Doç. Dr. Seyit Köse, - AMP, - QUOT, Prof. Dr. Uğur Eser, - AMP, - QUOT, Araş. Gör. Dr. Fatih KONUR

TÜRKİYE’DE BÖLGESEL GELİŞMİŞLİK FARKLARI: BİR VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (DÜZEY-2 BÖLGELERİ)

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de düzey-2 bölgelerinin ölçeklerini ve kaynaklarını görece ne ölçüde etkin kullanabildiklerini, dolayısıyla potansiyellerinin altında katma değer yaratıp-yaratmadıklarını Veri Zarflama Analizi (VZA) ile incelemektir. Bu çerçevede, istihdamın yanında, istihdamın sektörel dağılımının, beşeri sermayenin, kamu altyapı yatırımlarının, girişimciliğin, yeniliklerin, teknoloji düzeyinin ve ihracatın kişi başına gayri safi katma değer (KBGSKD) üzerindeki etkisi yoluyla düzey-2 bölgelerinin ekonomik performansı değerlendirilmektedir. Genelde altı bölgenin görece ölçek ekonomilerinden yeterince yararlanamadığı ve sözkonusu girdilerini (özellikle yenilikleri) oldukça etkinsiz kullandığı; diğer taraftan, kaynaklarını etkin kullanabilen altı en geri kalmış bölgenin kalkınmasında yenilik faaliyetlerinin, istihdamın, girişimciliğin, kamu altyapı yatırımlarının ve teknoloji düzeyinin önemli olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, doğrusal regresyon tahminlerini de dikkate aldığımızda yenilik faaliyetlerinin ve kamu altyapı yatırımlarının sadece geri kalmış bölgeleri olumlu yönde etkiledikleri anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Bölgesel kalkınma, bölgesel gelişmişlik farkları, veri zarflama analizi

Türkiye'de Bölgesel Gelişmişlik Farkları: Bir Veri Zarflama Analizi (Düzey-2 Bölgeleri)

Keywords:

-,

PDF

___

ASCHAUER, D., A. (1989). Is public expenditure productive?. Journal of Monetary Economics, 23, 177–200.
ASCHAUER, D., A. (1990). Why is infrastructure important?, in: Munnell, A. (Ed), Is there a shortfall in public investment?. Boston: Federal Reserve Bank of Boston, 21-50.
AYDEMİR, Z. C. (2002). Bölgesel rekabet edebilirlik kapsamında illerin kaynak kullanım görece verimlilikleri: Veri zarflama analizi uygulaması, Ankara: DPT Uzmanlık Tezleri, Yayın No:2664.
BERBER, M., & YAMAK, R., & ARTAN, S., (2000). “Türkiye’de yakınlaşma hipotezinin bölgeler bazında geçerliliği üzerine ampirik bir çalışma:1975–1997”, 9. Ulusal Bölge Bilimi ve Bölge Planlama Kongresi Bildiriler Kitabı, 51–59.
BOR, Y. J., & CHUANG, Y. C., & LAİ, W. W., & YANG, C. Min., (2010). A dynamic general equilibrium model for public R&D investment in Taiwan. Economic Modelling, 27 (1), 171-183.
BOSMA, N., & LEVİE, J., (2009). Global entrepreneurship monitor: 2009. Executive Report.
BRAUNERHJELM, P., & ACS, Z., & AUDRETSCH, D., B., & CARLSSON, B., (2010). The missing link: knowledge diffusion and entrepreneurship in endogenous growth. Small Business Economics, 34 (2), 105-125.
CHARNES, A., & COOPER W. W., & SHANLING, L., (1989). Using data envelopment analysis to evaluate efficiency in the economic performance of chinese cities. Socio-Econ. Planning Science, 23 (6), 325-344.
DESTEFANİS, S., & SENA, V., (2005). Public capital and total factor productivity: new evidence from the Italian regions (1970–1998). Regional Studies, 39, 603-617.
FİLİZTEKİN, A. (1998). Convergence across industries and provinces in Turkey. Koç University Working Paper, No.1998/08.
GARCİA-MİLÀ, T., & MCGUİRE, J., T., & PORTER, R., H., (1996). The effect of public capital in state-level production functions reconsidered. Review of Economics and Statistics, 78, 177-180.
GOLANY, B., & THORE, S., (1997). The economic and social performance of nations: efficieny and returns to scale. Socio-Economic Planning Sciences, 31 (3), 191-204.
GROSSMAN, G., M., & HELPMAN, E., (1992). Innovation and growth in the global economy. Cambridge MA, MIT Press.
HALKOS, G., & TZEMERES, N, (2005). A DEA approach to regional development. Munich Personal RePEc Archive MPRA Paper No.3992, 2005.
HOLTZ-EAKİN, D., (1994). Public-sector capital and the productivity puzzle. Review of Economics and Statistics, 76, 12-21.
HOLTZ-EAKİN, D., & KAO, C., (2003). Entrepreneruship and economic growth: the proof is in the productivity. Center for Policy Research, Syracuse University Mineo.
JARREAY, J., & PONCET, S., (2011). Export sophistication and economic growth: evidence from China. Journal of Development Economics, In Press, Corrected Proof, Available online 13 April 2011.
KARACA, O., (2004). Türkiye’de bölgelerarası gelir farklılıkları: yakınsama var mı?. Türkiye Ekonomi Kurumu, Tartışma Metni 2004/7, Ankara.
KARKAZİS, J., & THANASSOULİS, E., (1998). Assessing the effectiveness of regional development policies in northern greece using data envelopment analysis. Socio-Economic Planning Sciences, 32 (2), 1998, 123- 137. KIRAN,
B., (2008). Kalkınmada öncelikli illerin ekonomik
etkinliklerinin veri zarflama yöntemi ile değerlendirilmesi. Çukurova
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yayımlanmamış
Yüksek Lisans Tezi, Adana.
KOO, J., & KİM, T., (2009). When R&D matters for regional growth: a tripod approach. Papers in Regional Science, 88(4), 825-840.
LAABAS, B., & RAZZAK, W., (2011). Economic growth and the quality of human capital. Unpublished, http://mpra.ub.uni-muenchen.de/28727/, [İndirme Tarihi: 13.02.2011].
LUCAS, R., E., (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics. 22, 3-32.
