Şem’î, Ankaravî ve Bursevî Şerhleri ve Mesnevî’nın İlk 18 Beytini Yorumlama Yöntemleri

Çalışmamızda Şem’ullâh Şem’î (öl. 1602), İsmail Rusûhî-i Ankaravî (öl. 1631) ve İsmail Hakkı Bursevî(öl.1725)’nin, Mevlânâ’nın ölümsüz eseri Mesnevî-i Ma’nevî’ye farklı zamanlarda yazdıkları şerhlerin yazım süreçleri ve bu şerhlerde ilk 18 beytin şerh yöntemleri incelenmeye çalışılmıştır. Öncelikle şerhler hakkında kısa-ca bilgi verilmiş ve bu eserlerin yazılmasından önceki fikir ve niyet aşamasına dikkat çekilerek yazım süreci belirlenmiştir. Daha sonra söz konusu şerhlerin mukaddimeleri gözden geçirilmiş ve şârihlerin ilk 18 beyti şerh etme yöntemleri, mukayeseli olarak incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Şerh-i Mesnevî, Mecmû’atü’l-Letâyif ve Matmûretü’l-Ma’ârif, Rûhu’l-Mesnevî, Yazım Süreçleri ve İlk 18 Beyit Şerhleri

The Şem’î, Ankaravi and Bursevi Commentaries and Commentary Methods for the First 18 Verses of Masnavi

In this study, Şem’ullah Şem’î (d.1602), Ismail Rusuhî-i Ankaravî (d. 1631) and Ismail Hakkı Bursevî’s (d. 1725) commentaries on the immortal work of Mevlânâ, Mesnevî-i Manevî, were examined in terms of writing processes and commentary methods used for the first 18 verses. Firstly, concise information was given about the commentaries and writing processes were determined by paying attention to idea and intention steps of the works. Later, the preambles of the works were overviewed and the commentators’ methods for commentaries in the 18 verses were comparatively studied.

Keywords:

Commentary Of Mesnevî, Mecmû’atü’l-Letâyif ve Matmûretü’l-Ma’ârif, Rûhu’l-Mesnevî, Writing Processes And Commentaries Of The First 18 Verses,

PDF

___

Ateş, Ahmet (1953), “Mesnevî’nin Onsekiz Beytinin Manası”, 60. Doğum Yılı Münasebetiyle Fuat Köprülü Armağanı, Osman Yalçın Matbaası, İstanbul, s. 36-50.
Ateş, Ahmet (1369) “Âgâz-ı Mesnevî, Ma’nâ-yı Hicdeh Beyt”, (çev: Tevfîk Sübhânî), Mevlânâ (Ez-Dîdegâh-ı Türkân u İrâniyân), s. 159-174, İran Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.
Avşar, Ziya (2007) “Rûhu’l-Mesnevî’de Mesnevî’nin İlk 18 Beytinin Şerh Yöntemi”, Turkish Studies Türkoloji Araştırmaları-Tunca KORTANTAMER Özel Sayısı I, (ed. Atabey KILIÇ-Sibel ÜST), v 2/3, Summer 2007, s. 59-72.
Ayan, Hüseyin (1986) “On Sekiz Beyte İki Türlü Bakış”, I. Milli Mevlânâ Kongresi Bildirileri, s. 325-330.
Çelebioğlu, Amil (1998) “Muhtelif Şerhlere Göre Mesnevî’nin İlk Beyti İle İlgili Düşünceler”, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, s. 525-545.
Çelik, İsa (2002) “Mevlana’nın Mesnevi’sinin Tercüme ve Şerhleri”, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Erzurum, S 19, s. 71-93.
Duru, Necip Fazıl (2003) “Mevlevî Şeyhi Ağa-zâde Mehmed Dede ve Mesnevî’nin İlk 18 Beytini Şerhi”, Tasavvuf, Yıl 4, Temmuz-Aralık 2003, s. 151-175.
Elbir, Bilal (2007) “Surûrî’nin Şerh-i Şebistân-ı Hayâl’indeki Şerh Metodu ve Hurûfîlik Yansımaları”, Turkish Studies Türkoloji Araştırmaları-Tunca KORTANTAMER Özel Sayısı I, (ed. Atabey KILIÇ-Sibel ÜST), v 2/3, Summer 2007, s.212-229.
Gölpınarlı, Abdulbaki (?) Mesnevî Tercümesi ve Şerhi, İnkılâp Yayınevi, İstanbul.
Güleç, İsmail (2006) İsmail Hakkı Bursevî, Rûhu’l-Mesnevî, İnsan Yayınları, İstanbul.
İsmail Rusûhî-i Ankaravî, Şerh-i Mesnevî-i Şerîf, Süleymaniye Kütüphanesi, Şehid Ali Paşa Bölümü, No: 1260.
Kaplan, Mehmet (1976) Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar I, İstanbul, Dergâh Yayınları, s.109-116.
Kılıç, Atabey (2007) “Altıparmak Mehmed Efendi’nin Şerh-i Telhîs-i Miftâh’ında Şerh Metodu”, Turkish Studies Türkoloji Araştırmaları-Tunca KORTANTAMER Özel Sayısı I, (ed. Atabey KILIÇ-Sibel ÜST), v 2/3, Summer 2007, s. 332-339.
Koçoğlu, Turgut (2007a) “Ankaravî İsmail Rusûhî’nin Mesnevî Şerhi Mecmû’atü’l-Letâyif ve Matmûretü’l-Maârif’te Mesnevî’nin İlk 18 Beytnin Şerh Metodu”, Mevlânâ, Mesnevî ve Mevlevîhâneler Sempozyumu Bildirileri (30 Eylül-01 Ekim 2006), MAKSAD Yayınları, Manisa, s. 209-222.
Koçoğlu, Turgut (2007b) “Şem’î Şem’ullah Efendi ve Mesnevî-i Şerif Şerhi”, Uluslararası Türk Tasavvuf Kültürü ve Mevlana Sempozyumu, 29-30 Eylül 2007, Manisa.
Konuk, Ahmed Avni, (2006), Mesnevî-i Şerîf Şerhi I, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
Rifâî, Kenan (2000), Şerhli Mesnevî-i Şerîf, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul.
Şem’ullâh Şem’î, Şerh-i Mesnevî, Mevlana Müzesi İhtisas Kütüphanesi No: 6401.
Tanyıldız, Ahmet (2007) “Neyin Diliyle Kalemin Simgesel Anlatımı”, Uluslararası Türk Tasavvuf Kültürü ve Mevlana Sempozyumu, 29-30 Eylül 2007, Manisa.

Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 31.05.2001
Yayıncı: Yediveren Kitap

Arşiv