AĞRI DAĞI'NIN TURİZM POTANSİYELİ VE DEĞERLENDİRME DURUMU37

Dünyadaki başlıca turizm kaynaklarından biri olan dağlık alanlarda, turizm hızla gelişen bir olgu olmasına ve ülkemizde bu alanda değerlendirilebilecek birçok dağ bulunmasına rağmen, bu sektörde yeterli gelişmenin sağlanamadığı dikkati çekmektedir. Özellikle dağcılık açısından tatmin edici bir yüksekliğe sahip olması ve kutsal kitaplarda geçen Nuh Tufanı ile ilişkilendirilmesinin yanı sıra, görsel manzarası ve 5137 m. yükseltisi ile yüksek irtifa tutkusunun en iyi yaşandığı, gizemli, heybetli ve sayısız efsanelere konu olmuş Ağrı Dağı ülkemizin önemli turizm potansiyeline sahip dağlarının başında gelmektedir. Ağrı Dağı'nın bu yüksek turizm potansiyeline rağmen hak ettiği ölçüde değerlendirilemediğinin nedenlerini irdelediğimizde; bürokratik engeller, sosyoekonomik açıdan geri kalmış bir bölgede yer alması, tanıtım yetersizliği, sektörde çalışacak nitelikli iş gücüeksikliği, destinasyon bölgesinde olmaması, yerel ve bölgesel ulaşım alt yapısının yetersiz oluşu, kentsel alt yapıdakiproblemler, özellikle Ağrı, Iğdır ve Doğubayazıt kent belediye hizmetlerinin yetersizliği, müze eksikliği, konaklama tesislerinin yetersizliği, donanım eksikliği ve devlet teşviklerinden turizmcilerin yeterince haberdar olmaması gibi sorunlarla karşılaşmaktayız. Ayrıca kapsamlı ve bütüncül bir pazarlama anlayışının olmaması, yerel halkın turizmi sahiplenmemesi ile Ağrı Dağı ve çevresindeki turizm kaynaklarının uluslararası turizm arenasında tanıtımının yeterince yapılamaması da önemli sorunlar arasında sayılabilir. Bu çalışmanın amacı coğrafya ve turizm coğrafyası disiplini doğrultusunda genelde ülkemizdeki dağlık alanlara, dağlara ve bu alandaki kullanımlara özelde ise Ağrı Dağı'na dikkat çekmek, sorunları tespit ederek bu sorunların bertaraf edilmesine yönelik öneriler geliştirmek ve farkındalık oluşturmaktır

Tourism Potential of Mount Ararat and Utilization Process

In spite of the several facts that mountain tourism is considered as one of the major tourism resources in the world, it has exhibited significant developed recently and Turkey has number of unique mountainous territories that could be utilized as valuable mountain tourism resource, strikingly no satisfactory development has been experienced in this industry in Turkey yet. Mount Ararat is one of the substantial mountains in Turkey since it offers appropriate altitude of 5137 m for mountain sports; it illustrates a visual richness; and it is associated with "the Flood" story of Noah mentioned in holy books. Whereas paramount and mysterious Mount Ararat, which has been subject of countless stories, has the best mountain tourism area in Turkey, it provides best opportunity to experience high altitude passion. Although the Mount Ararat has great tourism potential, if prominent reasons before utilization of its tourism potentials are taken into consideration, they could be enumerated as bureaucratic obstacles, socio-economic disadvantaged territory, insufficient promotion, lack of skilled work force, unconventional tourism destination, difficulty to access into local and regional transportation network, immature city infrastructure, insufficient public services from especially Agrı, Iğdır and Doğubayazıt municipalities, lack of museums, poor hospitality facilities, lack of equipment and facilities and insufficient promotion of government incentives. Furthermore, lack of comprehensive and integrative marketing understanding, failure of domestic community to embrace tourism activities and lack of sufficient tourism promotion activities regarding tourism potentials in and around the Mount Ararat in international tourism market could be considered among major problems. The present study aims to draw attention to mountains, mountainous territories in Turkey and their relevant utilities in general along geography and tourism geography disciplines; and specifically to the Mount Ararat in order to determine the existing problems, to develop solutions for them and to raise awareness in this regard

___

Altınlı, İ.E. (1964). 1:500 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası, Van Paftası İzahnamesi. Ankara: MTA Enstitüsü Yayını.

