OSMANLI SEFERLERİNDE ORDUCU ESNAFI

Osmanlı Devleti’nin sosyal ve ekonomik yapısında kuruluş döneminden itibaren var olan askeri bir nitelik etkisini uzun yıllar boyunca sürdürmüş ve bu durum neredeyse tüm Osmanlı evrenini içine alan, kuşatan bir hayat tarzına yol açmıştır. Devletin neredeyse tüm önemli kurumları, devasa sefer organizasyonları için çalışmaya başlamışlardır. Bu, az ya da çok oranda tüm kurum ve oluşumları etkilemiştir. Timar rejimi, devşirme usulü ve Enderun, tüm olağan ve olağanüstü yollarla alınan vergiler, yolların güvenliği, askeri alanlardaki inşaat faaliyetleri ve yerel üreticiler olan loncaların üretimleri ve sundukları hizmetler bu sefer hazırlıkları içinde devletin taleplerini belirleyen faaliyetler olarak göze çarpmaktadır. Bu çalışmamızda sefer sırasında Osmanlı ordusunun çeşitli ihtiyaçlarını gideren ve orducu adıyla seferde istihdam edilen lonca üyeleri ve üretimleri hakkında bilgi verilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Devleti, Sefer Organizasyonu, Lonca, Orducu Esnafı, Usta

PDF

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (B.O.A.) Cevdet Belediye: 4430. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Maliyeden Müdevver Defterler: (B.O.A MAD.) 3284. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Mühimme Defterleri (B.O.A MD): 14, 35, 39, 44, 52, 58, 59, 61, 73. Bursa Şer’iyye Sicilleri: A.113, B.12, B.113. İstanbul Bȃb Mahkemesi: 115.
Tezler ve Yayımlanmış Eserler
ÁGOSTON, Gábor (2017), Osmanlı’da Ateşli Silahlar ve Askeri Devrim Tartışmaları. Yayına Hazırlayan Kahraman Şakul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. AKDAĞ, Mustafa (1995), Türkiye’nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi. Cem Yayınevi 2 cilt,İstanbul. ANDRZEJEWSKI, Stanislav (1954), Military Organization and Society, London. AKSULU, N. Melek (1998), Mohaç Esiri BartholomaeusGeorgievic (1505-1566) Ve Türklerle İlgili Yazıları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara. AKTEPE, M. Münir (1954), “Ahmed III Devrinde Şark Seferine İştirâk EdecekOrdu Esnafı Hakkında Vesikalar”, Tarih Dergisi, C. VII, S.10 , s. 17-30. ATIL, Esin (1999), Levnî ve Sûrname. Bir Osmanlı Şenliğinin Öyküsü. Koçbank İstanbul. ERTAŞ, M. Yaşar (1997), “XVIII. Yüzyıl Başlarındaki Rumeli’deki Menzillerin Askeri Fonksiyonları”, Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, S.1, Manisa, s. 91-98. ERTAŞ, M. Yaşar (2007), Sultanın Ordusu (Mora Fethi Örneği 1714-1716), Yeditepe Yayınevi, İstanbul. EMECEN, Feridun M. (2011), “Haçova Savaşı 1596”, Osmanlı Klasik Çağında Savaş içinde. Timaş Yayınları 2. Baskı İstanbul, s. 225-236. ERGENÇ, Özer (1995), XVI. Yüzyıl’da Ankara ve Konya, Ankara Enstitüsü Yayınları Ankara. HALAÇOĞLU, Yusuf (1981), “Osmanlı İmparatorluğu’nda Menzil Teşkilatı Hakkında Bazı Mülahazalar”, Osmanlı Araştırmaları, II, İstanbul, s. 123-132. HALAÇOĞLU, Yusuf (2004), “Menzil”, DİA, C. 29, s.159-161. İŞBİLİR, Ömer (1996), XVII. Başlarında Şark Seferlerinin İaşe, İkmal ve Lojistik Meseleleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. KURAT, Akdes Nimet (1951), Prut Seferi ve Barışı 1123(1711), Türk Tarih Kurumu Basımevi 2 cilt, Ankara. KURTARAN, Uğur (2012), “Osmanlı Seferlerinde Organizasyon ve Lojistik”, Turkish Studies, C. 7, S.4, s.2269-2286. MURPHEY, Rhoads (2007), Osmanlı Ordusu ve Savaş 1500-1700, Çeviren M. Tanju Akad. Homer Kitabevi, İstanbul. Mehmed Neşri, Neşri Tarihi(1983), Hazırlayan: Mehmet Altay Köymen. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları 2 cilt, Ankara. TÜRKMEN, Mustafa Nuri (2003), “XVII. Yüzyıl Sefer Menzillerinin Ekonomik Yönü Ve Esnafın Katkısı”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, C. XXII, S. 34, Ankara, s. 135-140. VEİNSTEİN, Gilles (1988), “Du Marche Urbain Au Marche du Camp: L’institution Ottomane des Orducu”, Dans Mellanges Proffesseur Robert Mantran. Derleyen: AbdelJelil Temimi. Zaghouan. YILMAZER, Ziya (2003), Topçular KâtibiAbdülkâdir (Kadri) Efendi Tarihi (Metin ve Tahlîl), 2 cilt, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.