HATIRA PARALARI TASARIMLARINDA TARİHTEKİ ÜNLÜ DENİZCİLERİMİZ VE GEMİ TASVİRLERİ

Para kavramı hayatımıza girdiği dönemden itibaren farklı millet ve dönemlerde değişen ekonomik düzenler içinde hayatımız için ne kadar değerli olduğunu göstermektedir. Para hepimiz için ihtiyaçlarımızı gidermek amacıyla kullandığımız tek değişim unsurudur. Banknotlar ortaya çıkmadan önce sikke adı verilen metal para birimleri günümüzde madeni para olarak varlığını sürdürmektedir. Eski dönemlerde altın, gümüş, bakır, elektron gibi çeşitli madenlerden üretilen sikkeler hammaddesine göre de değerli sayılmıştır. Günümüzde de hatıra parası olarak adlandırılan özel günlere veya şahsiyetler adına bastırılan özel paralar bulunmaktadır. Ülkemizde de bu amaçla çok sayıda hatıra parası bastırılmıştır ve konunun uzmanı Hakkı Baha Çavuşgil’in tasarımlarıyla da hayat bulmuştur. Denizcilik tarihimizde isimlerini hep andığımız Barbaros Hayreddin Paşa, Piri Reis, Seydi Ali Reis, Turgut Reis, Cezayirli Gazi Hasan Paşa ve Çaka Bey adına da basılmış hatıra paraları bulunmaktadır. Tasarımları Hakkı Baha Çavuşgil ve Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından ismi belirtilmemiş diğer sanatçılar tarafından yapılmıştır. Büyük denizcilerimizin şanını yaşatmak için bastırılan paralar üzerindeki gemi tasvirlerinin değerlendirilmesi yapılacaktır. Paralar basım tarihleri itibariyle kronolojik olarak sıralanarak denizcilerimizin yaşadığı çağda kullanılan gemi tiplerinin hatıra paraları üzerindeki durumu araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Para, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, Hatıra Para Tasarımları, Gemiler ve Kaşifler Serisi, Gemi Tasvirleri

PDF

___

ARI KEMAL (2009), “Yelkenliden Buharlıya Geçiş”, (Ed.) Zeki Arıkan, Lütfü Sancar, Türk Denizcilik Tarihi, C.2, s.125-145 BERK Nurullah, Hüseyin GEZER (1973), 50 Yılın Türk Resim ve Heykeli, İstanbul BEYDİZ Mustafa Gürbüz (2014), Osmanlı Gemi Tasvirleri, İstanbul BOSTAN İdris (2005), Kürekli ve Yelkenli Osmanlı Gemileri, İstanbul BOSTAN İdris (2007), Osmanlılar ve Deniz Organizasyonu, Teşkilat ve Gemiler, İstanbul ÇELEBİ Kâtip (2007), Deniz Savaşları Hakkında Büyüklere Armağan: Tuhfetü’l -Kibâr Fî Esfâri’l- Bihâr, (Çev.) Orhan Şaik Gökyay, Kabalcı Yayınevi, İstanbul EAGLETON Catherine, Jonathan WILLIAMS (2011), Paranın Tarihi, (Çev.) Fadime Kâhya, İstanbul ERARSLAN Kemal (1968), “Seydi Ali Reis’in Çağatayca Gazelleri”, TDED, s.41-54 GEYİKOĞLU Hasan (2003), “Selçukluların Deniz Politikası ve Denizcilik Faaliyetleri”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.22, s.251-267 GUILMARTIN John F. Jr. (2010), Kalyonlar ve Kadırgalar, (Çev.) Ali Özdamar, İstanbul GÜLEN Nejat (2001), Şanlı Bahriye, 1773-1973, Türk Bahriyesinin İkiyüz Yıllık Tarihçesi, İstanbul GÜLERYÜZ Ahmet (2004), Osmanlı’da Yelken: Mikyas-ı Sefain, İstanbul İNALCIK Halil (Eylül 2009), “1302 Bapheus Zaferi, Hanedanın Başlangıcıdır”, NTV Tarih Dergisi, S.8, s.41-43 İNAN Afet (1954), Piri Reis’in Amerika Haritası, Ankara KARAL Enver Ziya (1979), “Barbaros Hayreddin Paşa”, MEB İslam Ansiklopedisi, C.2, s.311-315 KURAT Akdes Nimet (2002), Türk Denizcilik Tarihi, (Ed.) Kemal Arı, T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Yayınları, Ankara LANDSTRÖM Björn (1981), La Nave, (İt. Çev.) Aldo Fraccaroli, Milano ÖZDAŞ Harun (2007), “İstanbul Ayasofya Müzesi Duvarlarında Bulunan Kazıma Tekniğinde yapılmış gemi Tasvirleri”, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, S.7, s.59-68 PAMUK Şevket (2000), Osmanlı İmparatorluğu’nda Paranın Tarihi, İstanbul POLAT Soner (Ed.) (2003), Turkish Naval Forces, Ankara PRYOR H. John, Elizabeth M. JEFFREYS (2006), The Age of The ΔROMWN, The Byzantine Navy ca 500-1204, Boston SANCAR Erdinç (2010), 21. Yüzyıl Stratejilerinde Türk Denizcilik Tarihi, İstanbul SCHWARZ George Robert (2008), “The History And Development of Caravels”, University of Cincinnati, Submitted to the Office Graduate studies of Texas A&M University in Partial Fulfillment of the Requirements fot the Degree os Master of Arts TEKİN Oğuz (1998), Eskiçağda Para, Antik Nümismatiğe Giriş, İstanbul TURAN Şerafettin (1979), “Seydi Ali Reis”, MEB İslam Ansiklopedisi, C.10, s.528-531 UNGER Richard W. (1980), The Ship in The Medival Economy 600-1600, Montreal UZUNÇARŞILI İsmail Hakkı (1942), “Cezayirli Gazi Hasan Paşa’ya Dair”, Türkiyat Mecmuası, C.VII-VIII/1,s.17-40 YANARDAĞ M. Özgür (2015), “19. Yüzyıl Osmanlı Devleti Para Düzeni: Kâğıt Para Kullanımına Geçiş Aşamalarının İktisadi Analizi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C.8, S.36, s.918-933 YEMİŞÇİ Cihan (1-4 Kasım 2013), “Turgut Reis’in Etnik Menşei”, 2. Turgut Reis ve Türk Denizcilik Tarihi Uluslararası Sempozyumu, Bildiriler, C.1, (Ed.) Cihan Yemişçi, Tarık Çakır, Mustafa Gürbüz Beydiz, Cezmi Çoban, Turgutreis Bodrum