Ahmet ORHAN, Gültekin KAVUŞAN

428

Tortullarda toplam şeker miktarının Emmerich-A metoduyla tayini ve önemi: Afyon-Karamık Gölü örneği

Karamık gölü Afyon ili Şuhut ilçesi güneydoğusunda yer alır ve neotektonik fayların denetiminde gelişmiştir. Göl ve çevresinde yapılan 6 sığ sondajdan organik maddece zengin olan 5'i bu çalışmada değerlendirmeye alınmıştır. Örnek alımında, pvc karot muhafazalı, özel olarak tasarlanmış ve imal edilmiş bir el sondaj aleti kullanılmıştır. Alman örneklerin organik maddece zengin olan kısımlarında yapılan analizler sonucu kaba nem % 58,35, higroskopik nem % 12,89, organik madde içerikleri % 30,96, kül oranları ise % 69,04 ortalama değerlerde oldukları saptanmıştır. Emmerich-A yöntemi kullanılarak, Karamık gölü güncel sedimenlerinde belirlenen ortalama invert şeker içerikleri (havada kuru bazda) 6,67 ppm, (kuru külsüz bazda) 13,66 ppm'dir. Aynı örneklerin ortalama pH değeri ise 8.05'dir. Karamık güncel sedimanlarında pH/invert şeker ve organik madde (OM)/İnvert şeker ilişkilerinin düzenli, toplam nem/invert şeker ilişkisinin ters orantılı olduğu anlaşılmıştır. Şekerlerin su içerisindeki çözünürlükleri yüksek olmasına karşın, su içeriğinin kısıtlı olması halinde ise higroskopik nemin tümü invertleşmede tüketildiği anlaşılmıştır. Basen geometrisi açısından ise şekerlerin, gölün sulu ve bataklığa dönüşmüş olan organik maddece zengin sapropelik çökellerin bulunduğu alanlarda arttıkları gözlenmiştir. Şeker içeriklerinin, beslenmenin sakin ve düzenli olduğu Karamık gölünün KB bölgesinde arttığı, gölün sınırlandığı GD'deki Kocbeyli-Aydoğmuş fayı çevresinde yer alan iri kırıntılı tortullarca zengin alüvyal yelpazelerde ise buna karşılık fakirleştiği ortaya çıkmıştır.

