Eskişehir-KB Sivrihisar Bölgesi, Kaymaz yöresindeki beril grubu mineralleri ve oluşumlarına bir ön yaklaşım

Kaymaz (Sivrihisar) Eskişehir ilinin 80 km doğusunda yer almaktadır. Çalışma sahası metamorfitler, ofi-yolitler, fonolitler ve pegmatitten oluşmaktadır. Bu birimlerden metamorfitleri kesen dere sedimanlarında beril kristallerinin varlığı belirlenmiştir. Toplanan örneklerde en fazla 35 $mu m$ boyutunda, yeşil ve açık yeşilimsi mavi renkli beril taneleri hekzagonal yapılı, bazal dilinimli, $n_o$= 1.584, $n_e$= 1.568 ışık kırma indisleri, tek optik eksenli (-) ve SEM de özşekilli hekzagonal prizmatik karakterli özellikler göstermektedir. Jeokimyasal olarak fonolit örnek­lerinde Be içeriği (9-31 ppm), pegmatitlerde (4-17 ppm) ve metamorfiklerde ise 1 ppm tespit edilmiştir. Fonolitlerde berilyumla ilişkili elementlerden F (260-440 ppm), Ba (1088-3106 ppm), La (300 ppm), Y (16-19 ppm), pegmatit­lerde F (300 ppm), W (10 ppm) ve Sn (5 ppm) değerleri göstermesi ve beril kristallerinin fonolit ve pegmatitlerle tektonik ilişkili olan metamorfik kayaçları kesen dere sedimanlarında belirlenmesi berilin oluşumunun kökensel olarak bu kayaçlarla bağıntılı olduğunu göstermektedir.

___

  • Akçay, M. 2002. Jeokimya temel kavramlar ve uygula­maya aktarımları. KTÜ yayınları, genel yayın no: 204, Fakülte Yayın No. 60, 506s.
  • Akyol, A., İnan, K. ve Suner, F. 1985. Jeokimyaya giriş. İTÜ Kütüphanesi Sayı 1308, 666s.
  • Boyle, R.W. 1974. Elemental association in mineral deposits and indicator elements of interest in geochemical prospecting. Energy, Mines and Resources Canada, Geological Survey Paper 74-45, 40s.
  • Çelik, M. ve Karakaya, N. 1998. Sistematik mineraloji. Selçuk Üniversitesi, 434s.
  • Gökçe, A. 2000. Maden yatakları. Cumhuriyet Üniver­sitesi Yayınları no: 85, 335s.
  • Gözler, M.Z., Cevher, F., Ergül, E. ve Asutay, H.J. 1996. Orta Sakarya ve güneyinin jeolojisi. Ma­den Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Rapor No: 9973, 87s. Ankara (yayımlanmamış).
  • Krauskopf, K.B. 1979. Introduction to geochemistry. McGraw Hill Book Company. 617 s.
  • Kulaksız, S. 1977. Sivrihisar kuzeybatı yöresinin jeolo­jisi. Hacettepe Üniversitesi, Doktora tezi. 200 s.
  • Kulaksız, S., 1981. Sivrihisar kuzeybatı yöresinin jeolo­jisi. HÜ Yerbilimleri Dergisi, 8, 103-124.
  • Marshall, D., Groat, L., Giuliani, G., Murphy, D., Mattey, D., Ercit, TS., Wise, MA., Wengzynowski, W. ve Eaton, WD. 2003. Pressure, temperature and fluid conditions during emerald precipita­tion, southeastern Yukon, Canada: fluid inclu­sion and isotope evidence. Chemical Geology, 194, (1-3), 187-199.
  • Okay, A.I. 1984. Kuzeybatı Anadolu'da yer alan meta-morfik kuşaklar. Ketin Sempozyumu, 83-92.
  • Özgenç, İ. 1982. Kızılcaören köyü (Beylikahır- Eski­şehir) fluorit- barit- bastneazit yatağının jenetik incelemesi. Ege Üniversitesi Yerbilimleri Fa­kültesi, Doçentlik tezi. 83 s.
  • Preinfalk, K.,Y. ve Morteani, G. 2002. The pegmatites of the Nova Era-ltabira-Ferros pegmatite distict and the emerald mineralisation of Capoeriana and Belmont (Minas Gerais, Brazil): geoche­mistry and Rb - Sr dating. Journal of South American Earth Sciences, 14, 867-887.
  • Romieux, J. 1942. Sivrihisar, Paşa dağları ve Emir-dağları bölgelerinin jeolojisi hakkında rapor. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Rapor No: 1431, Ankara (yayımlanmamış).
  • Warner, L.A., Holser, W.T., Wilmorth, V.R. ve Cameron, E.N. 1959. Occurence of nonpeg-matite beryllium in the United States. U.S. Geol.Survey Prof. Paper 318, 198s.
  • Weingart, W. 1954. 56/2, 56/4 Sivrihisar ve 57/1, 57/3 Ankara paftalarının jeoloji haritası hakkında rapor. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Rapor No: 2248, Ankara (yayımlanmamış).
Maden Tetkik ve Arama Dergisi-Cover
  • ISSN: 0026-4563
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 1950
  • Yayıncı: Cahit DÖNMEZ