Kaliteli Çeviri Sorunu Üzerine

Yabancı ülkelere seyahat etmek veya yabancı şirketlerle işbirliği yapmak gibi çağdaş dünyanın insanlara sunduğu fırsatlar, tercümanlık mesleğine karşı duyulan ilginin artmasına sebep olmuştur. Dünyanın her köşesinde faaliyet gösteren çok sayıda tercüme bürosu müşterilere çeviri hizmeti sunmaktadır. Fakat ne yazık ki yapılan çevirilerin kalitesi her zaman yüksek seviyede değildir. Mevcut makalede çeviri bilimde yaygın olarak çeviri değerlendirmesinde kullanılan “eşdeğerlilik” ve “yeterlilik” kavramı üzerinde durulmuştur. Bazı bilim insanları tarafından eşanlamlı olarak kullanılan kavramlar arasında farklılıklar mevcuttur. Bazı tercüme büroları ve şirketler tarafından oluşturulan sistemler çeviri kalitesini ölçmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu sistemler çeviri metninde tespit edilen çeviri hataları üzerine kurulmuştur. Çünkü çeviri hatalarının sayısı, çeşitleri ve oranı çeviri kalitesini etkiler. Makalede çeviri kalitesinin neye göre ve ne açıdan değerlendirildiği hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca yukarıda belirtilen sistemler ve TQI (Çeviri Kalitesi İndeksi) gibi çeviri kalitesini etkileyen diğer hususlar hakkında bilgi içermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kaliteli çeviri, Eşdeğerlilik, Yeterlilik, Uluslararası standartlar, Meslekî yeterlilik

The Problem of Quality Translation

The modern world enables people to travel around the world and engage in trade with partners from different countries. Therefore, the need for qualified translators is growing every day. Translation agencies provide translation services around the world, however, translation quality is not always high. This article focuses on such basic concepts of translation studies as "equivalence" and "adequacy". Many scientists use these two terms synonymously. However, there is a difference between them. The article discusses how translation quality is assessed. There are certain translation quality assurance systems that some translation agencies or firms have developed. These quality assessment systems are widely used in the world. Translation quality assessment systems identify errors made by the translator, because the number of errors and their type directly affect the quality of the translation. This article contains information about the above assessment systems, as well as other factors affecting the quality of translation.

Keywords:

High-quality translation, Equivalence, Adequacy, İnternational standards, Professional competence,

PDF

___

Albukova, O. (2016). Obzor suşçestvuyuşçih podhodov k probleme otsenki kaçestva perevoda. Filologiçeskiye Nauki. Voprosı teprii i praktiki. № 4(58), Tambov: Grammota, 65-69.
Brunette, L. (2000). Towards a Terminology for Translation Quality Assessment. The Translator. Studies in Intercultural Communication. Evaluation and Translation. Special Issue. St. Jerome Publishing, Manchester, Vol. 6. N 2, 169-182.
Delpech E. M. (2014). Comparable Corpora and Computer-assisted Translation. London: ISTE Ltd.
Hewson, L. (1995). Detecting cultural shifts: some notes on translation assessment. Cross-Words. Issues and Debates in Literary and Non-literary Translating. Liège: L3—Liège Language and Literature, 101-108.
House, J. A. (1997). Translation Quality Assessment: a model revisited. Tübingen: Narr.
Nord, C. (2005). Text Analysis in Translation. Theory, Methodology, and Didactic Application of a Model for Translation-Oriented Text Analysis. Second Edition, Amsterdam- New York: Rodopi.
SEA Translation Quality Metric. URL: http://www.apex-translations.com/documents/sae_ j2450.pdf (20.08.2020)
LISA (Localization International Standards Association) URL: http://www.lisa.org/ (20.08.2020)
Thelen, M. (2009). Quality Management for Translation. CIUTI-Forum 2008: Enhancing Translation Quality: Ways, Means, Methods. Bern: Peter Lang, 195-212.
Williams M. (2004). Translation Quality Assessment: An Argumentation-Centered Approach. Ottawa: University of Ottawa Press.
Albukova O. V. (2016). Obzor suşçestvuyuşçih podhodov k probleme otsenki kaçestva perevoda. Filologiçeskiye nauki. Voprosı teorii i praktiki. Tambov: Gramota, № 4(58), 65-69.
Garbovskiy N. K. (2007). Teoriya Perevoda. Moskva: İzdatelstvo MU.
Komisarov V. N. (1999). Sovremennoye perevodovedeniye. Moskva: ETS.
Krupnov V. N. (1976). V tvorçeskoy laboratorii perevodçika. Oçerki po prof.perevodu. Moskva: Mejdunarodnıye otnoşeniya.
Latışev L. K. (2005). Tehnologiya perevoda. Moskva: İzdatelskiy Tsentr “Akademiya”.
Moiseenko G. (2016). Praktiçeskiy spravoçnik perevodçika i redaktora. Moskva.
Petrova O. V. (2009). Suşçestvuyut li universalnıye kriterii otsenki kaçestva perevoda? Vestnik VGU. Seriya Lingvistika i mejdunarodnaya kommunikatsiya, № 2, 119-123.
Tişin D. O. O priyomah formalizovannoy otsenki kaçestva perevoda. Soyuz perevodçikov Rossii. Sankt- Peterburgskoye otdeleniye. URL: https://studfile.net/preview/3302414/ (25.19.2020).
Şamova N. V. (2005). Razgraniçeniye ponyatiy “ekvivalentnost” i “adekvatnost” v perevode. Vestnik MGU. Seriya 19.Lingvistika i mejkulturnaya kommunikatsiya, № 2, 171-180.