BULANCAK SÜLFİT DAMARLARININ MİNERALOJİSİ VE KRİSTALLEŞME İŞLEMLERİ
Giresun Bulancak ilçesi güneyindeki alt bazik ve dasitik seri kayaçlar içinde yer alan damarlardan toplanan numunelerin cevher mikroskopisi, X ışınları, elektron mikroprobla araştırılması ve kimyasal analizleri, betektinit ve aikinit gibi minerallerin Türkiye'de ilk defa bulunmasına, ayrıca idait ve tennantit gibi yörede varlığı bilinmeyen minerallerin tanınmasına yol açmıştır. Cevher ve gang minerallerinin mikroskop çalışmaları sıvı kapanım çalışmaları ile birlikte yürütülmüş ve bunun sonucu oksit-sülfat-sülfit ve karbonat şeklinde sıralanan mineral oluşumun yanal bir ısı zonlanması gösterdiği saptanmıştır. Isı ve fiziko-kimyasal koşullardan etkilenmiş olan cevherleşmelerin tarihçesi ve damarların genel karakteristikleri münakaşa edilerek, cevher ve gang minerallerinin optik, yapısal ve dokusal özellikler verilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
BULANCAK, SÜLFİT DAMARLARI, MİNERALOJİSİ VE KRİSTALLEŞME
THE MINERALOGY AND CRYSTALLIZATION PROCESSES OF THE BULANCAK SULPHIDE VEINS
Ore microscopy, X-ray diffraction and electron microprobe studies and chemical analyses of the vein samples collected from the rocks of the lower basic and dacitic series of the Eastern Pontid Volcanism to the south of Bulancak, Giresun led to the discovery and identification of ore minerals such as betekhtinite and aikinite for the first time in Turkey and idaite and tennantite which were not previously reported from the area. Ore microscopy studies of the ganque and ore minerals carried out together with fluid inclusion study, showed lateral temperature zonation and mineralization through oxide-sulphate-sulphide and carbonate stages. History of mineralization along with general characteristics of the veins affected by temperature and physicochemical conditions are discussed and the optical, structural and textural properties of the ore and ganque minerals are given.
Keywords:
THE MINERALOGY, CRYSTALLIZATION PROCESSES, THE BULANCAK,
___
- Akıncı, Ö. T., 1974, The Geology and Mineralogy of Copper, Lead, Zinc Sulphide Veins from Bulancak, Turkey: Unpubl. Ph. D. Thesis, University of Durham, England.
- , 1975, Bulancak sfaleritlerinde eser element dağılımına ve renge etkiyen etmenler: Türkiye Jeol. Kur. Bült., 18, 1, 63-68 (in Turkish with English Abstract).
- , 1976a, Bulancak güneyindeki sülfit damarlarında sıvı kapanım çalışması: Türkiye Jeol. Kur. Bült., 19, 45-52 (in Turkish with English Abstract).
- , 1976b, On the discovery of betekhtinite in the Bulancak (Giresun, Turkey) sulphide veins: Bull. Min. Res. Expl. Inst. Turkey, 86, 51-56 Foreing Edition, Ankara.
- , 1979, Could a complete solid solution exist between aikinite and bismuthinite. Bull. Min. Res. Expl. Inst. Turkey, 91, 26-34, Foreign Edition, Ankara.
- , 1980, Major Copper Metallogenetic units and Genetic Igneous Complexes of Turkey: in European Copper Deposits, S. Jankovic-R. H. Sillitoe Editors, Belgrade, 1980.
- Ayışkan, Ö., 1959, Giresun ili dahilinde, Bulancak güneyi Tekmezar Köyü civarı sülfürlü cevher yataklarının tetkik ve tespiti hakkında rapor: MTA Maden Etüt Dai. Rep., 587, Ankara.
- Craig, J. R. and Kullerud, G., 1967, Cu-Zn-S system: Mineral Deposita (Berl.), 8, 81-91.
- Frenzel, G., 1959, Ein neues mineral: Idait: Neues Jahrb. Mineral., Monatsh, 142.
- Helgeson, H. C., 1968, Geologic and thermodynamic charaeters of the Salton Sea Geothermal system. Am. Jour. Sci., 266, 129-166.
- Holland, H. D., 1967, Ganque minerals in hydrothermal deposits p. 383-436 in Barnes, H. L., Ed. Geochemistry of Hydrothermal Ore Deposits : Holt, Reinehart and Winston, Inc., 670.
- , 1972, Granites, solutions and base metal deposits: Econ. Geol., 67, 281-301.
- Htein, W., 1973, The quantitative measuement of colour in minerals Unpubl .Ph. D. Thesis, University of Durham, England.
- Kelly, W. M. and Turneaure, F. S., 1970, Mineralogy, paragenesis and geothormometry of the tin and tungsten deposits of the eastern Andes, Bolivia: Econ. Geol., 65, 609-680.
- Levy, C., 1967, Contribution a la mineralogie des sulfures de cuivre du type Cu3 X Fe4: Mem. Bur. Rech. Geol. Minieres, 54, 178.
- Meyer, C. and Hemley, J., 1967, Wall-rock alteration P. 167-235 in Barnes, H. L., Ed., Geochemistry of Hydrothermal Ore Deposits: Holt, Reinehart and Winston, Inc. 670.
- Naldrett, A.J., 1966, The role of sulphurization in the genesis of iron-nickel sulphide deposits of the Porcupine District, Ontario: CIMM Trans., 69-147-155.
- Schultze-Westrum, H. H., 1961, Das geologische profil des Aksudere bei- Giresun-Ein Beitrag zur Geologie und Lagerstattenkunde der Ostpontischen Erz und Mineralprovinz, NE Anatolien: MTA Bull., 57, Foreign E, Edition, Ankara.
- Smirnov, V. I., et al., 1972, The study of Internal chemical heterogeneity of monocrystals with JXA-5: Jeol. News. Ile, 1, 1973.
- Springer, G., 1969, Electron probe analyses of tetrahedrite Neues Jahrb. Mineral. Monatsch, HFI, 24-33.
- Toulmin, P. III, and Clark, S. P., Jr., 1967, Thermal aspect of ore formation: 437-464, in Barnes H. L., Geochemistry of Hydrothermal Ore Deposits: Holt, Rinehart and Winston Inc., 670.
- Tugal, H. T., 1969, The pyritic sulphide deposits of the Lahanos Mine area, Eastern Black Sea region Turkey: Ph. D. Thesis, University of Durham England. Unpubl.
- Yui, S., 1971, Heterogeneity within a single grain of minerals of the Tennantite- Tetrahedrite series: Soc. Mining Geol. Japon. Spec. Issue. 2, 22-29
- ISSN: 0026-4563
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 1950
- Yayıncı: Cahit DÖNMEZ
Sayıdaki Diğer Makaleler
KÜRE CİVARININ MASİF SÜLFİT YATAKLARI VE JEOLOJİSİ, PONTİDLER (KUZEY TÜRKİYE)
Abstracts of the Papers Published only in Turkish in the Turkish Edition of this Bulletin
TÜRKİYE MADENCİLİK TARİHİNE AİT TOKAT BÖLGESİNİ KAPSAYAN YENİ BULUNTULAR
BULANCAK SÜLFİT DAMARLARININ MİNERALOJİSİ VE KRİSTALLEŞME İŞLEMLERİ
İSTANBUL BOĞAZININ BATI YAKASINDA (KİLYOS) YENİ BİR TRİYAS BULGUSU