Tapınak Şövalyeleri ve Bağrâs Kalesi: Yayılma Stratejilerinin Askerî Örüntüleri

Bu çalışmadaki amacımız, Tapınak Şövalyeleri’nin Birinci Haçlı Seferi sonrasında Suriye’nin kuzey bölgesinde kurulan Antakya Haçlı Prinkepsliği’ndeki varlığı ile Bağrâs Kalesi’ndeki hakimiyet dönemini incelemektir. Çalışmada, Tapınak Şövalyeleri’nin Antakya Haçlı Prinkepsliği’ne gelişi, buradaki kimi kurumsallaşma teşebbüsleri ve bunların prinkepsliğin bekâsı açısından taşıdığı öneme değinilecektir. Özellikle, Tapınak Şövalyeleri’nin bölgenin en stratejik askerî mekanı olan Bağrâs Kalesi’ndeki hakimiyet süreci ve bu sürecin gerek örgüt/tarikat ve gerekse prinkepslik açısından değeri tartışılacaktır. Nihai olarak, bölgedeki siyasi ve askeri güç dengeleri açısından Bağrâs Kalesi’nin önemi ve Tapınak Şövalyeleri’nin buradaki faaliyetleri ortaya konacaktır. Çalışma, konuyu ihtiva eden Haçlı kronikleri, Doğu kaynakları ve çağdaş araştırma eserleri ışığında gerçekleşecektir.

Anahtar Kelimeler:

Bagras Kalesi, Tapınak Şövalyeleri, Antakya Prinkepsliği, Haçlılar, Kilikya Ermenileri

The Knights Templar and Bağrâs Castle: Military Patterns of Expansion Strategies

The aim of this study is to examine the existence and activities of the Knights Templar in the Principality of Antioch, which was established in northern Syria after the First Crusade, and the period of domination in Baghras Castle. In this study, the arrival of the Knights Templar in the Principality of Antioch, some institutionalization attempts there and their importance in terms of the survival of the principality will be discussed. In particular, the process of domination of the Knights Templar in Baghras Castle, the most strategic military place in the region, and the value of this process in terms of both Order and Principality will be discussed. Finally, the importance of Baghras Castle in terms of the political and military power balances in the region and the mission of the Knights Templar will be reviewed. The study will be carried out in the light of the Crusader chronicles and Eastern sources and contemporary sources on the subject.

Keywords:

