyumu Bildiriler Kitabı Cilt I, Konya: Merhaba Ofset,366-422.
  • Göney, S. (1984). Şehir Coğrafyası I. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayın No: 91, İstanbul.
  • Güner, İ. (1990). Iğdır Ovası ve Çevresinin Beşeri Coğrafyası. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum.
  • Güner, İ. Bulut, İ., Zaman, M., Özdemir, N., Kılıçarslan, A., Özdemir, T., Atasoy, E., Akış, A., Kaya, E., Gökmen, B. (2010). Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Karabayır, M. (2000). Geçmişten Günümüze Çumra, Çumra: Taş Matbaacılık.
  • Keleş, R. (2008). Kentleşme Politikası, Ankara: İmge Kitabevi.
  • Koca, N. (2001). Bahçe Kenti'nin Fonksiyonel Özellikleri, Konya: Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 5.
  • Tapur, T. (2009). Konya İlinde Kültür ve İnanç Turizmi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2/9 Fall 2009, Sayfa: 473-492.
  • Tümertekin, E. (1973). Türkiye’de Şehirleşme ve Şehirsel Fonksiyonlar, İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Yay. No: 72, İstanbul.
  • Tümertekin, E., Özgüç, N. (2007). Ekonomik Coğrafya Küreselleşme ve Kalkınma, İstanbul: Çantay Kitabevi.
  • Yılmaz, M. (2000). Tanzimat’tan Cumhuriyete Çumra Havalisinde Muhacir Yerleşmesi, I.Uluslararası Çatahöyük’ten Günümüze Çumra Kongresi Bildiri Kitabı. Çumra: Özgü Ciltevi 39-43
MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ-Cover
  • ISSN: 1303-2429
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1997
  • Yayıncı: Marmara Üniversitesi