Çocuk Emeğinin Dönüşümü: Ev İçi Üretimden Film Setlerine

Çocukların çalışması/çalıştırılması ya da çocuk işçiliği olgusu emek literatürünün içinde yer alan kapsamlı pek çok çalışmanın konusu olmuş ve de olmaktadır. Bu durum beraberinde çocuk emeği tarihi ile ilgili olarak zengin bir literarütün oluşmasına katkı sağlamıştır. Ancak kimi araştırmacılar kolektif emekten kopuk bir çocuk emeğinden bahsedilemeyeceğini ve dolayısıyla bu konunun özel bir çalışma veya araştırma nesnesi olamayacağını söylerler. Oysaki üretim biçimleri ve piyasa koşulları ile birlikte değişen emek piyasası dâhilinde çocuk emeği de kendi içinde farklılaşmaktadır. Ayrıca günümüz kapitalizminde pek çok emek biçiminin çıktısının somut ürünler sağlamaması nedeniyle bir çalışma biçimi olduğu da anlaşılamamaktadır. Dolayısıyla emek piyasasının özgül yapısı, bizi yeni iş tanımları yapmaya ve çocuk emeğinden faydalanılan bu alanları açığa çıkarmaya zorlamaktadır. Bu zorunluluktan hareketle çalışmada günümüz kapitalizminde genel olarak emek piyasasının değişen niteliği ve çeşitlenen emek biçimleri üzerinde durulmaktadır. Bunun yanı sıra çalışmanın ana amacı emek piyasasında yaşanan değişimlere paralel olarak farklılaşan çocuk emeği ve çocukların yaptıkları işlerin aldığı yeni biçimleri açığa çıkarmaktır. Böylece son yıllarda medya sektöründe reklam ve dizilerde yoğun bir şekilde rol alan çocuk oyuncular, film endüstrisinin merkezi olan İstanbul emek piyasası içerisinde görünür hale getirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Neo-Liberalizm, Gayri-maddi Emek, Duygulanımsal Emek, Çocuk Emeği, Çocuk Oyuncular

Transformation of Child Labor: From Home Production to Movie Sets

The working of children/child employment or the phenomenon of child labour have been investigated by a number of comprehensive studies within the labour literature. This has contributed to the formation of a rather rich literature on the history of child labour. However, certain researchers suggest that child labour cannot be addressed without its relationship to collective labour, and therefore, it may not constitute a particular field of study or research. Nevertheless, the child labour has also been diversified in itself in a labour market that evolves with the modes of production and the market conditions. Furthermore, various forms of productive activity within the sphere of today’s capitalism do not generate tangible goods, and thus, could not be conceived as a way of working. Therefore, this specificity of labour market requires us suggesting new job definitions and revealing such areas that benefit from the child labour. Based on the aforementioned necessity, the present study addresses to the evolving attributes of labour market in general and diversified forms of labour. Besides, the main purpose of the present study is to shed light on the varying forms of the child labour and works performed by children that diversified in parallel to the changes in the labour market. Therefore, the child actors/actresses that were involved recently in the advertisements and TV series within the media industry to an extensive degree, will be made visible within the labour market of Istanbul, the centre of film industry.

Keywords:

Neo-liberalism, Immaterial Labour, Affective Labour, Child Actors, Film Industry,

PDF

___

Çelik, A. (2010). “Çocuk İşçiliğinin Bitmeyen Öyküsü”, Kemal İnal (der.), Türkiye’de Çocuk Emeği, Ankara: Ütopya Yayınevi, s. 54-77 (Editörlü kitapta bölüm)
Dikmen, A. (1998). “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Çerçevesinde İstanbul’da Çalışan Çocuklar Üzerine Bir Değerlendirme”, Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erder, S. (2010). “Çalışan Çocuklar: ‘Çırak mı?’, ‘İşçi mi?’”, Kemal İnal (der.), Türkiye’de Çocuk Emeği Ankara: Ütopya Yayınevi, s.39-53 (Editörlü kitapta bölüm)
Ertürk, Y. (2010). “Türkiye’de Çocuk Emeğinin Kullanım Biçimleri”, Kemal İnal (der.), Türkiye’de Çocuk Emeği, Ankara: Ütopya Yayınevi, s. 29-38 (Editörlü kitapta bölüm)
Fass, P. S., (2004). “Çocuklar ve Küreselleşme”, Nihal Ahioğlu (çev.), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37 (1), s.141-155.
Hardt, M. ve Negri, A., (2004). Çokluk: İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Harvey, D. (2004). Yeni Emperyalizm, İstanbul: Everest Yayınları.
Heywood, C. (2003), Baba Bana Top At! Batı’da Çocukluğun Tarihi, İstanbul: Kitap Yayınevi.
İnal, K. (2007a). Modernizm ve Çocuk: Geleneksel, Modern ve Postmodern Çocukluk İmgeleri, Ankara: Sobil Yayınları.
İnal, K. (2007b). “Çocukluğun Sosyal Tarihi Bazı Değişkenler Açısından Genel Bir Değerlendirme”, O. Öztürk (der.). Toplum ve Hekim Dergisi, 22 (5), Eylül-Ekim 324-343 (Editörlü kitapta bölüm)
İnal, K. (2010), “Sunuş”, Kemal İnal (der.), Türkiye’de Çocuk Emeği Ankara: Ütopya Yayınevi, s. 7-27 (Editörlü kitapta bölüm)
Lazzarato, M. (1996). “Immaterial Labour”, (Ed. P. Virno ve M. Hardt). Thought in Italy: A Potential Politics (Theoriy Out of Bounds), Radical (ss. 133-150) Minnesota: University of Minnesota Pree.
Özbay, C., Terzioğlu, A. ve Yasin, Y., (2011). “Giriş” Cenk Özbay vd. (der.), Neoliberalizm ve Mahremiyet, İstanbul: Metis Yayınları, s. 9-28 (Editörlü kitapta bölüm)
Özgün, A. (2007). “Kılçıksız Emek, Yağsız Sermaye: Gayrı-maddi Emek Tartışması”, Birikim, 217, s. 31-45.
Rapport, L.-J. ve Melen M. (1998). “Childhood Celebrity, Parental Attcahment, and Adult Adjustment: The Young Peformers”, Study. Journal Of Personality Assessment, 70(3), s. 448-505.
Tekin Yılmaz, T. (2014). “Çocuk İşçiliğinin Yeni Formları”, Çalışma ve Toplum, 40 (1), s. 211-230.
Yıldırım, H. O. (2008). “Dünyada ve Türkiye’de Çocuk İşçiliği ve Özel Bir Örnek Olarak İstanbul İlinde Otomotiv Küçük Sanayiinde Çalışan Çocuk İşçi ve Çıraklar”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Kadir Has Üniversitesi.
Özdemir, A.-M. ve Yücesan-Özdemir, G. (2010). “Türkiye’de Çocuk Emeği ve Sosyal Politika: Alternatifi Düşünmek İçin Egemen Söylemin Eleştirisi”, Kemal İnal(der.), Türkiye’de Çocuk Emeği, Ankara: Ütopya Yayınevi, (ss. 133-159) (Editörlü kitapta bölüm)