Konya Miyosen yaşlı volkanik birimlerin mineralojik-petrografik ve jeokimyasal incelenmesi ile neoform kil mineral oluşumlarının irdelenmesi

Konya'nın güney ve güneybatısında; volkanik, sedimanter ve volkano-sedimanter birimler geniş bir yayılıma sahiptirler, ignimbirit, kızgın bulut çökelleri ile lav ve domdan oluşan volkanik kayaçlar, mineralojik ve dokusal özelliklerine göre riyolit, dasit, andezit, bazalt ve tüf karakterindedirler. Tüfler, içerdikleri volkan camı, kayaç parçası ve kristal içeriklerine göre vitrik, litik ve kristal tüf olarak sınıflandırılmışlardır. Tüf karakterli volkanik birimlerde killeşme ve limonitleşme oldukça yaygın olarak izlenilmesine karşın, bu alterasyon ürünlerine diğer volkanik kayaçlarda çok az veya hiç rastlanılmamıştır. Genellikle, killeşme ve limonitleşme tüflü birimlerin ana bileşenini oluşturan volkan camlarının kırık ve çatlakları boyunca gelişmiştir. Ayrıca, feldispat minerallerinde killeşme, biyotit ve hornblend minerallerinde ise opasitleşme ile kloritleşmeler izlenmiştir. Tüflü birimlerin XRD analizlerinde halloysit, kaolinit, simektit, paligorskit ve illit gibi kil mineralleri ile opal-CT, feldispat, kuvars, amfibol, serpantin, minamit ve jarosit gibi kil dışı mineraller belirlenmiştir. SEM incelemelerine göre, halloysit, kaolinit ve simektit mineralleri genellikle volkan camlarının erime boşlukları ile kırık ve çatlaklarında yer almışlardır. Tüflü birimleri oluşturan volkanik kayaçların kimyasal analiz değerleri; halloysit, kaolinit ve simektitli birimlerin kimyasal analiz değerlerine yakındır, inceleme alanındaki bu kil minerallerinin oluşumu, ortamdaki su hareketleriyle birlikte tüflü birimlerin ana bileşenlerinden volkan camı ile feldispat minerallerini oluşturan iyonların hareketleriyle kontrol edilmiştir. Saha gözlemleri ile mineralojik, kimyasal ve dokusal özellikler gözönüne alındığında halloysit, kaolinit ve simektit minerallerinin yer altı ve meteorik suların etkisi ile tüflü birimlerin depolanmasını takip eden süreçlerde diyajenetik olarak oluştukları söylenebilir.

___

Maden Tetkik ve Arama Dergisi-Cover
  • ISSN: 0026-4563
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 1950
  • Yayıncı: Cahit DÖNMEZ