Bir Ahlâk Kitabı Olarak Mesnevî

Mesnevî insanı her bakımdan olgunlaştırmak ve yetkinleştirmek için kaleme alınmış bir eserdir. Bu nedenle onda insanla ilgili hemen her konuya temas edilmiştir. Ele alınan konular arasında ahlâkî olanlar önemli yer tutar. İnsanı insan yapan özellikler, insanın sahip olması ve kaçınması gereken duygu, düşünce ve davranışlar edebî bir üslup içerisinde örneklerle anlatılır. Bunun yanında sosyal ahlâk konularına da temas edilir. Bu haliyle o örneklerle kaleme alınmış manzum bir ahlâk kitabı hüviyeti taşımaktadır. Biz bu makalemizde Mesnevî’nin yazılış amacı ve Mesnevî’de yer alan bazı ahlâk konuları üzerinde duracağız.

Anahtar Kelimeler:

Mevlânâ, Mesnevî, Ahlâk

Mathnawi As an Ethical And Moral Work

Especially ethical and moral subjects are over-dominated and dealt with Islamic perspective. It can be said that it is possible to find every subjects of ethic in it. For example it is explained in literary style the moral characteristics of human being and his good and evil senses, and thoughts, and behaviors by giving examples. At the same time, topics of the social ethics, such as justice and cooperation etc, are mentioned and explained by examples and metaphors. In sum, it can be said that Mathnawi is an ethical and moral work written in verse. In this article, we tried to emphasize some ethical and moral principles which took part in Mathnawi.

Keywords:

Mawlana, Mathnawi, Morality,

PDF

___

Altıntaş, Ramazan, Mevlânâ’da Gönül Kelamı, İstanbul 2007.
Arpaguş, Safi, Mevlânâ ve İslam, İstanbul 2007.
Arpaguş, Safi, “Mevlânâ Celâleddin Rûmî’de Ahlâkî Değerler”, Uluslar arası Mevlânâ Mesnevî Mevlevihâneler Sempozyumu Bildirileri (19-21 Aralık 2005), ss.155-180, Manisa 2006.
Ayverdi, Sâmiha, Âbide Şahsiyetler, İstanbul 1976.
Banarlı, Nihat Sami, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, I-II, İstanbul 1998.
Bayraktar, Fulya, “Mevlânâ’da Ayna Metaforu”, Mevlânâ Mesnevî ve Mevlevihaneler Sempozyumu Bildirileri (30 Eylül-01 Ekim 2006), ss. 149-153, Manisa 2007.
Büyükkörükçü, Tahir, Mevlânâ ve Mesnevî, İstanbul 1983.
Ceyhan, Semih, “Mesnevî”, DİA, XXIX, ss. 325-334, Ankara 2004.
Çelik, İsa, “Mesnevî-i Ma’nevî”, Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, yıl: 6, sa: 14, ss. 661-696, Ocak-Haziran 2005.
Demirci, Mehmet, Mevlânâ’dan Düşünceler, Konya 2006.
Demirci, Mehmet, Sorularla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 2001.
Fürüzanfer, B., Mevlânâ Celaleddin, (çev: Feridun Nafiz Uzluk), İstanbul 1997.
Güllüce, Hüseyin, Kur’ân Tefsiri Açısından Mesnevî, İstanbul 1999.
Kara, Kerim, “Mevlânâ’nın Mesnevî’sinde Kalp-Gönül”, Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, yıl: 6, sa: 14, ss. 483-523, Ocak-Haziran 2005.
Konuk, Ahmed Avni, Mesnevî-i Şerîf Şerhi, (haz: Selçuk Eraydın-Mustafa Tahralı), I-, İstanbul 2004.
Küçükaşçı, Mustafa, “Mesnevîde Nefis Temsilleri”, http://seyyahin.wordpress.com/2007/08/03/Mesnevîde-nefis-temsilleri/.
Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî, Fîhi Mâ Fîh, (terc: Ahmed Avni Konuk-Haz: Selçuk Eraydın), İstanbul 2001.
Mevlânâ, Celâleddîn Rûmî, Mesnevî, (çev. Veled İzbudak), I-VI, İstanbul 1988.
Muslu, Ramazan, “Bir Hikâyeci Olarak Mevlânâ”, Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, yıl: 6, sa: 14, ss. 645-658, Ocak-Haziran 2005.
Topçu, Nurettin, İslam ve İnsan Mevlânâ ve Tasavvuf (Bütün Eserleri 6), İstanbul 1998.
Yakıt, İsmail, Batı Düşüncesi ve Mevlânâ, İstanbul 1993.
Yaman, Ahmet. “Kur’an’da Yasamanın Arka Planı Olarak Ahlak”. Marife 6/1 (2006): 41-49. https://doi.org/10.5281/zenodo.3343707.
Yeniterzi, Emine, Mevlânâ Celâleddin Rûmî, Ankara 1995.