Bağrâs (Gaston), Knights Templar,

PDF

___

1. l-Baladhuri. (1916). Futuh al-Buldan. Trcm. P. R. Hitti in Origins of the Islmic State, New York: Colombia Univerisity.
2. Altan, E. (2018). Antakya Haçlı Prinkepsliği Tarihi Kuruluş Devri (1098-1112). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
3. Azîmî Tarihi, Selçuklular Dönemiyle İlgili Bölümler (H.430-538/1038/1039-1143/44). (2006). 2. Baskı, Çev. Ali Sevim, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
4. Gürhan, B. (2009). 636-1100 Arasında Antakya. (Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
5. Barber, M. (2021). Haçlı Devletleri Tarihi. Çev. Doğan Mert Demir, İstanbul: Kronik Yayınevi.
6. Barber, M. (2006). Yeni Şövalyelik: Tapınak Tarikatının Tarihi, Çev: Berna Ülner, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
7. Boas, A. J. (2006). Archeology of the Military Orders; A survey of the Urban Centers, Rural Settlements and Castles of the Military Orders in the Latin East (C.1120-1291). New York: Routledge Taylor Francis Group.
8.Buck, Andrew D. (2020). “The Military Orders and the Principality of Antioch”, The Military Orders Volume VII, Edited by Nicholas Morton, London and New York: Routledge.
9.Burgtorf, J. (2006). “The Military Orders in the Crusader Principality of Antioch”. East and West in the Medieval Eastern Mediterranean I, Ed. K. Ciggar and M. Metcalf, Paris: Uttgeverij Peeters en Department Costerse Studies Leuven.
10. Çeken, M. (2020). İsa‟nın Yoksul Askerleri Tapınak Şövalyeleri: Kuruluşu, Yükselişi, Kurumsal Yapısı ve Düşüşü. İstanbul: Timaş Yayınları.
11. Efe, Ş. (2016). "Birinci Haçlı Seferi Esnasında Haçlıların Bakras Kalesini Ele Geçirmesi ve Faaliyetleri (12-17 Eylül 1097)". Konya: III. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti; Selçuklu ve Haçlılar Sempozyumu.
12. Efe, Ş. (2016). Haçlıların Anadolu'da Kuşattığı Kaleler ve Türk Savunması. (Yüksek Lisan Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
13. Ersan, M. (1998). "Rupenliler Dönemi’nde Kilikya Ermeni Krallığı İle Antakya Haçlı Princepsliği’nin Çukurova’da Hâkimiyet Mücadelesi". Tarih İncelemeleri Dergisi, 13 (1998), 83-95.
14. Ersan, M. (2019). Selçuklular Zamanında Anadolu'da Ermeniler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
15. Forey, A. (1992). The Military Orders: From the Twelfth to the Early Fourteenth Centuries. North America: University of Toronto Press.
16. Halaçoğlu, Y. (1991). “Bağrâs”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 4, İstanbul: TDV Yayınları, 450-451.
16. Histoire de Yahya-Ibn Sa’id D’Antioche Continuateur de Sa’id Ibn Bitriq. (1924). Ed. J. Kratchkovsky et A. Vasiliev, Patrologia Orientalus, Paris: Firmin-Didot et cie, éditeurs.
17. Ibn al-Furât. (1971). Ayyubids, Mamlukes and Crusaders: Selection from the Tarikh al-Duwal wa’l Mulûk I-II. trcm. J. S. C. Riley-Smith, Cambridge.
18. İbn Abdüzzâhir. (2021). Kâtibinin Gözünden Sultan Baybars. Çev. Aydın Usta, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
19. İbnü’l Esir. (1987). İslam Tarihi El-Kâmil Fi’t Tarih Tercümesi. XII, Çev. Ahmet Ağırakça-Abdülkerim Özaydın, İstanbul: Bahar Yayınları.
20. İbn Kalanisi. (2015). Şam Tarihne Zeyl: I. ve II. Haçlı Seferleri Dönemi. Çev. Onur Özatağ, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
21. İbn Şeddâd. (2021). Kâtibinin Gözünden Sultan Selâhaddin Eyyubi. Çev. Aydın Usta, İstanbul: Yeditepe Yayınevi; İngilizcesi Baha’al-Din Ibn Shaddad, al-Nawâdir al-Sultaniyya wa’l-Mahasin al-Yusuffiya. (2004). Çev. D. S. Richards, Büyük Britanya: Ashgate Publishing.
22. İmâdüddin el-İsfahânî, el-Fethü’l Kussî fi’l-Fethü’l Kudsî, H. 597.
23. Kennedy, H. (1994). Crusader Castles. United Kingdom: Cambrdige University Press.
24. Lawrence, A. W. (1978). “The Castle of Baghras”. The Cilician Kingdom of Armenia, Ed. T. S. R. Boase, , Edinburgh and London: Scottish Acadeic Press. 34-83.
25. Maalouf, A. (2011). Arapların Gözünden Haçlı Seferleri. 8. Baskı, Çev. Ali Berktay, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
26. Michael Le Syrien, (1905). Chronique: Patriarche Jacobite D’Antioche (1166-1199). Editêe Pour la Premiêre et Traduite en Français Par J. B. Chabot, Ernes Leourux Editeur, Paris.
27. Molin, B. K. (1995). The Role of Castles in the Political and Military History of the Crusader States and the Levant 1187 to 1380. (Doctoral dissertation, The University of Leeds School of History).
28. Molin, K. (2001). Unknown Crusader Castles. Hambledon and London: Cambridge University Press.
29. Müderrisoğlu, F. (1994). “Bir Osmanlı-Türk Şehri Olarak Belen”. Vakıflar Dergisi, Sayı 24, 237- 272.
30. Helen N. 1997). “Women on the Third Crusade”. Journal of Medieval History, 23: 4, 335-349.
31. Radulphus Cadomensis. (1866). Gesta Tancredi in expeditione Hierosolymitana Auctore Radulfo Cadomensi ejus familiari. RHC Occ III, Paris; İng. terc. Bernard S. B.-33. David S. B. (2005). The Gesta Tancredi of Ralph of Caen A History of the Normans on the First Crusade. Aldershot: Ashgate.
32. Riley-Smith, J. (1978). ‘The Templars and the Teutonic Knights in Cilician Armenia’. in The Cilician Kingdom of Armenia, ed. T. S. R. Boase, LondoN:N Scottish Acadeic Press. 92-117. 33. The Rule of the Templars: The French Text of the Rulet he Order of the Knights Templars. (1992). trcm. J. M. Upton-Ward, Woodbridge: The Boydell Press.
34. Runciman, S. (2008). Haçlı Seferleri Tarihi. C. II, Çev. Fikret Işıltan, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
35. The Syriac Chronicle of Michael Rabo (The Great): A Universal History from the Creation. (2014). trcm. Matt: Moosa, USA: Beth Antiach Press.
36. Vandekerckhove, D. (2020). Medieval Fortifications in Cilicia: The Armenian Contribution to Military Architecture in the Middle Ages. Lieden-Boston: Brill.
37. Ward, J. U. (2016). “The Surrender of Gaston and the Rule of the Templars”. The Military Orders: Fighting for the Faith and Caring for the Sick, Ed. Malcolm Barber, London and New York: Routledge Taylor & Francis Group. 179-188.
38. William of Tyre. (1943). A History of Deeds Done Beyond The Sea. V. II, trcm. Emily Atwater Babcock, A.C. Krey, New York: Columbia University Press.
39. Wilson, Samuel James. (2016). The Latin Principality of Antioch and Its Relationship with the Armenian Kingdom of Cilicia, 1188-1268, Unpublished P.hd Thesis, Nottingham: Trent University.