PDF

___

  • Altunel, E., 1996. Pamukkale Travertenlerin morfolojik özellikleri yaşlan ve neotektonik önemleri, MTA 118, 47-64.
  • Arenas, C., Gutierrez, F., Osacar, C. ve Sancho, C. 2000. Sedimentology and geochemistry of fluvio-lacustrine tufa deposits controlled by evaporite solution subsidence in the Central Ebro depression, NE Spain. Sedimentology, 47, 883-909.
  • Arp, G. Hofmann, J. ve Reitner, J. 1998. Microbial fabric formation in spring mounds ("Microbialites") of alkaline salt lakes in the Badain Jaran Sand Sea, PR China. Palaios, 13(6), 581-592.
  • Burger, D. 1990. The travertine complex of Antalya / southwest Turkey. Z. Geomorph., 77, 25-46.
  • _____, 1992. Ouantifizierung Guartarer subtropischer verwitterung auf kalk: das Beispel Travertinkompiex von Antalya- Südwesttürkei, Gebrüder Borntraeger: Berlin, 25-46s.
  • Chafetz, H. ve Folk, R.L. 1984. Travertines: depositional morphology and the bacterially constructed constitiuents. Journal of Sedimentary Petrology, 54(1), 289-316.
  • ____,Utech, N,M. ve Fitzmaurice, S.P. 1991. Differences in the d18O and d13C signatures of seasonal laminae comprising travertine stromatolites. Journal of Sedimentary Petrology, 61(6), 1015-1028.
  • Darkot, B. ve Erinç, S. 1948. Aksu batısında Antalya traverten taraçalan. İ.Ü. Coğrafya Dergisi, 54-61.
  • Denizman, C. 1989. Kırkgöz kaynakları ve Antalya traverten platosunun hidrojeoloijk etüdü, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 145s. Ankara (yayımlanmamış).
  • Ford, T.D. ve Pedley, H.M. 1996. A review of tufa and travertines deposits of the world. Earth Sciences Reviews, 41, 117-175.
  • Glover, C. ve Robertson, A. H. 1998. Role of regional extensional and uplift in the Plio-Pleistocene evolution of the Aksu Basin, SW Turkey. Journal of the Geological Society, London, 15, 365-388.
  • ____,ve_____,2003. Origin of tufa ( coolwater carbonate) and related terraces in the Antalya areas, SW Turkey. Geological Journal, 38, 1-30.
  • Golubic, S. 1969. Cyclic and noncyclic mechanisms in the formation of travertine. Verb. Internat. Verein. Limnol., 17, 956-961.
  • _____,Violante, C. ve D Argenio, B. 1994. Travertine biota: A record of seasonal changes. Climate changes and hydrogeological hazards in the Mediterranean area, June 27th- 28th, 1994, Colombella, Perugia, Italy, 25-30.
  • Guo, L. ve Riding, R. 1998. Hot- spring travertine facies and sequences, Late Pleistocene, Rapolano Terme, Italy. Sedimentology, 45, 163-180.
  • İnan, N. 1985. Antalya travertenlerinin oluşumu ve özellikleri, TMMOB Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 24(3), 31-37
  • Janssen, A., Swennen, R., Podoor, N. ve Keppens, E. 1999, Biological and diagenetic influence in recent and fossil tufa deposits from Beigium. Sedimentary Geology, 126, 75-95.
  • Jones, B. ve Kahle, C.F. 1993. Morphology, relationship, and origin of fiber and dendritic calcite crystals. Journal of Sedimentary Petrology, 63(6), 1018-1031.
  • _____,Renaut, R.W. ve Rosen, M.R. 2000. Trigonal dendritic calcite crystals forming from hoi spring waters at Waikite, North Island, New Zeland. Journal of Sedimentary Research, 70, 586-603.
  • Matsuoka, J., Kano, A., Oba, T., Watanabe, T., Sakai, S. ve Seto, K. 2001. Seasonal variation of stable isotopic compositions recorded in a laminated tufa, SW Japan. Earth and Planetary Science Letters, 192(1), 31-44.
  • Özkul, M., Varol, B. ve Alçiçek, M.C. 2002. Denizli travertenlerinin petrografik özellikleri ve depolanma ortamları. MTA Dergisi, 125, 13-29.
  • Özüş, S. 1992. Antalya travertenleri, hidrolojisi ve jeokimyası. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 179s. Adana (yayımlanmamış).
  • Pedley, H.M. 1990. Classification and environmental models of cool freshwater tufas. Sedimentary Geology, 68, 143-154.
  • Pedley. H.M., 2000. Ambient temperature freshwater microbial tufas. Robert E., Riding, M. ve Awramik, S M. (ed). Microbial Sediments da. Springer-Verfag, 331s.
  • ______, Martin, J.A.G., Ordonez, S.D. ve Cura, G.D. M.A. 2003. Sedimentology of Quaternary perched springline and paludai tufas: Criteria for recognition, with examples from Guadalajara Province, Spain. Sedimentology, 50, 23-44
  • Pentecost, A. 1995. The Ouaternary travertine deposits of Europe and Asia minör. Ouaternary Science Reviews, 14, 1005-1028.
  • Planhol, X.D. 1956a. Contribution â l'etude geomorphologique de Taurus Occidental et de plaines bordieres. Revue de Geographie Alpine, 44, 609-685.
  • _____,.1956b. Position stratigraphique et signification morphologe des Travertins Subtauriques de L'Anatolie Sud- occidental. Report of the IV International Congress on the Ouaternary, Rome, 467-471.
  • Şenel, M. 1997a. 1: 100 000 ölçekli Türkiye jeoloji haritası, Isparta K11 paftası, MTA yayınları, Ankara.
  • ____,1997b. 1: 100 000 ölçekli Türkiye jeoloji haritası, Antalya L11 paftası, MTA yayınları, Ankara.
  • Viles, H. 1988. Biogeomorphology Blackwell, Oxford, 365s.
  • Wright, J.S. 2000. Tufa accumulations in emphemeral streams: Observations from the Kimberley, NW Australia. Australian Geographer, 31, 333- 347.
Maden Tetkik ve Arama Dergisi-Cover
  • ISSN: 0026-4563
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 1950
  • Yayıncı: Cahit DÖNMEZ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Tortullarda toplam şeker miktarının Emmerich-A metoduyla tayini ve önemi: Afyon-Karamık Gölü örneği

Ahmet ORHAN, Gültekin KAVUŞAN