Mizah Bağlamında Sabit ile Nedim'in Ramazaniyeleri

Bir toplumun dinî, sosyal ve ruhî hayatının yansımaları, edebî eserlerde de görülebilir. Bu yansımalardan “ramazan” veya “oruç”, dinî bir konu olarak işlendiği kadar sosyal ve edebî bir konu olarak da yüzyıllar boyu edebî eserlerde işlene gelmiş, böylece pek çok başarılı eserler ortaya çıkmıştır. Ramazan, ilham kaynağı olduğu eserlerin yanında fıkralar, ortaoyunları şeklinde halkın eğlence kaynağı da olmuştur. Türk edebiyatında, ayrı bir yer oluşturan ramazan şiirlerinin birçoğu bestelenerek müziğimizde de farklı bir güzellik oluşturmuştur. Bu çalışmada Sabit (Ö.1712) ile Nedim (Ö.1730)’in yazdığı ramazaniye ele alınıp karşılaştırılarak mizahî anlatımları üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Sabit, Nedim, ramazaniye, mizah

Mizah Bağlamında Sabit ile Nedim'in Ramazaniyeleri

A society’s religious, social and spiritual life can be reflected in its literary works. Two of these reflections, which are “Ramadan” and “feasting”, are employed as a social and literary matter as well as a matter of religion. Besides, Ramadan has been a source of public entertainment by means of jokes or low comedy. Most of the poems of Ramadan which occupy an important position in Turkish Literature are also accompanied by music that are specifically composed for them; thus, they contribute to an exquisite beauty in Turkish music, as well. Therefore; in this study, Sabit and Nedim’s Ramazaniye will be comparatively examined and their humorous expressions are going to be focused.

Keywords:

Sabit, Nedim, ramazaniye, humorous,

PDF

___

ALGÜL, Hüseyin (a.tarihsiz), Kınalızâde Ali Efendi, Ahlâk-ı Alâi, Tercüman 1001 Temel Eser, Ġstanbul
ALGÜL, Hüseyin (b.tarihsiz), Ahmet Rifat, Tasvîr-i Ahlâk-Ahlâk Sözlüğü, Tercüman 1001 Temel Eser, Ġstanbul
Abdülaziz Bey (1995), Osmanlı Âdet, Merasim ve Tâbirleri: Toplum Hayatı (Prof. Dr. Kazım Arısan, Duygu Arısan Gunay), Tarih Vakfı Yay., Ġstanbul
CLAUDE Maria, MARC Albert Souchan (2000), Les Textes Littéraire en Classe de Langue, Hachette, Paris
ÇELEBĠOĞLU, Âmil (1998), Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, MEB Yayınları, Ġstanbul
ÇETĠN, Nurullah (2009), Şiir Çözümleme Yöntemi, Öncü Kitap, Ankara
ÇĠFTÇĠ Hasan (1998), “Klasik Türk Edebiyatında Hiciv ve Mizah”, AÜ, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 10,
GÖKYAY, Orhan ġaik (1974), Mercimek Ahmed, Kâbusnâme Çevirisi Milli Eğitim Basımevi, Ġstanbul
GÖLPINARLI Abdülbaki Gölpınarlı (1972), Nedim Divanı, 2. baskı, Ġnkılâp ve Aka Yayınevi. Ġstanbul
KAPLAN, Mahmut (1995), Hayriye-i Nabî, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara
KARACAN, Turgut (1991), Bosnalı Alaeddin Sabit, Divan, Cumhuriyet Üniversitesi Yayını, Sivas
KORTANTAMER, Tunca (2002), “KuruluĢundan Tanzimat‟a Kadar Osmanlı Dönemi Türk Mizahının Kısa Bir Tarihi” Türkler, C.XI, Türkiye Yayınları, Ankara
KORTANTAMER, Tunca (1993), “Nedim‟n Manzum Küçük Hikâyeleri”, Eski Türk Edebiyatı- Makaleler, Akçağ Yayınları, Ankara
MACĠT, Muhsin (1997), Nedim Divanı, Akçağ Yayınları, Ġstanbul
ROSENTHAL, Franz (1997), Erken İslâm’da Mizah, (Çev.Ahmet Arslan), Ġris Yayınları, Ġstanbul
TANPINAR Ahmet Hamdi (1982), 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Çağlayan Kitabevi, Ġstanbul
USTA, Çiğdem (2009), Mizah Dilinin Gizemi, Akçağ Yayınları, Ankara