Çanakkale Cephesine Düşman Askeri Nasıl Geldi? Halkla İlişkiler, Kamuoyu Ve Propaganda Ekseninde Savaş Afişlerinin Analizi

Tanıtım ve propaganda çalışmalarıyla özellikle rıza üretimi ve ikna temelli iletişim çalışmaları, Dünya savaşları dönemine damgasını vurmuştur. Bu tarihi süreçte bizim için büyük önem taşıyan Çanakkale Savaşı’na düşman askerinin gönüllü katılımı için de benzer iletişim faaliyetleri hayata geçirilmiş; özellikle savaşa katılmak üzere kamuoyunu motive eden afişler, dönemin işlevsel kitle iletişim araçları olarak propaganda faaliyetlerine yön vermiştir. Bu çalışma; düşman askerini Çanakkale cephesine gönüllü getirmek üzere nasıl bir propaganda yapıldığını ortaya koymayı amaçlar. Çalışmada; uzak bir coğrafyadan Çanakkale’ye gelen düşman askerini motive ederek cepheye getiren propagandanın gücü, afişler üzerinden ortaya konulmuştur. Cepheye asker toplama kampanyalarında kullanılan afişlerden seçme örnekler, betimleme yöntemiyle analiz edilmiştir. Tarihimizde çok önemli bir yere sahip olan Çanakkale Savaşı,  Halkla İlişkiler faaliyetleri çerçevesinde ele alınarak konu, disiplinler arası bir yaklaşılma yola çıkan bir bakış açısıyla yorumlanmıştır.  

How Did Enemy Soldiers Come to Çanakkale? The Analysis of War Posters in the Axis of Public Relations, Public Opinion and Propaganda

In the publicity and propaganda axis, the communication studies based on especially manufacturing consent and convincing marked at the world wars era. Through this historical period, similar communication studies were conducted for the voluntary participation of enemy soldiers to the Çanakkale Wars which carries significant importance for us; especially the posters motivating the public opinion for participating the war dominate the propaganda activities as the functional mass communication instruments of the period. This study aims to reveal how the propaganda activities were conducted for bringing the enemy soldiers to Çanakkale Front Line. In the study, the effect of propaganda which brought the enemy soldiers by motivating from far geographies to Çanakkale is revealed through the posters. The selected examples of posters used at the soldier collection campaigns were analyzed by the descriptive method. The Çanakkale War which has a very significant role in our history, was approached within the public relations activities framework and interpreted by a different multidisciplinary perspective.

___

  • Altun, S. (2010). “Hitler Almanyası’nda Sanat ve Propaganda”, Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, No.5, s.23. Aubery, H. (2005). Denizler Ülkesinde Devler Savaşı Çanakkale. İstanbul, Say Yayınları. Avşar, S. (2003). “Çanakkale Savaşlarında İstihbarat ve Propaganda”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, No.1, s. 64-102.
  • Avşar, S. (2003). “Birinci Dünya Savaşında Rus Propaganda Faaliyetleri ve Osmanlı Devleti”, OTAM, No. 14, s. 65-127. Avşar, S. (2010). “Milli mücadelede propaganda faaliyetleri”, yayımlanmamış doktora tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta. Aytepe, O. (2000). “Çanakkale savaşı bibliyografyası”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, No. 25-26, s.1-72. Bernays, Edward L. (1936). “Freedom of Propaganda.” Vital Speeches of the Day. 9/1/36. V. 2, No. 24, s. 744-746. Bilkan, A.F. & Çakır, Ö.(2006). Harp Mecmuası. İstanbul: Kaynak Kitaplığı Yay. Broadbent, H.(2007). “Completing the story of the Gallipoli Campaign: Researching Turkish Archives for a more comprehensive history”, Journal of The Society For Army Historical Research(UK), No:85. Clark, T. (2011). Sanat ve Propaganda. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Chomsky, H. (2006). Rızanın İmalatı. İstanbul: Aram Yayınları. Ersoy, M. A. (2011). Safahat. İstanbul: İnkılap Kitabevi. Hawke, R.J.L. (1990). “Gallipoli 75th Anniversary”, Defence Force Journal, No:81, p.3-4 Hitler, A. (2002). Kavgam. İstanbul: Emre Yayınları. Lorenz, K. (1976). “Toplu halde yaşayan hayvanlarda ahlaka benzeyen davranışlar”. İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi, Sayı:20. Mullen, A. & Klaehn, J. (2010). “The Herman–Chomsky Propaganda Model: A Critical Approach to Analysing Mass Media Behaviour”. Sociology Compass, 4/4, s. 215–229. Oral, H. (2012). Arıburnu 1915. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. Özsoy, O. (1998). Propaganda ve Kamuoyu Oluşturma Geçmişten Günümüze Yöntem ve Uygulamalarıyla. Alfa Basım Yayın Dağıtım, İstanbul. Taylor, Philip M. (2003). Munitions of the Mind: A History of Propaganda from the Ancient World to the Present Day. Manchester, UK: Manchester University Press. Ulu, C. (2012). “Çanakkale muharebeleri sırasında basının propaganda aracı olarak kullanılması: Harp mecmuası örneği”. Çanakkale Araştırmaları Türk yıllığı Dergisi, S.12, s.61-83. Pehlivanlı, H.(1991). “Çanakkale Muharebeleri Sırasında Müttefiklerin Propagandası ve Karşı Propaganda”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. VII, No. 21, s.535-552.
  • Stanley, P. (2014). Indians, Anzacs and Gallipoli, 1915, Journal of Defence Studies, V. 8, No. 3, pp. 21–30. Yılmaz, E., A. (2015). “I.Dünya Savaşı Süresince İtilaf Devletleri Tarafından Uygulanan Propaganda Yöntemleri”. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, No. 35, s. 65-74. Yiğit, B. (2007).“Birinci Dünya Savaşında İngiltere ve Osmanlı İmparatorluğu Propaganda Faaliyetleri: Kurmaca Dışı Metinler Üzerine Bir İnceleme”, Khazar Journal of Humanities and Social Sciences (Journal of Azerbaijani Studies), No. 2, s. 293-311. Yaylagül, L. (2010). Kitle İletişim Kuramları Ehemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.