Başaran, C., Tavukçu, A. Y. & Keleş, V. (2007). Geçmişten günümüze Nuh'un Gemisi araştırmaları. I. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh'un

Gemisi Sempozyumu, (s. 108-113). İstanbul. Belli, O. (2009). Ararat (Hari Ararat) Adının Kökeni, Türk Kültüründe Ağrı Dağı.Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını.

Deniz, O. (2007). Ağrı Dağı ve Dağcılık turizmi açısından değerlendirilmesi. I. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh'un Gemisi Sempozyumu

Bildiriler Kitabı, İstanbul. Doğan, Sertkaya, Ö. (2011). Silivri'de turizmin gelişmesi: sorunlar ve çözüm önerileri. Doğu Coğrafya Dergisi, 16(5), 90.

Doğan, M. (2012). A Case for alternative tourism: Mountain tourism. 2nd İnterdisiplinary Tourism Research Conference. Fethiye.

Doğanay, H. (2001). Türkiye Turizm Coğrafyası. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.

Doğanay, H. (2003). Ağrı Dağı ve turistik önemi. Doğu Coğrafya Dergisi, 9.

Erinç, S. (1953). Doğu Anadolu Coğrafyası. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını.

Funnel, D. C. & Price, M. F. (2003). Mountain geography: A review. The Geographical Journal, 169(3), 183-190.

Güner, Y, (1986). Nuh'un Gemisi Ağrı Dağı'nda mı?. Jeomorfoloji Dergisi, 14.

Kaya, F. & Arınç, K. (2003). Doğubayazıt İlçesi'nin turizm potansiyeli. Sosyal Bilimler Dergisi, 31(3), 159-185.

Kaya, F., Kocaman, S., Belge, R. & Dayan, N. (2013). Ağrı Dağı Turizm Çalıştayı Sonuç Raporu. Ağrı.

Kaya, F. & Kocaman, S. (2014). Ağrı İlinin Turizm Coğrafyası. Erzurum: Zafer Medya.

Ketin, İ. (1983). Türkiye Jeolojisine Genel Bir Bakış. İstanbul: İstanbul Teknik Üniv. Kütüphanesi.

Kuzeydoğa, (2016). 22 Şubat 2016 tarihinde www.kuzeydoga.org/oda/DOG029.pdf adresinden edinilmiştir.

Mountain Agenda, (1998). Mountains of the World: Water Towers for the 21st Century, Mountain Agenda. Bern.

Mountain Agenda, (1999). Mountains of the World: Tourism and Sustainable Mountain Development, Mountain Agenda. Bern.

Nasuhmahruki, (2016). 02 Mart 2016 tarihinde www.nasuhmahruki.com adresinden edinilmiştir.

Özey, R (2002). Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği. İstanbul: Aktif Yayınevi.

Palabıyık, H. (2007).Klasik islam coğrafyacılarına göre Ağrı ve Cudi Dağları. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 19.

Somuncu, M. (2004). Dağcılık ve dağ turizmindeki ikilem: Ekonomik yarar ve ekolojik bedel. Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(1), 1-21.

Swarbrooke, J. (1999). Sustainable Tourism Management. Oxon and New York: Cabi Publishing.

T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı, (2004). Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü Çevre Envanteri Dairesi Başkanlığı,

Türkiye Çevre Atlası. Ankara. Tüzel, Ö. (1993). The Aladağ Climbs and Treks in Turkey's Crimson Mountains. Milnthorpe, Cumbria: Cicerone Press.

Uyanık, M. (1947). Dağlarımız. İstanbul.

Ülker, İ. (1992). Dağ Turizmi (Planlama Yöntemleri, Yüksek Dağlarımız, Kayak Merkezleri). Ankara: T. C. Turizm Bakanlığı Yayınları.