Küresel dönemde Türkiye'nin borç yapısındaki dönüşüm

Küreselleşme sürecinin hüküm sürdüğü bu yüzyılda borçlanma, Türkiye 'nin en önemli sorunlarından birisi olmuştur. Bu çalışmada Türkiye 'nin kamu borçlarının boyutları incelenerek bu boyutlarda dönüşüm olup olmadığı araştırılmıştır. Türkiye'de kamu borçlarının finansmanı için, 1980'li yıllarda daha çok dış borçlanma tercih edilirken, 1990'lı yılların ortasından günümüze kadar ağırlıklı olarak iç borçlanmaya başvurulmuş, iç borçlanma içerisinde de kamu borçları 2000'li yıllarda azalırken özel borçlar artış göstermiştir. Ancak özel kesim tarafından kamu borçlarını finanse etmek için 2000'li yıllarda yurt dışı piyasalardan kur riski alınarak borçlanılmıştır. Bu itibarla, nihai olarak borç alıcısı olan dış piyasaların konumu boyut değiştirerek var olmakta ve Türkiye üzerinden kaynak elde etmeye devam etmektedir.

Transformation in the debt structure of Turkey during globalization period

Borrowing has been one of the most important problems of Turkey during the current globalization century. This study examines dimensions of the Turkey's public debts and explores whether any transformation has been experienced in these dimensions. In 1980s, Turkey preferred mainly external borrowing for the debt financing, while internal borrowing has been preferred more commonly from mid-1990s up to now; and public debts' share in the internal borrowing decreased in the 2000s whereas private debts gradually increased in the same period. However, with an aim to financing public debts, private sector began to borrow from external markets by taking the risk of FX rates in 2000s. In this regard, external markets maintained their positions as the final borrower by some changes and they has continued to get resources through Turkey.

___

  • Açba, S. (1991), Devlet Borçlanması, 1.Baskı, Adım Yayıncılık, Ankara.
  • Bal, H.(2001), Uluslararası Finansman, Dış Borç Yönetimi ve Türkiye, Türkiye Bankalar Birliği, Yaym No:222, İstanbul.
  • Boratav, K. (1993), Türkcan, Ergun, Türkiye'de Sanayileşmenin Yeni Boyutları ve KiT'ler, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2. Baskı.
  • Eğilmez,M. (2004), Hazine, Remzi Kitabevi, Yenilenmiş 4. Baskı.
  • Eğlmez,M. ve Kumcu, E. (2001) Ekonomi Politikası, Ekonomi Politik Yayınları.
  • Eker, A.ve Meriç, M. (2000), Devlet Borçları: Kamu Kredisi, 3. Baskı, Anadolu Yayıncılık, İzmir.
  • Emil, F Yılmaz, H. H. ve Van Rijekeghem, C. (2005), Kamu Borcu Nasıl Oluştu? bu Noktaya Nasıl Gelindi? Turkish Debt 1990-2002: How Did We Get Here, TESEV Yayınları.
  • Erol, A. (1992), Ekonomik Etkileri Açısından Türkiye'de Devlet Borçları(1981-1990), Maliye ve Gümrük Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Yayın No: 1992/324, Ankara.
  • Evgin, T. (2000), Dünden Bugüne Dış Borçlarımız, Hazine Müsteşarlığı, A.I.D. Yayın No. 26.
  • Güler, B., A. (1998), Yerel Yönetimler Liberal Açıklamalara Eleştirel Yaklaşım, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü, Ankara.
  • Kepenek, Y.(1990), 100 Soruda Türkiye'de Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT), Gerçek Yayınevi, İstanbul.
  • Oyan, O., Aydın, A. R. (1991), Türkiye'de Maliye ve Fon Politikaları Alternatif Yönelişler, Adım Yayıncılık.
  • Soylu, H. (1997), Türkiye'de Senyoraj Gelirleri ve Kamu Açıkları, Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu, Yayın No: 81.
  • Yeldan, E. (2006), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Ceyhan, M. S. (2005), "Türkiye'de Kamu Borçlarının Boyutları ve Karşılaştırılması ' İle Kamu Borçlanma Gereğinin Temel Nedenleri", Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: IX, Sayı: 1-2, s. 653-661.
  • Hazine Dergisi (Cumhuriyetin 8O.Y1I1 Özel Sayısı 2003), T.C. Hazine Müsteşarlığı,Ankara.
  • Saraçoğlu, F. (2002), "1980-2001 Yılları Arasında Türkiye'de İç Borçların Yapısal Gelişimi Ve Değerlendirilmesi", Ekonomik Yaklaşım Dergisi, Sayı:45 Cilt:13, s 54-81.
  • Ünsal, H. (2003), "Türkiye'de Finansal Serbestleştirme Sürecinde İç Borçlanma ve Sermaye Piyasası Üzerindeki Etkileri", Gazi Üniversitesi ÎİBF Dergisi, Cilt: 3,2003, s. 192-211
  • İyidiker, Hikmet ve Özuğurlu, Yasemin (2003), "Türkiye'de Kamu İç Borçlarının Reel Kesim Üzerine Etkileri", XVIII. Türkiye Maliye Sempozyumu, Girne-Kıbrıs
  • TÜSİAD, 2006 Yılına Girerken Türkiye Ekonomisi, , Yayın No. TÜSIAD-T/2005- 12-414 Aralık 2005.
  • Bangura, Sheku, Kitabire, Damoni, Powell, Robert, External Debt Management in Low Income Countries, IMF Working Paper, WP/00/196, IMF, Arahk 2000, http://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2000/wp00196.pdf, 26/03/2009.
  • Yeldan, Erinç, Küreselleşmenin Neresindeyiz? Türkiye Ekonomisinde Borç Sorunu ve IMF Politikaları^, http://www.stradigma.com/turkce/kasim2003/ makale 06.html, 20/05/2009.
  • http://www.burnko.gov.tr/arastirmarapor/Mdemir.pdf, 17/04/2009.
  • http://www.dpt.gov.tr/PortalDesign/PortalControls/WebIcerikGosterim.aspx7Icerik Ref=1678&WorkArea=ctl38, 17/06/2009.
  • http://www.hazine.gov.tr/sosyal_guvenlik.pdf, 11/04/2009.
  • http://www.hazine.gov.tr/irj/portal/anonymous/IcBorc, Hazine Müsteşarlığı İç Borçİstatistikleri, 22/04/2009.
  • http://www.hazine.gov.tr/irj/portal/anonymous/DisBorcIstatistikleri, 24/06/2009.
  • http://idari.cu.edu.tr/igunes/yerel/borclanmal .htm, 16/06/2009. 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, RG; 09/04/2002, 24721.
Maliye Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-3623
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1973
  • Yayıncı: Hazine ve Maliye Bakanlığı