MUNNELL, A., H., (1990). How does public ınvestment affect regional economic performance?. In: Munnell, A. (Ed.), Is There a Shortfall in Public Investment, Federal Reserve Bank of Boston, Boston MA, 69–103.
MUNNELL, A., H., (1992). Policy watch infrastructure investment and economic growth. Journal of Economic Perspectives, 6 (4), 189-198.
OSORİO, B., B., & POSE, A. R., (2004). From R&D to innovation and economic growth in the EU. Growth and Change, 35 (4), 434‐455.
PORTER, M., E., (1991). The Competitive Advantage of Nations, The MacMillan Press. Ltd.
ROMER, P., M., (1990). Endogenous technological change. Journal of Political Economy, 98, 71-102.
SOUKİAZİS, E., & ANTUNES, M., (2011). Is foreign trade important for regional growth? empirical evidence from portugal. Economic Modelling, 28 (3), 1363-1373.
SUTTER, R., C., (2011). The psychology of entrepreneurship and the technological frontier – a spatial econometric analysis of regional entrepreneurship in the United States. George Mason University, USA, Dissertation, 15.01.2011]. [İndirme Tarihi:
WOO, Y., J., & KİM, E., & LİM, J., (2011). The effects of education and www.prsco2011.com/download.asp?filename=WKL_PRSCO.pdf, Tarihi: 15.03.2011]. investments on regional growth. [İndirme
YOUNG, A. (1995). The tyranny of numbers: confronting the statistical realities of the east asian growth experience. Quarterly Journal of Economics, 110, 641-680.
Ek: Analizlerde kullanılan değişkenlere ait veriler (2004-2008 Dönemi Ortalamaları) A B C D E F G H I J
TR10 31,07 12,85 18,10 8,13 5,78 217,16 17986 423835 5,36 32,07
TR21 36,41 11,12 16,42 9,29 4,71 90,58 9914 38289 2,19 2,75
TR22 35,05 6,01 13,31 6,24 3,44 96,15 16021 22184 0,70 3,18
TR31 30,28 10,22 17,13 7,60 5,44 123,06 12678 153813 2,47 13,70
TR32 34,58 7,48 15,63 6,52 4,07 134,49 12889 84762 0,93 6,68
TR33 31,70 7,44 11,41 5,47 2,88 58,58 8376 36713 1,44 5,86
TR41 33,54 14,81 13,40 8,82 4,28 117,00 18649 244551 2,56 20,35
TR42 28,22 10,31 13,91 7,62 4,02 82,88 21472 261147 2,01 6,96
TR51 28,78 7,31 20,57 9,07 8,05 232,60 17104 81607 3,91 15,54
TR52 27,54 5,93 12,92 5,38 3,48 63,10 21246 29334 1,31 13,18
TR61 35,21 5,53 19,18 7,32 4,85 191,11 14416 28235 1,06 3,80
TR62 26,48 6,11 14,16 6,31 3,67 83,59 12250 50070 0,94 3,59
TR63 24,24 5,71 11,08 4,49 2,48 53,07 15603 47315 0,36 2,15
TR71 26,57 4,10 11,58 4,95 2,96 52,47 12723 9601 0,59 1,77
TR72 24,23 5,86 11,35 5,85 2,95 59,98 13760 37775 0,91 17,30
TR81 35,10 8,54 13,41 7,19 3,16 64,52 17753 23357 0,33 0,98
TR82 31,88 4,38 11,68 6,22 2,88 44,74 23301 16459 0,22 1,31
TR83 35,98 5,18 12,76 5,63 3,18 51,90 14248 11335 0,53 2,16
TR90 41,03 4,51 14,10 7,92 4,00 55,27 32000 58766 0,53 1,12
TRA1 31,06 2,20 11,13 6,20 2,88 48,06 17696 2357 0,39 0,26
TRA2 26,81 1,42 8,36 3,68 1,58 35,30 9574 8916 0,05 0,16
TRB1 23,85 3,58 11,29 6,18 2,52 50,28 12231 13182 0,51 0,65
TRB2 18,63 2,01 7,58 3,16 1,22 32,71 11115 6028 0,05 0,06
TRC1 21,43 7,21 9,12 3,34 2,01 59,93 8305 95246 0,76 8,13
TRC2 15,62 2,46 8,22 2,46 1,16 38,49 10926 4417 0,28 0,49
TRC3 14,84 2,35 8,04 3,10 1,31 33,65 18306 26531 0,05 0,23
A: Genel istihdamın nüfusa oranı, B: Sanayide istihdamın nüfusa oranı, C: Hizmetlerde
istihdamın nüfusa oranı, D: Ortaöğretim istihdamın nüfusa oranı, E: Yükseköğretim
istihdamın nüfusa oranı, F: Girişimcilik sayısının nüfusa oranı, G: Kamu alyapı yatırım
harcamalarının nüfusa oranı, H: İhracat gelirlerinin nüfusa oranı, I: Patent başvuru
sayısının nüfusa oranı, J: Faydalı Ürün ve Endüstriyel Ürün Tasarım Başvuru sayısının
nüfusa oranı, K: Orta-yüksek teknoloji düzeyine sahip sektörlerdeki istihdamın nüfusa
oranı. Not: Oranlar her bölgede yüz bin kişiye düşen rakamlar olarak hesaplanmıştır.