Hakan ARACI, Gökhan Berk ÖZBEK, Kübra Göksu KÖSTEPEN ÖZBEK

38057

Petrol Fiyatları ve Döviz Kuru Volatilitesinin Türkiye’nin Dış Ticaretindeki Taşımacılık Faaliyetleri Üzerinde Etkileri

Bu çalışmada petrol fiyatlarındaki değişimin ve döviz kuru volatilitesinin, Türkiye’de dış ticarette kullanılan taşıma modlarından denizyolu taşımacılığı ve karayolu taşımacılığı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişki, 2013:01 – 2021:12 dönemine ait aylık veriler kullanılarak, ARDL sınır testi yöntemi vasıtasıyla incelenmiştir. Elde edilen ampirik sonuçlara göre; petrol fiyatındaki artışların hem denizyolu taşımacılığı hem de karayolu taşımacılığı üzerinde pozitif etkiye sahip olduğu, etki düzeylerinin ise oldukça yakın olduğu gözlenmiştir. Döviz kuru volatilitesinin karayolu taşımacılığı üzerinde istatistiki olarak anlamlı bir etkisinin olmadığı, denizyolu taşımacılığı üzerinde ise pozitif yönlü oldukça zayıf bir etkisi olduğu belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler:

petrol fiyatı, döviz kuru volatilitesi, taşımacılık

The Effects of Oil Prices and Exchange Rate Volatility on Transport Activities in Turkey’s Foreign Trade

In this study, the effects of changes in oil prices and exchange rate volatility on maritime transport and road transport, which are modes of transport used in foreign trade in Turkey, were investigated. The relationship between the variables was examined using the ARDL bounds test method using monthly data for the period 2013:01 – 2021:12. According to the empirical results obtained, it is seen that the increases in oil prices have a positive effect on both maritime transport and road transport, the effect levels are quite close. Also, the exchange rate volatility does not have a statistically significant effect on road transport but has a rather weak positive effect on maritime transport.
Keywords:

