BATI ANADOLU'NUN JEOTEKTONİK EVRİMİ

Jeolojik, petrografik ve jeofizik veriler, Batı Anadolu'nun Ege adaları ve Yunanistan ile birlikte Üst Tersiyere kadar aynı jeotektonik evrimi geçirdiğini kanıtlamaktadır. Kabaca Manisa-Balıkesir-Eskişehir hattı, Üst Kretasede bir yok olma zonuna karşılık gelmekte idi. Pliyo-Kuvaternerde Batı Anadolu'nun Ege adalarıyle birlikte Yunanistan doğusundan geçen bir hat boyunca güneye doğru hareket ettiği olasılıklı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

BATI ANADOLU, JEOTEKTONİK, EVRİMİ

EVOLUTION GLOTECTONIQUE DE L'ANATOLIE DE L'OUEST

A partir des donnees geologiques, petrographiques et geophysiques, on peut conclure que l'Anatolie de l'Ouest, les iles Egeennes et la Grece ont subi la meme evolution geotectonique jusqu'au Pliocene. La ligne passant grosserement par Manisa-Balıkesir-Eskişehir correspond vraisemblablement ä une zone de subduction. Depuis le Pliocene, l'Anatolie de l'Ouest doit se mouvoir avec les iles Egeennes vers le Sud ä partir d'une ligne passant par l'Est de la Grece.

Keywords:

