Bir Realist Halk Hikâyesi: Hikâye-i Mansûr

Halk edebiyatında çoğunlukla büyük hacimli halk hikâyeleri üzerinde çalışmalar yapılırken küçük hacimli halk hikâyeleri üzerine yeterli çalışmaların yapılmadığı görülmektedir. Bu bakımdan küçük hacimli bu tarz eserlerin günümüz alfabesine aktarımı, Türk halk hikâyesi geleneğinin zenginliğini ortaya koyması bakımından oldukça önem taşımaktadır. Bu çalışmada; bugüne kadar yayımlanmamış ve üzerinde çalışma yapılmamış olan “Hikâye-i Mansûr” adlı eserin metin neşri yapılmıştır. Öncelikle hikâyenin kısa bir özeti verilmiştir. Daha sonra ise eserin nüshaları hakkında bilgi verilmiş ve hikâyenin türüyle ilgili çeşitli değerlendirmelerde bulunulmuştur. Çalışmanın sonunda Latin alfabesine aktarılmış olan eserin aktarılmış metni yer almaktadır. Küçük hacimli bir hikâye olan Hikâye-i Mansûr’un iki el yazması ve üç matbu olmak üzere beş nüshası vardır. Matbu nüshalar, el yazması nüshalardan aynen istinsah edilmiştir. Nüshaların aynı olması ve el yazması nüshada görülen bazı okuma güçlüklerinden dolayı Latin alfabesine yapılan aktarımda matbu nüsha esas alınmıştır. Hikâye; tek bir olay etrafında gelişen ve Mansur adlı kahramanın başından geçen çeşitli maceraları konu alan realist bir hikâye niteliği taşımaktadır. Hikâye kahramanı Mansur, olayları kendi dilinden anlatmaktadır. Hikâye, Hindistan’ın Mahe ve Kalikut gibi bazı şehirlerinde geçmektedir. Bu hikâyedeki Mansur, tasavvufi bir kişilik olan Hallac-ı Mansur değildir. Zira metnini neşrettiğimiz bu hikâye dini bir nitelik taşımaz.

A REALISTIC FOLK TALE: HİKÂYE-İ MANSÛR

It is seen in folk literature that while it is generally worked over the studies on large volume folk tales, there are no sufficient studies on small volume folk stories. Within this respect, the transfer of such small-volume works to the present alphabet is very important in terms of revealing the richness of the tradition of Turkish folk story. The text of the “Hikâye-i Mansur”, which has never been published and studied, is published in this study. First, a brief summary of the story is given. Afterward, information is given about the copies of the work evaluating differently in terms of genre. At the end of the work, the transcripted text of the work transferred into the Latin alphabet is submitted. This small-volume story called Hikâye-i Mansûr has five copies, two of which are manuscript and three of which are printed. The printed versions were copied exactly from the same of the manuscripts. Because these versions are completely the same, during the transfer from the Arabic alphabet into the Latin alphabet, it is based on the printed version regarding the some reading difficulties of the manuscripts. This story is a realistic story evolving around a single event and in which various adventures that Mansur experiences are narrated. Mansur, the protagonist, narrates the events in his own language. The story is lived in some cities of India such as Mahe and Calicut. Mansur in this story is not Hallac-ı Mansur who has a mystic personality. This story, whose text that we published, does not have religious characteristics

___

  • ABALI, İ. (2016). “Canış ve Bayış’ın Sonsuz Yolculuğu”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(1), s.203-213.
  • ALPTEKİN, A. B. (2005). Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • AYTAÇ, P. (2011). Realist Halk Hikâyelerinden Tayyarzâde Hikâyesi ile Hançerli Hanım Hikâyesi. Ankara: Berikan Yayınevi.
  • BORATAV, P. N. (2002). Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • CAMPBELL, J. (2010). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • ERCİLASUN, A. B. (2010). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • HİKÂYE-İ MANSÛR. (1869), İstanbul: Mekteb-i Sanayi Matbaası.
  • IRMAK, Y. ve AVA, U. (2017). Âşık Garip Hikâyesinde Arketipsel Sembolizm. Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 6(12), 16-28.
  • TEKİN, M. (2003). Roman Sanatı 1. İstanbul: Ötüken Neşriyat. Elektronik Kaynakça
  • http://dijital-kutuphane.mkutup.gov.tr/tr/manuscripts/catalog/details/334788 (Erişim Tarihi: 10.11.2017)
  • http://katalog.ibb.gov.tr/yordambt/yordam.php?dilsecim=0&-vt=YordamBTSYS& (Erişim Tarihi: 11.11.2017)
  • http://katalog.ibb.gov.tr/yordambt/yordam.php?dilsecim=0&-vt=YordamBTSYS& (Erişim Tarihi: 05.11.2017)
  • http://kutuphane.atauni.edu.tr/yordambt/yordam.php? (Erişim Tarihi: 01.11.2017)
MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi-Cover
  • ISSN: 1694-7215
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2001
  • Yayıncı: Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Öğretim Teknolojisi ve Materyal Tasarımı (ÖTMT) Dersinin Öğretmen Adaylarının Mesleki Kazanımlarına Etkisine İlişkin Farklı Değişkenlere Göre Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi

Vedat Aktepe, Abdulkadir Uzunöz, Mevlüt GÜNDÜZ

Kadınlarda Ebeveynlik Rollerine İlişkin Kendilik Algısı’nın Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Hasan Yılmaz, Müjgan ÜLKER, Ahmet Selçuk Yılmaz

Paket Tur Kapsamında Sunulan Hizmetlerin Kalitesinin Davranışsal Niyet Üzerine Etkileri: Yurt Dışı Paket Tur Satın Alan Yerli Turistler Üzerinde Bir Araştırma

Ömer GÜVEN

Ahmet Mithat’ın Nizâ-ı İlm ü Dîn Adlı Eserinde Din ve Bilim Çatışması Sorunu

Vefa TAŞDELEN

Öğretmenlerin Çocuk İhmali ve İstismarı Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi

Kayhan Bozgun, Serpil PEKDOĞAN

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KONVANSİYONLARI IŞIĞINDA KÜLTÜR VARLIKLARININ YASADIŞI TİCARETİNİN VE NAKİLLERİNİN ÖNLENMESİ

Ali Rıza TONGUR

Yavuz Topkaya, Halil Tokcan

EVLİ BİREYLERİN PROBLEM ÇÖZMEDE KULLANDIKLARI YAKLAŞIMLAR VE EVLİLİK UYUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Hasan YILMAZ, Rahime Ilketenci, Ahmet Selçuk YILMAZ, C. Mamırova

Destinasyon Pazarlamasında İmaj Rolünün Üniversite Öğrencileri Tarafından Algılanması; Arhavi Meslek Yüksekokulu Örneği

Ceyhun Akyol, Burhanettin ZENGİN, Süleyman AKKAŞOĞLU, Şevki ULAMA

Turistlerin Boş Zaman Motivasyonunu ve Tatminini Etkileyen Faktörler: BELDİBİ Örneği

Gülseren Yurcu, Murad Alpaslan Kasalak, Zeki AKINC