Türkiye'de Motorlu Taşıtlar Vergisine Alternatif Yaklaşımlar
Bu çalışmada motorlu taşıtlar vergisi adalet, çevre korunumu ve maliye gelirleri ilkeleri dikkate alınarak incelenmiş ve mevcut vergi uygulamasına alternatif olarak araç fiyat aralığına, fiyat yüzdesine ve karbondioksit salınımına dayalı sistemler geliştirilmiştir. Talep simülasyonları ile alternatif yaklaşımların karbondioksit salınımına, elde edilen maliye gelirlerine ve vergi adaletinin tesisine etkileri analiz edilmiştir. Sonuçlarımıza göre araç fiyat aralığına dayalı yaklaşım toplam karbondioksit salınımını azaltmasına rağmen vergi adaletinin tesisinde başarılı değildir. Karbondioksit salınımına dayalı alternatifte ise vergi oranlarının oldukça yükseltilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Araç fiyat yüzdesine endeksli sistemin ise vergi gelirlerini düşürmeden, karbondioksit salınımında ve vergi adaletinin tesisinde gözle görülür iyileştirmeler sağlayabildiği saptanmıştır.
Alternative Approaches to Motor Vehicle Tax in Turkey
In this study, motor vehicles tax is examined focusing on the principles of justice, environmental protection and public revenue, and alternative systems based on price range, price percentage and carbon-dioxide emission are developed. The effects of the alternative approaches on carbon-dioxide emission, tax income, and justice are analyzed via demand simulations. Results show that alternative system based on vehicle price range efficiently reduces carbon-dioxide emission however it's not successful in ensuring tax justice. The system based on carbon-dioxide emission requires tax rates to be considerably increased. Fortunately, approach based on price percentage of vehicle yields improvements on carbon-dioxide emission while ensuring tax justice.
___
- Alper, C.E. ve Mumcu, A. (2007), "Interaction between Price, Quality and Country of Origin When Estimating Automobile Demand: The Case of Turkey", Applied Economics, 39(14), 1789-1796.
- Bilici, N. (2008), Vergi Hukuku, Ankara: Seçkin Yayınevi.
- Karadeniz, H.K. (2009), "Türk Motorlu Taşıtlar Vergisinin Çeşitli Ülke Uygulamaları ile Karşılaştırılması ve Bir Model Önerisi", Hacettepe Üniversitesi, Basılmamış Doktora Tezi.
- Kırcova, İ., Altınay, G., Onat, B. ve Şahin, Ü.A. (2012), Otomotiv Ticaretinde Yol Haritası, İstanbul: Otomotiv Distribütörleri Derneği. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Dairesi Başkanlığı (2016), Mevzuat, http://www.gib.gov.tr/gibmevzuat
- Maliye Bakanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (2016), Motorlu Taşıtlar Vergisi Tarifeleri, http://www.ivdb.gov.tr/pratik/oranlar/mtvtarife.htm
- Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) (2016), Pazar-Perakende Satışlar, http://www.odd.org.tr/web_2837_1/neuralnetwork.aspx?type=36 Storchmann, K. (2004), "On the Depreciation of Automobiles: An International Comparasion", Transportation, 31(4), 371-408.
- Sugözü, İ.H., Yıldırım, H. ve Aydın, H.İ. (2014), "Vergi Adaleti Açısından Motorlu Taşıtlar Vergisinin Analizi", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 115-128.
- Türkkan, A. (2007), "Mali Güç Açısından Motorlu Taşıtlar Vergisinin Değerlendirilmesi", Sakarya Üniversitesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Ulusoy, A. ve Akdemir, T. (2013), "Yerel Yönetimlerin Finansman Sorunlarının Çözümünde Motorlu Taşıtlar Vergisi Önerisi", Sosyoekonomi, 19(19), 88-116.
- Walls, M. ve Hanson, J. (1999), "Distributional Aspects of an Environmental Tax Shift: The Case of Motor Vehicle Emissions Taxes", National Tax Journal, 52(1), 53-65.
- Yalçın, A.Z. (2013), "Potansiyel Bir Çevre Vergisi Olarak Motorlu Taşıtlar Vergisi: Avrupa Birliği ve Türkiye Arasında Karşılaştırmalı Bir Analiz", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2), 141-158.
- ISSN: 1300-3623
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1973
- Yayıncı: Hazine ve Maliye Bakanlığı