EVOLUTION, GLOTECTONIQUE, DE L,

PDF

___

ABDÜSSELAMOĞLU, Ş. (1959): Almacık dağı ile Mudurnu ve Göynük civarının jeolojisi. İ.Ü. Fen Fak. Monog., no. 14. AKARTUNA, M. (1968): Armutlu yarımadasının jeolojisi. l.Ü. Fen Fak. Monog., no. 20.
AKKUŞ, M.F. (1962): Kütahya-Gediz arasındaki sahanın jeolojisi. M.T.A. Derg., no. 58, Ankara.
ALPTEKİN, Ö. (1973): Focal mechanism of earthquakes in Western Turkey and their tectonic implications. Doktora tezi. New Mexico Mining and Technology Inst. ALTINLI, İ.E. (1973): Bilecik Jurasiği. Cumhuriyetin 50 nci yılı yerbilimleri Kong. Tebliği, s. 103, Ankara.
ANGELİER, J. (1973): Sur la neotectonique egeenne; failles ante-tyrrheniennes et post-tyrrhenniennes dans l'ile de Karpathos. Ext. C.R.S. Geol. de France, 7e ser., t. XV, pp. 105-109.
ARMAĞAN,F.; ÇATAL,E.;DÖKMECİ, 1.;ERCAN,T.;KAVACIKLI,Ö.;KESKiN,A.;KESKİN,E.; KIRAL, K.; ORAL, A.BOZCAN, A.; ÖZER, S.; SİREL E.; SÜMENGEN, M. & TEKELi, O. (1973): LâdikAkdağmadeni arası temel jeolojik sorunları ve muhtemel çözümleri. Cumhuriyetin 50 nci yılı Yerbilimleri Kongresi Tebliğ özü, Ankara. ARPAT, E. & BiNGÖL, E. (1969): Ege bölgesi graben sisteminin gelişimi üzerine düşünceler. M. T.A. Derg., no. 73, Ankara.
ASLANER, M. (1965): Etude geologique et petrographique de la region d'Edremit-Havran (Turquie). M.T.A. Publ., no. 119, Ankara.
ATAMAN, G. (1972): Orhaneli granodiyoritik kütlesinin radyometrik yaşı. T.J.K. Bült., cilt. XV, sayı 2, Ankara.
(1973): Gürgenyayla (Domaniç) granodiyoritik kütlesinin radyometrik yaşı. T.J.K. Bült., cilt XVI, sayı l, Ankara.
(1974): Revue geochronologique des massifs plutoniques et metamorphiques de l'Anatolie. Hacettepe Bull. Nat. Sci. and Engineering, vol. 3, pp. 75-87.
(1975): Plutonisme calcoalcalin d'age alpin en Anatolie du Nord-Ouest. C.R. Acad. Sci. Paris, t. 280, serie D. pp. 2065-2068.
AYAN, M. (1973): Gördes migmatitleri. M.T.A. Derg., no. 81, Ankara. AYGEN, T. (1956): Balya bölgesi jeolojisinin incelenmesi. M.T.A. Yaynl., seri D, no. 11, Ankara.
BAŞARIR, E. (1970): Bafa gölü doğusunda, Menderes masifinin doğu kanadının petroloji ve jeolojisi. Ege Univ. Fen Fak. Rap., no. 102.
BAYKAL, F. (1963): istanbul boğazı batısındaki sahanın jeolojik etüdü. M.T.A. Rap., no. 3267 (yayınlanmamış), Ankara.
& KAYA, O. (1965): İstanbul Silürieni hakkında. M.T.A. Derg., no. 64, Ankara.
BiNGÖL, E. (1968): Contribution â l'etude geologique de la partie Centrale et Sud-Est du massif de Kazdağ (Turquie). These du Doctorat, Fac. Sci. Univ. Nancy, 191 p., Fransa.
(1971): Fiziksel yaş tayini metotlarını sınıflama denemesi ve Rb-Sr ve K-A metotlarının Kazdağ'da bir uygulaması. T.J.K. Bült., c. XIV, sayı l, s. 1-16, Ankara.
(1974): Muratdağı merkezi kesiminin jeolojisi, magmatik ve metamorfik kayaçlann petrolojisi ve jeokronolojisi (yayınlanmamış) Tez, 105 s.
(1975): 1:2 500 000 ölçekli Türkiye metamorfizma haritası ve bazı metamorfik kuşakların jeotektonik evrimi üzerinde tartışmalar. M.T.A. Derg., no. 83, Ankara.
; AKYÜREK, B. & KORKMAZER, B. (1973): Biga yarımadasının jeolojisi ve Karakaya formasyonunun bazı özellikleri. Cumhuriyetin 50 nci yılı Yerbilimleri Kong. Tebliğleri., s. 70, Ankara.
BLUMENTHAL, M.M. (1940): Gökırmak vadisi ile Karadeniz arasındaki Pontik silsilelerinin jeolojisi hakkında rapor (Boyabat-Sinop). M.T.A. Rap , no 1067 (yayınlanmamış), Ankara.
BORSİ, S.; FERRARA, G.; INNOCENTİ, F. & MAZZUOLİ, R. (1973): Geochronology and petrology of recent volcanics of Eastern Aegean Sea (West Anatolia and Lesvos Island). C.N.R. Labo. Ricerche radiom. Applicate Geocron., Paleoecol. Pisa et Istitute Internaz. Volcanol. Catania.
BRINKMANN, R. (1966): Geotektonische Gliederung von West-Anatolien. N.Jb. Geol. Pal. Mh., S. 603-608.
(1971a): Kuzeybatı Anadolu'daki genç Paleozoik ve eski Mesozoik. M.T.A. Derg., no. 76, Ankara.
