William James'in gifford konferansları ve the varieties of religious experience isimli eserinin yankıları üzerine bir analiz

James, Gifford Konferanslarına ilk resmi daveti 1898 yılında almıştır. Aslında betimselve metafizik olmak üzere iki seri olarak planlanan konferanslar, betimsel bölümün beklenmedik şekilde uzaması sebebiyle tek bölüm olarak sunulabilmiş ve metafizik bölüm bir başka vesileyle ele alınmak üzere ertelenmek durumunda kalmıştır. Konferansların ilk serisi ise 16 Mayıs 1901de Edinburghda başlamıştır. 1902 yılında basıma hazır hale getirilen bu konferanslar The Varieties of Religious Experience, a Study on Human Nature (Dini Tecrübenin Çeşitleri, İnsan Doğası Üzerine Bir Çalışma) adıyla kitap olarak yayınlanmıştır. Bu kitap da en az konferanslar kadar ciddi bir başarı elde etmiştir. James, dini tecrübeleri bu tecrübeler katı psikiyatrik ölçütlere göre patolojik olarak değerlendirilse de olağanüstü karakteri sebebiyle bir anlamda ilham edilmiş olarak görerek sadece tasvir etmekle kalmayıp aynı zamanda haklılaştırmaktadır. O, inanan insanın bilincinin sıcaklığını tıpkı hissedildiği gibi taşımaya çalışmış, bireyin dini değerleri yüceltmesiyle ilgilenmiştir. Ona göre bu duyguların ifade edilebilmesi için bu duygulara sempatik bir yaklaşım gösterilmelidir. Dolayısıyla kitabın özellikle son kısmında, dini tecrübe iddialarının James tarafından savunulduğu görülmektedir. Jamesin şahsında felsefe, dinî tecrübenin hakikatini teyit etmiştir. Geçen bir yüzyıl sonrasında geri dönüp baktığımızda, Jamesin dini tecrübe, inanç ve kişilik arasındaki ilişkiye dair anlayışının müteakip çalışmalar tarafından desteklendiğini görmek oldukça ilgi çekicidir.

The analysis of the reflections of William James Gifford Lectures and his Book The varieties of religious experience

James appointment to a Gifford Lectureship was formally made in 1898. It was originally intended that the first series should be "descriptive" and the second "metaphysical," but the descriptive task expanded so greatly that the metaphysical task had to be postponed to another occasion. The first series of Lectures began at Edinburgh, on May 16, 1901. The lectures had been prepared for the press and appeared in June 1902 under the title, The Varieties of Religious Experience, a Study in Human Nature. The book, like the lectures, was signally successful. The reader receives the impression that James regarded religious experiences, even though they be judged pathological by strict psychiatric standards, as in some sense and in some degree inspired. Their "exceptional" character commended them to him. Unquestionably James was justifying, and not merely describing, the religious experience. He stationed himself at the centre of the believer's consciousness and tried to convey its warmth and appeal as they were originally felt. He was concerned with religious values, with the hope or exaltation of concrete individuals, which must be rendered sympathetically if they are to be conveyed at all. And then, especially in the latter part of the book, the author defended the claims of religious experience. Philosophy, in the person of William James, confirmed its truth. A century later, it is interesting to look back and consider the extent to which Jamesunderstanding of the relationship between religious experience, belief and personality has been upheld by subsequent researchs.

PDF

___

Allen, G.W, William James, New York, 1967.
Cook, Chris C.H., William James Varieties of Religious Experience and Jungian Varieties of Human Nature: The Nature of The Relationship Between Religious Experience, Belief and Pyschological Type, Journal of Beliefs & Values, vol. 24, no. 2, August 2003.
Fancher, Raymond E., Ruhbiliminin Öncüleri, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul, 1990.
Flournoy, Theodore, The Philosophy of William James, New York, 1917.
Habegger, A., The Father, A Life of Henry James, New York, 1994.
Http://www.encyclopedia.com
Http://www.giffordlectures.org
James, William, The Letters of William James, Vol. II, ed. Henry James, Boston, 1920.
James, William, The Varieties of Religious Experience, A Study in Human Nature, New York, 1962.
Kallen, Horace M., The Philosophy of William James (Introduction), New York, ty.
Kimble, Gregory A., Portraits of Pioneers in Psychology, ed. Michael Werthimer-Charlotte White, Washington, 1991.
Maire, Gilbert, William James et le Pragmatisme Religieux, Paris, 1933.
Niebuhr, Richard R., William James on Religious Experience The Cambridge Companion to William James, ed. Ruth Anna Putnam, New York, 1997.
Perry, Ralph Barton, The Thought and Character of William James, Vol-II, London, ty.
Polet, Jeff, William James and Moral Will, Humanitas, vol.14, Issue 2, 2001.
Richards, Graham, Psikolojiyi Yerli Yerine Oturtmak, çev. Süleyman Topal-Ali Yılmaz, İstanbul, 2005.
Shook John R., Amerikan Pragmatizminin Öncüleri, çev. Celal Türer, İstanbul, 2003.
Suckiel, Ellen Kappy, Cennet Savunucusu William Jamesin Din Felsefesi, çev. Celal Türer, Ankara, 2005.
Suckiel, Ellen Kappy, Heavens Champion-William Jamess Philosophy of Religion, Indiana, 1996.
Taves, Ann, William James Revisited- Rereading The Varieties of Religious Experience in Transatlantic Perspective, Zygon, vol. 44, no. 2, June/2009.