Oil Price, Exchange Rate Volatility, Transportation,

PDF

___

  • Acaravcı, A. & Öztürk, İ. (2002). Döviz Kurundaki Değişkenliğin Türkiye İhracatı Üzerine Etkisi: Ampirik Bir Çalışma. Review of Social, Economic and Business Studies, 2, 197-206.
  • Aristotelous, K. (2001). Exchange-Rate Volatility, Exchange-Rate Regime, and Trade Volume: Evidence From The UK–US Export Function (1889–1999). Economics Letters, 72(1), 87-94.
  • Arize, A.C. (1998). The Effects of Exchange Rate Volatility on US Imports: An Empirical Investigation. International Economic Journal, 12(3), 31-40.
  • Auboin, M. & Ruta, M. (2013). The Relationship Between Exchange Rates and International Trade: A Literature Review. World Trade Review, 12(3), 577-605.
  • Aydıner, M. (2022). Ham Petrol ve Altın Fiyatlarının Türkiye’nin Dış Ticaret Dengesine Etkisi. International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, 8(37), 36-43.
  • Baak, S. (2004). Exchange Rate Volatility and Trade Among The Asia Pacific Countries. East Asian Economic Review, 8(1), 93-115.
  • Brada, J. C. & Méndez, J. A. (1988). Exchange Rate Risk, Exchange Rate Regime and The Volume of International Trade. Kyklos, 41(2), 263-280.
  • Çağlayan, E. (2006). Enflasyon, Faiz Oranı ve Büyümenin Yurtiçi Tasarruflar Üzerindeki Etkileri. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 423-438.
  • Çetin, A.C. (2020). Türkiye’nin Enerji Dışı İthalatının Döviz Kuru ve Brent Petrol Fiyatı ile İlişkisi. Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 95-118.
  • Demirbaş, M., Türkay, H. & Türkoğlu, M. (2009). Petrol Fiyatlarındaki Gelişmelerin Türkiye’nin Cari Açığı Üzerine Etkisinin Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 289-299.
  • Deniz, M.H. & Sümer, K.K. (2015). Petrol Fiyatlarındaki Oynaklığın Dış Ticaret ve Milli Gelir Üzerindeki Etkisi: Seçilmiş Bazı Avrasya Ekonomileri Üzerine Bir İnceleme. In International Conference On Eurasian Economies, 298-304.
  • Dickey, D.A. & Fuller, W.A. (1979). Distribution of The Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74(1), 427-431.
  • Dickey, D.A. & Fuller, W.A. (1981). Likelihood Ratio Tests for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49, 1057–1072.
  • Doğanlar, M. (2002). Estimating The Impact of Exchange Rate Volatility on Exports: Evidence From Asian Countries. Applied Economics Letters, 9(13), 859-863.
  • Doyle, E. (2001). Exchange Rate Volatility And Irish-UK Trade, 1979-1992. Applied Economics, 33(2), 249-265.
  • Duasa, J. (2007). Determinants Of Malaysian Trade Balance: An ARDL Bound Testing Approach. Global Economic Review, 36(1), 89-102.
  • Duran, A.E. (2018). ‘’Dolarda 'Brunson' Hareketliliği’’, Https://Www.Dw.Com/Tr/Dolarda-Brunson-Hareketlili%C4%9Fi/A-45868010 (16.01.2022).
  • Emeç, A.S. (2021). Türkiye’nin Deniz Yolu İhracatını Etkileyen Faktörler. Journal of The Faculty of Applied Sciences Of, 1(2), 1-14.
  • Engle, R.F. & Granger, C.W.J. (1987). Co-İntegration And Error Correction: Representation, Estimation And Testing. Econometrica, 55, 251–76.
  • Gagnon, J.E. (1993). Exchange Rate Variability And The Level Of International Trade. Journal of International Economics, 34 (3-4), 269–287.
  • Gotur, P. (1985). Effects Of Exchange Rate Volatility on Trade. IMF Staff Papers, 32, 475-512.
  • Göçer, Ş., Bulut Deniz, M. & Bursal, M. (2019). Türkiye’de Dış Ticaret Hadlerinin Altın, Gümüş, Dolar, Petrol, ve Doğalgaz Fiyatları İle İlişkisi: Eş Bütünleşme Analizi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(20), 191-203.
  • Gül, E. & Ekinci, A. (2006). Türkiye’de Reel Döviz Kuru İle İhracat Ve İthalat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1990–2006. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 165-190.
  • Gündüz, M. A., Kalaycı, S., & Afşar, B. (2017). Tarım Ürünleri İhracatında Döviz Kuru ve Petrol Fiyatlarının Etkisi: Türkiye Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi. 9(4), 805-819.
  • Hepaktan, C.E. (2009). Türkiye’nin Marshall-Lerner Koşuluna İlişkin Parçalı Eşbütünleşme Analizi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 39-55.
  • Hooper, P. & Kohlhagen, S. W. (1978), The Effect Of Exchange Rate Uncertainty on The Prices and Volume Of International Trade. Journal Of International Economics, 8, 483-511.
  • Hwang, H. D. & Lee, J. W. (2005). Exchange Rate Volatility And Trade Flows of The UK İn 1990s. International Area Review, 8(1), 173-182.
  • Johansen, S. (1988). Statistical Analysis Of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics And Control, 12, 231-254.
  • Johansen, S. & Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation And İnference On Cointegration – With Applications to The Demand For Money. Oxford Bulletin of Economics And Statistics, 52, 169-210.
  • Karabulut, G. & Çelikel Danışoğlu, A. (2006). Türkiye’de Cari İşlemler Açığının Büyümesini Etkileyen Faktörler. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 47-63.
  • Kayıkçı, F. (2012). Determinants of The Current Account Balance in Turkey: Vector Auto Regression (VAR) Approach. African Journal of Business Management, 6(17), 5725-5736.