(1971b): The geology of Western Anatolia. Geol. and Hist. of Turkey. Petrol. Expl. Soc. of Libya, Tripoli, pp. 171-190.
(1971c): Das kristalline Grundgebirge von Anatolien. Geol. Rundschau, \. 60, no. 3, pp. 886-899. ; FLÜGEL, E. & JACOBSHAGEN, V. (1972): Trias, Jura und Unterkreide auf der Halbinsel Karaburun (West-Anatolien). Geol. et Paleontologica, no. 6 pp. 139-150.
1974): Geologie relations betvveen Black Sea and Anatolia. The Black Sea—Geology, Chemistry, and Biology, Mem. no. 20, pp. 63-76.
; FEIST, R.; MARR, W.U.; NICKEL, E.; SCHLIMM, W. & WALTER, H.R. (1970): Soma dağlarının jeolojisi. M.T.A. Derg., no. 74, Ankara.
BRUNN, J.H.; DUMONT, J.F.; GRACIANSKY, P.Ch. de; GUTNIC, M.; JUTEAU, Th.; MARCOUX, J.; MONOD, O. & POISSON, A. (1971): Outline of the geology, of the Western Taurids. Geol. and Hist. of Turkey. Petrol. Expl. Soc. of Libya, Tripoli, pp. 225-255
BÜRKÜT, Y. (1966): Kuzeybatı Anadolu'da yer alan plutonların mukayeseli jenetik etüdü. İ.T.Ü. Maden Fak. Yayını, 272 s.
CANET, J. & JAOUL, P. (1946): Manisa-Aydın-Kula-Gördes bölgesi jeolojisi hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 2068 (yayınlanmamış), Ankara.
DEAN, W.T. & MONOD, O. (1970): The Lower Paleozoic stratigraphy and faunas of the Taurus Mountains near Beyşehir, Turkey. I. Stratigraphy. Bull. British. Museum (Nat. History). Geol. vol 19, no. 8. pp. 413-426.
DEMİRTAŞLI, E.; BİLGİN, A.Z.; ERENLER, F.; IŞIKLAR, S.; SANLI, D.Y.; SELiM, M. & TURHAN, N.
(1973): Bolkar dağlarının jeolojisi. Cumhuriyetin 50 nci yılı Yerbilimleri Kongresi Tebliğleri, Ankara.
DORA, Ö. (1972): Eğrigöz Masifi çevresi migmatitlerinde ortoklas-mikroklin transformasyonu. T.J.K. Bull., cilt XV, no. 2, s. 131-152.
DUBERTRET, L. & KALAFATÇIOĞLU, A. (1973): 1:500000 ölçekli Türkiye Jeolojik Harita ve izahnamesi— izmir Paftası. M.T.A. Yayınl., Ankara.
EKİNGEN, A. (1973): Kazdağ masifindeki negatif gravite anomalisi. Cumhuriyetin 50 nci yılı Kongr. Tebliğleri, s. 359-364, Ankara.
ERENTÖZ, C. & TERNEK, Z. (1969): Türkiye'de termomineral kaynaklar ve jeotermik enerji etüdleri. M.T.A. Derg., no. 70, Ankara.
ERGiN, K. (1966): Türkiye ve civarının episantr haritası hakkında. T.J.K. Bült., cilt X, sayı 1-2, s. 122-125, Ankara.
; GÜÇLÜ, U. & UZ, Z. (1967): Türikiye ve civarının deprem katalogu. İ.T.Ü. Maden Fak. Arz Fiziği Enst. Yayl., no. 24, 169 s.
ERK, S. (1942): Bursa ve Gemlik arasındaki mıntıkanın jeolojik etüdü. M.T.A. Yayl., seri B, no. 9, Ankara.
EROSKAY, O. (1965): Geology of the Paşalar gorge - Gölpazarı area. İ.Ü. Fen Fak. Bull., ser. B, vol. 30, fasc. 3-4, pp. 133-170.
FRATSCHNER, W. Th. (1951): Amasra-Bartın-Kumluca ve Kurucaşile-Ulus bölgelerinde 19 mayıs-24 ekim arasında yapılan jeolojik etüdlere dair ilk rapor. M.T.A. Rap. no. 1960 (yayınlanmamış), Ankara.
GRACIANSKY, P. de (1965): Menderes masifinin güney kıyısı boyunca (Türkiye'nin SW sı) görülen metamorfizma hakkında açıklamalar. Al.T.A. Derg., no. 64, Ankara.
(1972): Recherches geologiques dans le Taurus Lycien. Doktora tezi. Univ. Paris 2 vol. 762. p.
GÜMÜŞ, A. (1964): Contribution â l'etude geologique du secteur septentrional de Kalabak Köy-Eymir Köy (region d'Edremit), Turquie. M.T.A. Publ., no. 117, 109 p.
HOLZER, H. (1954): Beyce 54/4 ve Simav 71/2 paftalarının jeolojik löveleri raporu. M.T.A. Rap., no. 2366 (yayınlanmamış), Ankara.
HÖLL, R. (1966): Genese und Altersstellung von Vorkommen der Sb-W-Hg Formation in der Türkei und auf Chios/Griechenland. Doktora tezi, Wissenschaften Akademisi, Münih, 118 p.
IZDAR, E. (1971): Introduction to geology and metamorphism of the Menderes massif ofWestern Turkey. Petrol.
Expl. Soc. of Libya, Tripoli, pp. 495-500.
KAADEN, G. van der (1959): Anadolu'nun NW kısmında yer alan metamorfik olaylarla magmatik faaliyetler arasındaki yaş münasebetleri. M.T.A. Derg., no. 52, Ankara.
(1966): Türkiye'deki glokofan kayaçlarının önemi ve dağılışı. M.T.A. Derg., no. 67, Ankara.
