BOLŞEVİKLERİN NAZARINDA İSLÂM DİNİ VE ONUN ZUHÛRU

Sosyal demokrasi, tüm dünya görüşünü bilimsel sosyalizme yani Marksizm’e dayandırır. Marksizm’in felsefi tabanı, kesinlikle tanrıtanımaz ve kesinlikle tüm dinlere düşman bir materyalizmdir. Marks’ın “din halkın afyonudur” ilkesi, din konusunda tüm Marksist görüşün köşe taşıdır. Marksizm, her zaman bütün modern dinleri, ibadethaneleri ve dinsel örgütleri, işçi sınıfının sömürülmesine hizmet eden burjuvanın araçları olarak görmüştür. Bu sebeple dinin ve dinsel cemaatlerin devletle bir bağı olmamalıdır. 1917 İhtilâli’nden sonra Sovyetlerin din politikası, özellikle Müslüman ahali üzerinde bir taraftan dinsizliği, diğer taraftan ise Hıristiyanlığı propaganda etmek şeklinde ortaya çıkmıştır. İslâm’ın Tanrı, Peygamber, Kur’an gibi temel kaynakları materyalistik açıdan ele alınmış, Müslümanların temel dini inançları sarsılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada Bolşevik propagandalarına esas olan Marksizm’in İslâm anlayışı ele alınmıştır.

ACCORDING TO BOLSHEVIKS ISLAMIC RELIGION AND ITS EMERGENCE

Social democracy bases its whole worldview on scientific socialism, namely Marxism. The philosophical base of Marxism is certainly a hostile materialism to all religion. The principle Marx's which religion is the opium of the people is the cornerstone of the whole Marxist view of religion. Marxism has always regarded all modern religions, places of worship and religious organizations as tools of the bourgeoisie, which serve to the exploitation of the working class. For this reason, religion and religious communities should not have a connection with the state. However, after the revolution of 1917, the Soviet policy of religion, especially in Turkistan, emerged as a way of spreading irreligion on the Muslim population and on the other hand disseminating Christianity. The main sources of Islam such as God, Prophet and Qur'an were studied from a materialist point of view and the basic religious beliefs of Muslims were tried to be shaken. In this study, the Islamic understanding of Marxism, which is the basis of Bolshevik propaganda, is discussed.

___

  • Bennigsen A.-C. Lemercier Quelquejay, Stepte Ezan Sesleri, (Çev. Nezih Uzel), İstanbul 1981.
  • Bennigsen Alexandre K., “Sovyetler Birliği’nde İslâmi Uyanış ve Bazı Gelişmeler”, Çöküş Öncesi Sovyetler Birliği’nde İslâmiyet ve Müslümanlar, Ankara 1997.
  • Han Veli Kayyum, Komünizm ve İslâm, Düseldorf 1955.
  • Hayit Baymirza, Sovyetlerde Türklüğün ve İslam’ın Bazı Meseleleri, İstanbul 2000.
  • Kuzgun Şaban, İslam Kaynaklarına Göre Hz. İbrahim ve Haniflik, Kayseri 1985.
  • Lenin V.İ, Sosyalizm ve Din, (Çeviren: Önal Ünalan), İstanbul 2014.
  • Yaman Ali, “Sovyet Siyasi Tarihinde İslam ve Ateizm Mücadelesi: Sovyet Dönemi Kazak, Özbek Ve Kırgız Ateizm Literatürünün Analizi”, II. Uluslararası Sosyal Bilimciler Kongresi: Orta Asya Toplumlarında Sosyal, Siyasi, Ekonomik Arayışlar (22-24 Ekim 2008 Bişkek/Kırgızistan), Kocaeli 2009.
  • Sebilü’r-Reşad Abdürreşid İbrahim, “Komünizm ve Edyan I”, Sebilü’r-Reşad, Cilt. XXIII, Sayı: 578, 6 Kânunuevvel 1339.
  • Eşref Edib, “Bolşeviklerin Maarif Siyasetleri”, Sebilü’r-Reşad, Cilt. XXII, Sayı: 569-570, 18 Teşrinievvel 1339.
  • Eşref Edib, “Dine Karşı Bolşevik Hareketleri”, Sebilü’r-Reşad, Cilt. XXII, Sayı: 571-572, 25 Teşrinievvel 1339.
  • Eşref Edib, “Bolşeviklerin İncil Nüshalarını İmhası”, Sebilü’r-Reşad, Cilt. XXIV, Sayı: 600, 15 Mayıs 1340.
  • Eşref Edip, “Komünizm ve Din”, Sebilü’r-Reşad, Cilt. XXIV, Sayı: 612, 14 Ağustos 1340.
  • Eşref Edib, “Bolşevik Umdeleri”, Sebilü’r-Reşad, Cilt: XXIV, Sayı: 624, 6 Teşrinisani 1340.
  • Abdulvahab (Abdulvahab İshakoğlu Oktay), “Türkistan’da Hristiyanlık Propagandası”, Yaş Türkistan, Sayı: 76, Mart 1936.
  • Abdulvahab (Abdulvahab İshakoğlu Oktay), İslâm Dinige Karşı Bolşevikler Hareketi”, Yaş Türkistan, Sayı: 77, Nisan 1936.
  • Abdulvahab (Abdulvahab İshakoğlu Oktay), “Sovyet Hükümeti’nin İslâm Aleyhtarlığı ve Ortodoksçılık Temayülü”, Yaş Türkistan, Sayı: 87, Şubat 1937.
  • Çağatay (Tahir Çağatay), “Bolşevikler Nazarında İslâm Dini ve Onun Zuhûrî”, Yaş Türkistan, Sayı: 47, Ekim 1933.
  • “Dinge Karşı Propaganda”, Yaş Türkistan, Sayı: 104-105, Temmuz 1938.
  • “İmansız Hacı”, Yaş Türkistan, Sayı: 37-38, Mart 1931, s. 38.
  • “Tanrısızlar Darülfinunı”, Yaş Türkistan, Sayı: 42, Mayıs 1933.
  • “Türkistan Haberleri: Hüdasızlar Faaliyetinden”, Yaş Türkistan, Sayı: 66, Mayıs 1935.