  • Klein, M. W. (1990). Sectoral Effects Of Exchange Rate Volatility on United States Exports. Journal of International Money And Finance, 9(3), 299-308.
  • Koşaroğlu, Ş.M., Şengönül, A. & Karadaş, H.A. (2018). Petrol Fiyatlarının İhracat Üzerindeki Etkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 335-349.
  • Lebe, F. & Akbaş, Y. E. (2015). İthal Ham Petrol Fiyatları ile Döviz Kurunun Cari Açık Üzerindeki Etkisi: Türkiye için Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 170-196.
  • Marashdeh, H. (2005). Stock Market Integration in The MENA Region: An Application of The ARDL Bounds Testing Approach. University of Wollongong Economics Working Paper Series, 1-11.
  • Nkoro, E. & Uko, A. K. (2016). Autoregressive Distributed Lag (ARDL) Cointegration Technique: Application and Interpretation. Journal of Statistical And Econometric Methods, 5(4), 63-91.
  • Orhunbilge, A.N., & Taş, N. (2014). Manufacturing Output in Romania: An ARDL Approach. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(22), 342-342.
  • Ozturk, I. (2006). Exchange Rate Volatility and Trade: A Literature Survey. International Journal of Applied Econometrics And Quantitative Studies, 3(1), 85-102.
  • Ozturk, I., & Acaravci, A. (2011). Electricity Consumption and Real GDP Causality Nexus: Evidence From ARDL Bounds Testing Approach For 11 MENA Countries. Applied Energy, 88(8), 2885-2892.
  • Özata, E. (2014). Sustainability of Current Account Deficit With High Oil Prices: Evidence From Turkey. International Journal of Economic Sciences, 3(2), 71-88.
  • Özkul, G. & Öztürk, A. (2019). Yapısal Kırılmalar Eşliğinde Döviz Kuru Oynaklığı ile Türkiye’nin Sektörel Dış Ticareti Arasındaki Etkileşim. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(4), 1069-1095.
  • Paksoy, S. (2019). Taşımacılık Sistemlerine Yönelik Bir Değerlendirme. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 5(15), 180-187.
  • Pesaran, H., Shin, Y. & Smith, R.J. (2001). Bound Testing Approaches to The Analysis of Long Run Relationship. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
  • Phillips, P.C., & Perron, P. (1988). Testing For A Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
  • Pino, G., Tas, D. & Sharma, S.C. (2016). An Investigation of The Effects of Exchange Rate Volatility On Exports in East Asia. Applied Economics, 48(26), 2397-2411.
  • Sarı, A. (2010). Döviz Kuru Oynaklığının İthalata Etkileri: Türkiye Örneği. Istanbul University Econometrics & Statistics E-Journal, 11(1), 31-44.
  • Šimáková, J. (2014). The Impact of Exchange Rate Development on Czech Trade Flows. Procedia Economics and Finance, 15, 129-136.
  • Takım, A. & Ersungur, Ş.M. (2015). Taşıma Şekillerine Göre Türkiye’de Dış Ticaretin Analizi: Mevcut Durum, Sorunlar ve Beklentiler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 357-376.
  • Tuncer, B. & Aydoğan, K. (2019). Yakıt Maliyetlerinin Taşınan Hava Kargo Miktarı Üzerine Etkileri: 2007-2018 Türkiye Örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 143-158.
  • Tunç, H. (2017). Bölgesel İthalatın Gelişiminde Döviz Kurunun Etkisi: Vektör Oto Regresif Model. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 10-20.
  • Tunç, H. & Kaya, M. (2016). Türkiye’de Lojistik Sektörünün Gelişmesinde Dış Ticaretin Rolü Üzerine Bir Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(14), 58-65.
  • Türkiye Ticaret Bakanlığı (2021). ‘’Dış Ticaret Lojistiği’’, Https://Ticaret.Gov.Tr/Data/5b87bf9113b8761160fa1258/D%C4%B1%C5%9F%20Ticaret%20Lojisti%C4%9Fi%202021.Pdf (11.02.2022)
  • Utikad (2020). ‘’Utikad Lojistik Sektörü Raporu 2020’’, Https://Www.Utikad.Org.Tr/İmages/Hizmetrapor/Utikadlojistiksektoruraporu2020-53923.Pdf (11.02.2022)
  • Visser, H. (2006). A Guide to İnternational Monetary Economics: Exchange Rate Theories, Systems and Policies. Edward Elgar Publishing.
  • Yücesan, M., Torun, M. & Kurt, S. (2017). Döviz Kuru Değişimlerinin Dış Ticaret Üzerine Etkileri: Türkiye’nin Yeni Dış Ticaret Pazarları Arayışında Seçilmiş Ülke Grupları Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. The Journal Of International Social Research, 10(52), 1288-1297.
Maliye ve Finans Yazıları-Cover
  • ISSN: 1308-6014
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2008
  • Yayıncı: Maliye ve Finans Yazıları Yayıncılık Ltd. Şti.
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Yürütme Organında Merkezileşme ve Maliye Teftiş Kurulu

Songül DEMİREL DEĞİRMENCİ

Petrol Fiyatları ve Döviz Kuru Volatilitesinin Türkiye’nin Dış Ticaretindeki Taşımacılık Faaliyetleri Üzerinde Etkileri

Hakan ARACI, Gökhan Berk ÖZBEK, Kübra Göksu KÖSTEPEN ÖZBEK

Faaliyet Giderlerinin Firma Kârlılığına Etkisi: BIST 30 Endeksinde İşlem Gören Firmalar Üzerine Bir İnceleme

Turan ÖNDEŞ, Muhammet LEVET

Bankaların Finansal Karlılık Oranlarıyla Finansal Sağlamlık Göstergeleri İlişkisi: Türkiye’de Granger Nedensellik Analizi

Sabrı Burak ARZOVA, Bertaç Şakir ŞAHİN

Türkiye-SSCB Boğazlar Sorunu’nun Siyasi ve İktisadi Boyutu (1945-1953)

Mehmet YILDIRIM

Çevresel, Sosyal ve Yönetimsel Performansın Ekonomik Performans Üzerindeki Etkileri

Kemal ÇEK