& METZ, K. (1954): Datça-Muğla-Dalaman çayı (SW Anadolu arasındaki bölgenin jeolojisi. T.J.K. Bült., cilt V., sayı 1-2, s. 71-76. KALAFATÇIOĞLU, A. (1961): Karaburun yarımadasının jeolojisi. M.T.A. Derg., no. 56, Ankara. (1962): Tavşanlı-Dağardı arasındaki bölgenin jeolojisi ve serpantin ile kalkerlerin yaşı hakkında not. M.T.A. Derg., no. 58, Ankara. (1964): Balıkesir-Kütahya arasındaki bölgenin jeolojisi. T. J.K. Bült., cilt IX, sayı 1-2, s. 46-62, Ankara. KAYA, O. (1972): Tavşanlı yöresi «pfiolit» sorunun ana çizgileri. TJ.K. Bült., cilt XV, sayı l, s. 26-108, Ankara. (1973): Paleozoic of istanbul. Univ. Ege. Fac. Sciences, no. 40, 143 p. (Editorial book). KETlN, 1. (1947): Uludağ masifinin tektoniği hakkında. TJ.K. Bült., cilt. I, sayı l, s. 60-74, Ankara. LE PİCHON, X.; NEEDHAM, H.D. & RENARD, V. (1973): Traits structuraux de la fosse Nord-egeenne. ler Reun. Ann. Sci. de la Terre, Paris S.G.F. LİSENBEE, A. (1972): Structural setting of the Orhaneli ultramafic massif near Bursa. Ph. D. Thesis, Univ. State Pennsylvania. McKENZIE, D.P. (1970): Plate tectonics of the Mediterranean region. Nature, vol. 226, pp. 239-243. (1972): Active tectonics of the Mediterranean region. Geophys. Jr. Astr. Soc., vol. 30, pp. 109-185. MONOD, O.; MARCOUX, J.;POISSON, A. & DUMONT, J.F. (1973): Le domain d'Antalya, temoin de la fracturation de la plate-forme africaine au cours du Trias. Bull. Soc. Geol. France, (7), v. XVI, no. 2, pp. 116-127. NEBERT, K. (1960): Tavşanlı'nın batı ve kuzeyindeki linyit ihtiva eden Neojen sahasının mukayeseli stratigrafisi ve tektoniği. M.T.A. Derg., no. 54, Ankara.
OKAY, A.C. (1948): 53/2, 54/1, 54/2 paftalarına (Orhaneli bölgesi, Mustafa Kemalpaşa bölgesi ve Çataldağbölgesi) ait izahname. M.T.A. Rap., no. 2215 (yayınlanmamış), Ankara.
ÖZELÇİ, F. (1973): Doğu Akdeniz Bölgesi gravite anomalileri. M.T.A. Derg., no. 80, Ankara.
ÖZDEMİR, Ü.; TALAY, G. & YURTSEVER, A. (1973): Kocaeli Triyasının biyostratigrafik etüdü. Cumhuriyetin 50 nci yılı Yerbilimleri Kongresi Tebliğleri, s. 112-127, Ankara.
ÖZKOÇAK, O. (1969): Etude geologique du massif ultrabasique d'Orhaneli et de sa proche bordure (Bursa-Turquie). These de Doctorat. Univ. Paris (non publiee).
PAPAZACHOS, B.C. & COMNIAKIS, P.E. (1971): Geophysical and tectonic features of the Aegean Kre. Journ.
Geophys. Research, vol. 76, no. 35, pp. 8517-8533.
RİCOU, L.E.; ARGYRİADİS, I. & LEFEVRE, R. (1973): Proposition d'une origine interne pour les nappes d'Antalya et le massif d'Alanya (Taurides Occidentale, Turquie). Bull. Soc. Geol. France (7), v. XVI. no. 2, pp. 107-111.
SAĞIROĞLU, G. & BÜRKÜT, Y. (1966): Sur l'âge et la Petrographie du massif d'Uludağ (Turquie). C.R. Soc Phys. et His. Nat., Geneve, V. l, fasc. l, pp. 21-32.
SANVER, M. (l974): Ege Bölgesi havadan manyetik haritasının iki boyutlu filtreler ve istatistik yöntemlerle analizi. İst. Teknik. Univ. Maden Fak. Tez. 161 s.
SCHUİLİNG, R.D. (1959): Kaz dağı kristalinin arz ettiği pre-Hersinien iltiva safhası hakkında. M.T.A. Derg., no. 53, Ankara.
(1962): Türkiye'nin güneybatısındaki Menderes migmatit kompleksinin petrolojisi, yaşı ve yapısı hakkında. M.T.A. Derg., no. 58, Ankara.
TOKAY, M. (1954): Filyos çayı ağzı-Amasra-Bartm-Kozcağız-Çaycuma bölgesi jeolojisi hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 2099 (yayınlanmamış), Ankara.
Uz, B. (1973): Les formations metamorphiques et granitiques du massif ancien d'Akdağ et leur couverture volcanosedimentaire. These de Doctorat. Univ. Nancy, Fac. Sciences.
VACHETTE, M.; BLANC, P. & DUBERTRET L. (1968): Determination de l'âge d'une granodiorite d'Orhaneli, au Sud de Bursa (Anatolie); sa signification regionale. C. R. Ac. Sci., v. 267, serie D., pp. 927-930.
ZESCHKE, G. (1954): Simav grabeni ve taşlan. TJ.K. Bült., c. V, sayı 1-2, s. 179-198, Ankara.