TÜREV ÜRÜNLERİN FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA ARACI OLARAK ULUSLAR ARASI MUHASEBE STANDARTLARI KAPSAMINDA MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Türev ürünler sözleşme taraflarından birine muhtemel karlı bir pozisyonda bir finansal varlık elde etme veya finansal yükümlülüğü ödeme hakkı veren, sözleşmenin diğer tarafına muhtemel zararlı bir pozisyonda finansal varlık verme veya finansal borç sonlandırma yükümlülüğü veren finansal araçlardır. Özellikle son 20 yılda finansal piyasalarda önemli bir yer edinen türev ürünlerin muhasebeleştirilmesi ile ilgili çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. UMS 39'da türev ürün muhasebesi finansal riskten korunma muhasebesi kapsamında ele alınmıştır ve kuralları oldukça tanımlayıcıdır. İşlemlerin finansal riskten korunma muhasebesi kapsamında muhasebeleştirilmesi için işletmelerin önceden belirlenmiş sıkı ölçütlere uyum sağlaması gereklidir. Finansal riskten korunma aracı olarak tanımlanabilecek türev ürünlere döviz kuru üzerine forward sözleşmeleri, faiz oranı swapları, future sözleşmeleri ve opsiyon alımları örnek olarak verilebilir.Bu çalışmada ilk olarak türev ürün piyasaları ve işleyişlerinden genel hatlarıyla bahsedilmiş daha sonra finansal riskten korunma muhasebesi kapsamında türev ürünlerin nasıl muhasebeleştirileceği uluslararası muhasebe standartları çerçevesinde ele alınmıştır.
ACCOUNTING FOR DERIVATIVES AS AN HEDGING INSTRUMENT UNDER INTERNATIONAL ACCOUNTING STANDARDS
Derivatives are the financial instruments that give right or responsibility to one party to acquire an asset or to pay a liability probably at a profitable condition while giving responsibility to another party to give an asset or collecting 1 * Bahçeşehir Üniversitesi** Bahçeşehir Üniversitesi2 * Bahçeşehir Üniversitesi** Bahçeşehir Üniversitesia liability probably at an unprofitable condition. Especially in the last 20 years the derivative instruments have become an important financial instrument and some standards are developed for the accounting of derivatives. The hedge accounting rules in IAS 39 are very prescriptive. An instrument must meet many criterias for it to be classified as a hedging instrument. Examples of hedging instruments are forward foreign currency exchange contracts, future contracts, interest rate swaps and long position in options.In this study firstly the derivative markets and their mechanisms in general are discussed. Then, how to account for derivatives under hedge accounting according to International Accounting Standards are given.
___
- Alfredson, K...[ve öte.] (2009). Applying International Financial Re- porting Standards, 2.ed. [y.y.] : Wiley.
- Dizman, Şakir (2014) "Türev Finansal Ürünlerin; Türkiye Muhasebe Stan- dartları (TMS), Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) ve Yeni He- sap Planı Taslağı Kapsamında Muhasebeleştirilmesi", Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7; 1 (2014) :. 17-30.
- Dönmez, Çetin ve Mustafa Yılmaz, (1999) "Türev Piyasalar Finans Sektö- ründeki Dengenin Korunması Açısından bir Tehdit Oluşturabilir mi?", İMKB Dergisi, 3; 11 (1999) : 49-81.
- Ergincan, Yakup (1996). Endekse Dayalı Vadeli İslem Sözleşmeleri, Portföy Yönetiminde Kullanımı ve Türkiye'de Uygulanabilirliği. Ankara : SPK Yayın
- Erol, Ümit (2014). Türev Piyasalar: Futures, Forward, Swap ve Opsi- yonlar. İstanbul : Bahçeşehir Üniversitesi Yayı nları.
- Ersoy, Ersan (2011) "Türkiye'de ve Dünyada Organize Türev Piyasaların Gelişimi", Muhasebe ve Finansman Dergisi. (Temmuz 2011) : 63-80.
- Kayahan, Canturk (2009) "Finansal Turevler: Efsaneleri ve Algılanma Ha- taları", Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 16; 1, (2009) : 23-37.
- Korkmaz, Turhan (2001) "Yeni Gelişmekte Olan Sermaye Piyasalarına Ya- tırım ve Türev Ürünlerin Rolü" İMKB Dergisi 17 (2001) : 69-100.
- TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum [çevrimiçi eirşim : http://kgk.gov.tr/con- tents/files/TFRS_2013/TMS/TMS32.pdf]
- TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme [çevrimiçi eirşim: http://kgk.gov.tr/contents/files/TFRS_2013/TMS/TMS39.pdf]
- ISSN: 1303-5444
- Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
- Başlangıç: 1991
- Yayıncı: İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası